Is vliegtuigbouwer Boeing ‘de weg kwijt’?
Het management van Boeing ligt steeds meer onder vuur. Vertraagde leveringen frustreren luchtvaartmaatschappijen en de verhuizing naar Washington doet vrezen dat Boeing minder in passagiersvliegtuigen wil investeren.
‘De directie van Boeing loopt rond als een kip zonder kop.’ Ryanairceo Michael O’Leary zit nooit om een belediging verlegen, maar zelfs naar zijn normen was de uitval opvallend. O’Leary is gefrustreerd omdat de levering van nieuwe vliegtuigen bij Boeing op zich laat wachten, zei hij maandag bij de voorstelling van de jaarresultaten van Ryanair.
Vliegtuigen die in april moesten worden geleverd, voor het hoogseizoen op gang trekt, zullen er pas in juni zijn. Daardoor moet Ryanair zijn groeiplannen dit jaar bijstellen, en zal de luchtvaartmaatschappij alleen al in mei en juni 200.000 zitjes minder kunnen aanbieden. Als het huidige management niet sneller kan leveren, moet het maar opstappen, klonk het.
Van crisis naar crisis Ryanair is als grootste Europese luchtvaartmaatschappij (gemeten in aantal passagiers) een belangrijke klant voor Boeing. Waar veel andere maatschappijen hun vliegtuigen zowel bij Boeing als de Europese concurrent Airbus bestellen, koos O’Leary er al vroeg voor om consequent met Amerikaanse toestellen te vliegen.
Ook de afgelopen drie jaar, ter wijl Boeing enkele van de grootste crisissen in zijn geschiedenis moest trotseren, bleef Ryanair de constructeur trouw. Zo bleef O’Leary de 737 Max ophemelen als een ‘gamechanger’ in de luchtvaart, zelfs toen het toestel na twee dodelijke crashes (in 2018 en 2019) wereldwijd bijna twee jaar lang aan de grond werd gehouden door luchtvaartregulators. Op het moment dat andere klanten afhaakten, zat Ryanair met Boeing aan de onderhandelingstafel om extra toestellen aan te schaffen.
Dat vertrouwen krijgt nu (opnieuw) een stevige knauw, en O’Leary – die in september al de onderhandelingen over nieuwe vliegtuigen afblies – zegt te overwegen om tweedehandse Airbussen te leasen. Eind april gaf Boeing-ceo Dave Calhoun nog toe dat de leveringstermijnen in het gedrang komen. Hij stelde dat technische problemen, inflatie en verstoorde aanvoerlijnen het herstel overschaduwden. Maar dat is volgens O’Leary geen excuus om reeds gebouwde vliegtuigen niet tijdig te leveren. De 737 Max kreeg eind 2020 groen licht om weer te vliegen, maar veel toestellen staan nog steeds geparkeerd.
Dichter bij het Pentagon O’Leary haalde het afgelopen jaar wel vaker uit naar Boeing, in wat velen zien als een poging om druk te zetten op de onderhandelingen en de prijs van nieuwe toestellen te drukken. Deze keer staat de grofgebekte Ier niet alleen in zijn kritiek. Ook twee grote leasingbedrijven (Air Lease Corp en Avolon) haalden onlangs uit naar het management van de vliegtuigbouwer, die ‘de weg kwijt is’. En in februari toonde ook American Airlines zich al gefrustreerd over vertraagde leveringen.
Zelfs binnen het bedrijf klinkt de kritiek op de gekozen strategie steeds luider. Vooral de verhuizing van het hoofdkwartier van Chicago naar Arlington (naast hoofdstad Washington, op een boogscheut van het Pentagon) zien de vakbonden als een teken dat de directie de productie van commerciële vliegtuigen loslaat en meer wil inzetten op leveringen voor het Amerikaanse leger. De defensietak van Boeing is nu al goed voor zowat de helft van de omzet.
Veel vertrouwen in die strategie tonen de beleggers niet. Het aandeel van Boeing is dit jaar al met bijna 40 procent gezakt (zie grafiek). De focus op defensie lijkt het pad te effenen voor rivaal Airbus om zijn marktaandeel in passagiersvliegtuigen op te drijven. Onlangs nog kondigde de Europese vliegtuigbouwer aan de productie van zijn populaire A320 fors op te drijven. Ook wil Airbus een tweede productielijn openen in de VS. Daarnaast ligt de Chinese vliegtuigbouwer Comac op de loer om het Amerikaans-Europese duopolie te doorbreken.
Vliegtuigen die Boeing in april moest leveren, zijn er pas in juni. Daardoor kan Ryanair 200.000 zitjes minder aanbieden
geflitst