Geeft fusie GroenLinks en PvdA progressief Nederland verse moed?
Een fusie tussen GroenLinks en PvdA wordt een almaar realistischer scenario. 32 prominente leden van beide partijen pleiten voor een gezamenlijke fractie in de Eerste Kamer. Het zou de ‘keuzestress’ van de linkse kiezer verkleinen.
het besef ingedaald dat er iets moest gebeuren. Eerder hadden ook Frans Timmermans, de vicevoorzitter van de Europese Commissie, en Marjolein Moorman, de succesvolle leider van de PvdA in Amsterdam, al hun gewicht in de schaal gegooid. Ook de nieuwe partijleider – Attje Kuiken volgde vorige maand Ploumen op – trekt voluit de kaart van de samenwerking.
Delicate oefening
Toch blijft het een erg delicate oefening. In beide partijen zitten nog
Femke Roosma & Huub Bellemakers altijd overtuigde tegenstanders van een fusie. Zij vrezen dat de twee partijen hun eigen ziel verliezen en dat linkse kiezers weglopen naar de andere partijen op links. ‘Het sociale, bestuurlijke geluid van de PvdA is hard nodig, net als het meer activistische groene, linkse en progressieve geluid van GroenLinks. Die geluiden versterken elkaar, juist door niet samen te gaan, maar door vol overtuiging naast elkaar te bestaan’, schreven eerder Femke Roosma, oud-fractievoorzitter van GroenLinks in Amsterdam, en Huub Bellemakers, oud-PvdA-raadslid in Nijmegen, in een open brief. ‘Onze Duitse buren laten zien dat linkse politiek op haar sterkst is wanneer deze twee geluiden elkaar aanvullen.’
Toch lijken ze stilaan een achterhoedegevecht te leveren. Dat Duitsland geen eindeloze partijenmozaïek is, vergaten ze bijvoorbeeld te vertellen. Maar de kogel is nog niet door de kerk. 11 juni wordt een belangrijke dag. GroenLinks maakt dan de uitslag van een referendum onder de 33.000 leden bekend en de PvdA houdt haar jaarlijkse congres, waar de leden kunnen stemmen over een roodgroene fractie in de Eerste Kamer.
‘Onze Duitse buren laten zien dat linkse politiek op haar sterkst is als twee geluiden vol overtuiging naast elkaar bestaan’
Oudfractievoorzitter GroenLinks en oudPvdAraadslid in open brief
Polen en de Commissie begraven de strijdbijl over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht.
Het Poolse parlement keurde donderdagavond een wet goed die een kruis maakt over de omstreden tuchtkamer die in 2018 werd opgericht. Die kon rechters ontslaan, financieel straffen of zelfs strafrechtelijk vervolgen. Volgens critici en de Europese Commissie was die tuchtkamer bedoeld om komaf te maken met rechters die niet in de pas lopen van de regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid.
De Commissie stapte zelfs naar het Europees Hof van Justitie, dat Polen vorig jaar opdroeg de werking van de tuchtkamer op te schorten. Toen Warschau geen gehoor gaf aan dat arrest, veroordeelde het Hof Polen zelfs tot een dwangsom van 1 miljoen euro per dag. Binnen de Commissie buigen juristen zich nu over de wetswijziging, die er ook in voorziet dat rechters opnieuw geïnstalleerd kunnen worden die door de tuchtkamer gesanctioneerd werden.
Bijna groen licht
Maar dat het de goede richting uitgaat, blijkt uit het feit dat Commissievoorzitter Ursula von
Mateusz Morawiecki der Leyen van plan is donderdag naar Warschau af te reizen. Dat zou betekenen dat niets de uitbetaling nog in de weg staat van de 35 miljard euro aan giften en leningen uit het coronaherstelfonds, waar Polen recht op heeft. Alleen oponthoud in de procedure lijkt een deal nog te kunnen vertragen: de Senaat moet zich erover buigen, en daar heeft de regering geen meerderheid.
De Poolse premier Mateusz Morawiecki gaf indirect toe dat zijn regering toegaf aan de Commissie om groen licht te krijgen voor haar herstelplan: ‘Polen verdient dit geld gewoon. En met de oorlog in Oekraïne hebben we het meer dan ooit nodig’, zei hij woensdag.
Direct kritiek
In Polen kwam er direct kritiek op de nieuwe wet en de eerste positieve reactie van de Commissie. ‘De rechtsstaat wordt opgeofferd op het altaar van politieke overwegingen. Dat vormt een groot probleem’, zei Krystian Markiewicz van de organisatie Iustitia, die Poolse rechters vertegenwoordigt. ‘Als het zo voortgaat, hebben we binnenkort rechtsstatelijke normen die alleen Hongarije en Turkije waardig zijn.’
Met politieke overwegingen doelt Markiewicz op het feit dat een akkoord tussen de Commissie en Polen meer dan welkom is, nu de oorlog in buurland Oekraïne woedt. Warschau speelt daarbij een cruciale rol: het neemt niet alleen veel vluchtelingen op, het fungeert ook als hub voor de levering van wapens van Europese legers aan Oekraïne.
‘Polen verdient dat geld gewoon. Met de oorlog in Oekraïne hebben we het meer dan ooit nodig’ Poolse premier