Factuur te laat betalen mag consument geen fortuin meer kosten

Minister van Economie Dermagne pakt de soms zware boetes aan die consumenten moeten betalen als ze een factuur te laat betalen. ‘Het misbruik moet worden uitgebannen.’

Een gerechtsdeurwaarder uit Oudenaarde moest zich onlangs verantwoorden voor de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders. Hij rekende zoveel dossierkosten aan dat een achterstallige betaling van 157 euro plots was uitgegroeid tot een schuld van 1.218 euro. De kosten liepen dus op tot een veelvoud van de oorspronkelijke schuld.

Dat soort uitwassen wil federaal minister van Economie en Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) in de toekomst vermijden met een wetsontwerp dat volgende maand op de politieke agenda komt. Een factuur die niet op tijd betaald is, kan een consument vandaag in sommige gevallen zeer duur te staan komen, ook al gaat het om een eenvoudige vergissing of vergetelheid. De enige mogelijkheid is dan om naar de rechter te stappen om de kosten als oneerlijk te laten bestempelen. Dat gebeurt maar bij grote uitzondering.

Dermagne stelt daarom voor om de eerste aanmaning voor een niet betaalde factuur gratis te maken, zoals vandaag al het geval is in onder meer de telecomsector. Het gaat dan om alle consumentenschulden, die voor gas en elektriciteit bijvoorbeeld, maar ook die bij ziekenhuizen, die vaak aanzienlijke kosten veroorzaken. Zelfs parkeerboetes zullen onder de regeling vallen, gerechtelijke schulden niet.

Bij een tweede herinnering kunnen er wel kosten in rekening worden gebracht, maar die worden geplafonneerd. Dermagne wil nog geen precies cijfer geven, omdat de tekst nog kan worden bijgestuurd na advies van onder meer de Hoge Raad voor het bedrijfsleven en de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de kmo’s. Eerder was er sprake van maximaal 10 procent van het verschuldigde bedrag aan dossierkosten.

Gerechtsdeurwaarders en advocaten die betrokken zijn bij de inning van schulden, zullen voortaan onder de controle van de Economische

Inspectie vallen, en dus sancties riskeren bij misbruik. Alle pogingen om een niet betaalde factuur te innen, moeten beginnen met een ingebrekestelling van de consument. Daarna zal er tijdelijk geen enkele bijkomende maatregel meer mogelijk zijn, een soort noodrem die de consument moet beschermen.

Vanaf het najaar?

De regels moeten terechtkomen in een nieuw onderdeel van het wetboek van economisch recht dat volledig is gewijd aan consumentenschulden. ‘We willen hiermee een eind maken aan die zware boetes’, zegt Dermagne. ‘Uiteraard moet een schuld betaald worden, maar het is vandaag niet uitzonderlijk dat een consument zijn factuur ziet verdubbelen of verdriedubbelen, omdat hij zijn schuld niet op tijd heeft vereffend. Het misbruik moet worden uitgebannen. Dat geldt ook voor de gerechtsdeurwaarders bij wie vandaag te veel uitwassen worden vastgesteld.’

Dermagne hoopt zijn wetsontwerp, dat vanaf midden juni zou worden besproken in de federale regering, in het najaar goedgekeurd te krijgen in het federaal parlement. Eind 2019 – tijdens lopende zaken – raakte een vergelijkbaar wetsvoorstel van de PS, Vooruit en CD&V al eens goedgekeurd in de Kamercommissie Economie, maar dat haalde toen uiteindelijk niet de eindstreep, omdat de liberalen dwars lagen.

‘Ik hoop dat we de liberalen ditmaal wel kunnen overtuigen’, zegt Vooruit-fractieleidster Melissa Depraetere. De gratis eerste aanmaning staat alvast in het federale regeerakkoord.