Commissie wil zonnepanelen verplichten vanaf 2026 Prijsplafond kan als Poetin gaskraan dichtdraait
Om de EU volledig los te koppelen van olie en gas uit Rusland, zijn volgens de Commissie 210 miljard euro extra investeringen nodig tegen 2027. De focus ligt op hernieuwbare energie.
1
Hoe wil de EU volledig af van Russische energie?
Minder en efficiënter energie verbruiken. De import van gas en lng diversifiëren door contracten te sluiten met betrouwbare leveranciers uit andere landen. En vooral meer investeren in hernieuwbare energie, door het aandeel op te trekken van 40 naar 45 procent tegen 2030 en de toelatingsprocedures daarvoor drastisch te versnellen.
Dat zijn de drie pijlers van het plan ‘RePowerEU’, waarmee de Europese Commissie mogelijk al tegen 2027 de EU volledig wil loskoppelen van de Russische energiemarkt. Ze berekent dat 210 miljoen extra investeringen nodig zijn tegen 2027 en zelfs 300 miljoen tegen 2030. Daarvan zal volgens Ursula von der Leyen 95 procent naar hernieuwbare energie gaan.
Het aandeel wind- en zonne-energie moet dus drastisch naar omhoog. Daarom stelt de Commissie voor de installatie van zonnepanelen op daken vanaf 2026 te verplichten voor alle nieuwe publieke en commerciële gebouwen boven de 250 vierkante meter. Een jaar later zou die verplichting ook gelden voor bestaande constructies, terwijl ze vanaf 2029 ook zou ingaan voor nieuwe residentiële gebouwen.
De Commissie wil ook tegen 2030 10 megaton groene waterstof produceren en nog eens 10 megaton importeren uit Marokko, Algerije en Egypte, waarvoor pijpleidingen en opslagcapaciteit gebouwd moeten worden.
2
Is dat plan betaalbaar?
‘Het wordt verdomd moeilijk’, geeft een hoge Europese ambtenaar toe. ‘Maar nu betalen we Rusland 100 miljard euro per jaar voor de import van fossiele brandstoffen.’
Voor de financiering kijkt de Commissie vooral naar het aandeel leningen dat deel uitmaakt van het coronaherstelfonds. De lidstaten waren daar tot nog toe minder in geïnteresseerd dan in de giften. Zo kan 225 miljard euro aangesproken worden om die investeringen te financieren.
Door 250 miljoen emissierechten van het ETS-systeem versneld op de markt te brengen, komt er 20 miljard euro aan giften vrij. Dat voorstel stuit op kritiek. ‘Niet alleen mogen bedrijven dan extra CO2 uitstoten, dat geld kan straks ook geïnvesteerd worden in gas. Zo krijgen we wel extra geld, maar het klimaat is dubbel de dupe’, zegt Groen-Europarlementslid Sara Matthieu.
De lidstaten mogen ook meer geld uit de cohesiefondsen en het landbouwbudget overhevelen naar het herstelfonds, waardoor nog eens 34,5 miljard zou vrijkomen. Maar Europees Commissaris Frans Timmermans sluit niet uit dat er vroeg of laat toch naar extra vers geld gezocht zal moeten worden.
3
Kan dit Hongarije overhalen in te stemmen met een olieembargo? Tien miljard investeringen gaat naar infrastructuurwerken, onder meer in gaspijpleidingen en de bouw van lngterminals. Timmermans verdedigt dit omdat die infrastructuur later ook gebruikt kan worden voor waterstof.
Het plan van de Commissie voorziet ook in 2 miljard euro om lidstaten te helpen die zwaar afhankelijk zijn van Russische olie via een pijpleiding en geen havens hebben. Dat onderdeel is duidelijk bedoeld voor Hongarije, dat zich verzet tegen een olie-embargo binnen het zesde sanctiepakket en geld vraagt om zijn infrastructuur aan te passen.
Het probleem is dat het Hongaarse plan om geld uit het herstelfonds te krijgen, nog altijd niet is goedgekeurd door de Commissie.
4
Zal dit plan uw dure energierekening verlichten?
De Commissie verwacht niet dat de prijzen snel zullen dalen. Ze is wel klaar met de oprichting van een platform dat namens de lidstaten zal kunnen onderhandelen met leveranciers over groepsaankopen voor gas, lng en waterstof. ‘Door op te treden als een Europees aankoopkartel, kunnen we proberen de prijs te verzachten.’
‘De energie die je niet verbruikt, is het goedkoopst’, aldus Timmermans. Daarom komt er een campagne met suggesties, zoals beter isoleren, de verwarming of airco wat lager zetten of vaker de fiets of het openbaar vervoer nemen. ‘Als 450 miljoen mensen kleine stapjes zetten, kan dit een grote impact hebben.’ Volgens het Internationaal Agentschap voor Energie kan het verbruik van olie en gas telkens met 5 procent dalen.
‘Door op te treden als een Europees aankoopkartel, kunnen we proberen de energieprijs te verzachten’ een hoge Europese ambtenaar
De Europese Commissie dringt er bij de lidstaten op aan hun noodplannen te actualiseren voor het geval Moskou de gasvoorziening richting Europese Unie volledig stopzet. ‘In dat geval zijn verdere uitzonderlijke maatregelen mogelijk’, aldus
de Commissie. Zo komt er dan best een plan dat voorziet in vrijwillige maatregelen om het verbruik in te perken. ‘In een geest van solidariteit zouden minder getroffen lidstaten hun vraag naar gas kunnen verminderen om zwaarder getroffen lidstaten te helpen.’ Ook de invoering van een maximale prijs op Europees niveau kan in zo’n geval, ‘voor een beperkte duur’. Zo’n maatregel kan ertoe leiden dat het moeilijker wordt voor de EUlanden om gas en lng aan te kopen, terwijl het net de bedoeling is om de opslagcapaciteit tegen de winter aan te vullen tot 80 procent. (bar)