Graan exporteren uit land in oorlog is ‘logistieke hel’
Graan niet langer exporteren per schip maar wel per trein en vrachtwagen? Heksentoeren zijn nodig nu de Zwarte Zee geblokkeerd blijft. De klok tikt.
‘Een logistieke hel’, zo noemt Tom Van Goey de uitdaging waarvoor hij staat. Voor de oorlog raakte hij het graan van zijn landbouwbedrijf in het hart van Oekraïne in een week kwijt. Nu heeft hij net als andere boeren in het land alle moeite van de wereld om zijn maïs en zonnebloempitten verkocht te krijgen. Als ‘kleine garnaal’, zoals hij zichzelf noemt, lost hij de logistieke puzzel niet zelf op. Hij verkoopt zijn graan aan grote reuzen zoals het Amerikaanse Cargill of Bunge en Oekraïense handelaars. Maar zij rekenen de logistieke kosten door en die zijn sinds de oorlog gigantisch gestegen. ‘Vroeger betaalde ik 30 euro per ton om graan tot de havens van de Zwarte Zee te krijgen. Nu die geblokkeerd zijn, kost het tot 230 euro per ton voor de alternatieven. Gelukkig staat de graanprijs hoog.’
Graan met vrachtwagens en treinen het land uitkrijgen, is een nachtmerrie. Van Goey, die zijn bedrijf noodgedwongen vanuit ons land leidt, stuurt berichten door uit een WhatsApp-groepje van Europese boeren die in Oekraïne werken: ‘Gisteren 15 kilometer file aan de grens. Het probleem is niet om Oekraïne uit te gaan, wel om de Europese Unie binnen te raken’, zegt iemand. ‘Onze container met graan moest vijf dagen wachten in een Poolse haven omdat er nieuwe papieren nodig waren’, reageert iemand anders. Verder ook klachten over ‘vrachtwagens die er 3 tot 8 dagen over doen om 550 kilometer af te leggen, een ramp’ of ‘4 dagen aan de grens gewacht en dan 4 dagen om langs de douane te raken in Polen. En dat voor amper 23 ton maïs.’
Kilometerslange files
Van Goey vindt dat de Europese Commissie ondanks haar belofte om de regels te versoepelen en de knopen mee te ontwarren niet genoeg doet. ‘Waarom kan Brussel Oekraïne op dat vlak niet gewoon even beschouwen als een EU-land, als ze graan echt zo graag uit het land willen krijgen? Hier en daar is er papierwerk bijgekomen. De files aan de grenzen zijn kilometerslang. Het vergt allemaal veel tijd, tijd die er niet is. In juli moet de nieuwe tarwe geoogst worden, tegen dan moet de oude oogst weg om plaats te maken. Dat is nog nooit een probleem geweest, maar nu wel.’
Van Goey denkt dat hij zijn maïs op de lokale markt zal kunnen verkopen, wellicht tegen een te lage prijs, maar ligt vooral wakker van zijn zonnebloempitten. Die blijven normaal in het land voor verwerking, maar de fabrieken die zonnebloemolie maken, zijn zwaar getroffen door de oorlog. Hij moet ze dus voor het eerst exporteren. ‘Ik zie maar één echte oplossing: een opheffing van de blokkade van de Zwarte Zee.’
Strategisch water
Vóór de oorlog ging 90 procent van het graan naar de havens van de Zwarte Zee. De hele handelsinfrastructuur van het land werd rond dat strategische water gebouwd. Polen, Litouwen en Letland gaven aan dat ze hun havens willen openstellen om het Oekraïense graan te
Poetin heeft ontdekt dat niet alleen gas en olie maar ook graan een oorlogswapen is