Regering teruggefloten rond weigeren ‘islamschool’
De Raad Van State vernietigt de beslissing van de Vlaamse minister van Onderwijs, Ben Weyts (N-VA), om de erkenning van een islamitisch geïnspireerde school in Genk te weigeren. Weyts hoopt nog steeds te verhinderen dat de school er komt.
‘Een speeltuin voor extremisten’, ‘een nachtmerrie voor Turkse vrouwen’ of ‘een gevaarlijke cocktail die de toekomst van kinderen naar de knoppen helpt’. N-VA-minister Zuhal Demir schuwde de afgelopen jaren de zware woorden niet, als het ging over de oprichting van Plura C, een middelbare school in haar thuisstad Genk. ‘Ik zal alles doen wat wettelijk mogelijk is om me hiertegen te verzetten’, zei ze over het project, door haar partij meestal omschreven als de Genkse ‘islamschool’.
Een recent arrest van de Raad Van State zet die ambitie van Demir, en bij uitbreiding de Vlaamse overheid, op losse schroeven. Het arrest vernietigt de beslissing van de Vlaamse minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) om de erkenning van de school te weigeren. ‘De beslissing steunt op onbestaande of onvoldoende bewezen feiten’, is het oordeel. Ook de halsstarrigheid van de overheid wordt bekritiseerd.
Extremistisch
De oprichting van Plura C, het vroegere Selam College, is al jaren een uiterst gevoelig politiek dossier. De school, of het bestuur achter de school, wordt sinds de aanvraag gelinkt aan de organisatie Milli Görüs. Dat is een islamitische sociaal-religieuze beweging die vooral in Duitsland en Nederland actief is. De organisatie werd in het verleden door de staatsveiligheid als extremistisch omschreven en haar visie zou ingaan tegen de mensenrechten en de gelijkheid van man en vrouw.
De link met de organisatie was aanvankelijk duidelijk: de oorspronkelijke raad van bestuur bestond vooral uit leden gelinkt aan de Islamitische Federatie van België (BIF), de Belgische poot van Milli Görüs. Het schoolgebouw werd bovendien in bruikleen gegeven door het CMB (Communauté
Musulmane de Belgique) dat de gebouwen van de BIF beheert.
Na de eerste negatieve beslissing wijzigde er echter veel: vrijwel het voltallige bestuur nam ontslag uit de raad van bestuur en er kwam een contract met CMB waarin staat dat de school volledig onafhankelijk opereert. De onderwijsinspectie vond dat onvoldoende, maar de Raad van State is van oordeel dat er te weinig rekening is gehouden met die veranderingen.
Naast Demir maakten ook minister-president Jan Jambon en onderwijsminister Weyts duidelijk dat ze geen fan zijn van de school. De N-VA-kopstukken lieten – in samenspraak met de Onderwijsinspectie
– een onderzoek uitvoeren door de Staatsveiligheid. Dat zoiets gebeurt nog voor de school open is, is ongebruikelijk.
Joodse scholen
De nervositeit in het dossier is geen verrassing. ‘Plura C wordt sinds die eerste aanvraag opgevoerd als een radicale islamitische school, ook al stelt de school zelf pluralistisch te zijn’, zegt Jonas Vernimmen, jurist aan de KU Leuven. ‘Veel lokale besturen, en ook de Vlaamse regering, zien een project zoals dat van Plura C niet zitten en werken daarom tegen.’
‘Er zijn al verschillende scholen waar vrijwel alle leerlingen islamitische godsdienst volgen en waar het bestuur een islamitische signatuur heeft, zoals de Lucerna-colleges’ , zegt Leni Franken, filosoof aan de UAntwerpen. ‘Ook zij profileren zich als vrije, pluralistische scholen.’
De regering, in het bijzonder de N-VA, gaat nu op zoek naar nieuwe motieven om de erkenning van Plura C opnieuw te weigeren. Anders kan de school op 1 september openen. ‘De Vlaamse regering balanceert op het slappe koord’, aldus Vernimmen. ‘De structuur is hervormd, de inspectieverslagen zijn grotendeels positief en de school schrijft in haar pedagogisch project diversiteit te omarmen. Tenzij de Vlaamse regering kan aanwijzen welke dreiging er uitgaat van de school, lijkt aan de belangrijkste erkenningsvoorwaarden te zijn voldaan.’ Toch is een nieuwe weigering niet uitgesloten. ‘De inzet lijkt te groot, dit is een symbooldossier geworden.’
Minister Weyts laat weten dat er een nieuw onderzoek loopt, dat nog niet voltooid is. ‘Ik hoop nog steeds dat we dit project kunnen verhinderen’, zegt de minister aan De Standaard. ‘Ik wil geen apart islamitisch onderwijs, zulke segregatie is vooral nadelig voor moslimkinderen zelf. En ik wil al helemaal geen islamitische scholen die door de Staatsveiligheid negatief geadviseerd worden. Ik zal alles in het werk stellen om de oprichting van die school te verhinderen.’
Volgens Franken is het bizar dat er in Vlaanderen nog geen islamitische scholen bestaan. ‘Als we de verzuilde logica blijven doortrekken, is het niet correct dat er een grote katholieke onderwijsverstrekker is, maar geen plaats voor islamitische scholen. De vrijheid van onderwijs is er voor iedereen, dus ook voor moslims.’ In Nederland, met een gelijkaardige juridische basis, zijn ondertussen al zo’n vijftigtal islamitische scholen, aldus Franken. Ook in Brussel zijn er al een vijftal.
Franken vindt dat in Vlaanderen met ‘twee maten en gewichten gewerkt wordt’. ‘In sommige joodse scholen gebeuren dingen die niet compatibel zijn met onze onderwijsdoelstellingen, maar dat lijkt men geregeld door de vingers te zien.’
‘De vrijheid van onderwijs is er voor iedereen, dus ook voor moslims’
Leni Franken
Filosoof UAntwerpen
De vzw achter de school, vzw Lectio, reageert via advocaat Valérie De Schepper: ‘Het pedagogisch project voldoet aan de zes erkenningsvoorwaarden in de Vlaamse Codex Secundair Onderwijs en dient dus een voorlopige erkenning te krijgen. We hopen dat de school in september in alle sereniteit van start kan gaan.’
‘Velen van hen ervaren het alsof we de lat zeer hoog leggen. Ik zal niet zeggen dat er paniek is, maar toch … Verandering gaat altijd gepaard met pleinvrees. Wat wel goed ontvangen is, is de vaststelling dat aardrijkskundeleraars voortaan met hun twee voeten in de maatschappij staan. Ze zijn niet langer het kneusje onder de wetenschapsleerkrachten, maar bouwen mee aan de toekomst. Hun vak is relevanter dan ooit.’