Israëlische vlaggendag ontaardt in rellen
De mars van zo’n 25.000 radicale Israëliërs door de Palestijnse Oude Stad van Jeruzalem is, zoals verwacht, ontsierd door rellen. Maar in tegenstelling tot vorig jaar hing er gisteravond geen volgende Gaza-oorlog in de lucht.
‘Vijfenvijftig jaar geleden bevrijdden soldaten van het Israëlische leger de Oude Stad en verenigden Jeruzalem’, zo beschreef de premier van Israël, Naftali Bennett, gisteren de officiële betekenis van ‘Jeruzalem-dag’. Op Jeruzalem-dag trekken vooral radicale Israëliërs en inwoners van de kolonies op de Palestijnse Westoever ‘traditioneel’ door de Palestijnse wijken van de Oude Stad, met vlaggenvertoon. ‘Vanzelfsprekend en terecht’, noemde Bennett dat.
Voor de Palestijnen verwijst ‘Jeruzalem-dag’ naar het begin van de Israëlische militaire bezetting, in 1967, van Oost-Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Dat de vlaggenmars net moet worden gehouden in de steegjes van de Oude Stad, waar nog altijd vooral Palestijnse moslims en christenen wonen, is daarom een jaarlijkse bron van frictie.
Hooligans en een pistool Gisterochtend werd op de Tempelberg meteen de toon van de dag gezet. Een recordaantal van 2.600 Israëliërs mocht van de politie het heuvelplateau op, waar ze tegen de afspraken in met vlaggen zwaaiden en slogans riepen. In en rond de Al-Aqsa-moskee kwam het tot rellen tussen Palestijnen en de Israëlische oproerpolitie.
Een van de Israëlische ‘bezoekers’ gisteren was parlementslid Itamar Ben-Gvir (46) van de radicale partij Religieuze Zionisten. Dat is opmerkelijk, want vorige maand werd Ben-Gvir nog de toegang tot de Tempelberg ontzegd, omdat zijn aanwezigheid de gemoederen zou ophitsen. Ben-Gvir is berucht omdat in zijn huis jaren een foto hing van Baruch Goldstein, een radicale kolonist die in 1994 een bloedbad aanrichtte in de Ibrahimi-moskee in Hebron, waar hij 29 biddende Palestijnen doodschoot en 125 verwondde.
Ben-Gvir trok in de namiddag naar de Damascus-poort van de Oude Stad, waar intussen duizenden Israëlische demonstranten verzameld waren voor de vlaggenmars. Nog voor die begon, waren er al rellen met Palestijnse winkeliers, waarbij de Israëlische bezoekers pepperspray gebruikten en in minstens één geval – zichtbaar in een video – een pistool bovenhaalden. Ook leden van La Familia, de hooligans van voetbalclub Beitar Jerusalem, voegden zich gewapend met stokken, bij de mars.
Terwijl de mars door de steegjes van de Oude Stad trok, weerklonken de ‘gebruikelijke’ slogans als ‘dood aan de Arabieren’, ‘(de profeet) Mohammed is dood’ en ‘dat jullie dorp in vlammen mag opgaan’. Palestijnse winkeliers trokken de rolluiken naar beneden om hun souvenirzaakjes en restaurants te beschermen, geregeld vielen er klappen tussen de Israëlische betogers – onder wie opvallend veel tieners – en Palestijnse
‘De aanwezigheid van het extremistische Lehava op de mars is een schande die de vreugde van het Israëlische volk schade toebrengt’
Yair Lapid inwoners van de Oude Stad. Om half zeven ’s avonds meldde de Israëlische politie dat ze 32 relschoppers had opgepakt – allen Palestijnen.
‘Dit is een samenleving die de bezetting van een ander volk viert’, protesteerde het Palestijns-Israëlische parlementslid Sami Abu Shehadeh aan Al Jazeera. ‘Het gaat niet om marginale groepen, maar om extremisten die worden gesteund door de Israëlische regering en beschermd door de politie.’
Geloofsbrieven versterken Het werd zelfs minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid (56), de belangrijkste coalitiepartner van premier Bennett, even te veel. ‘De aanwezigheid van hooligangroep La Familia en de extremistische organisatie Lehava op de mars is een schande die de vreugde van het Israëlische volk op Jeruzalem-dag schade toebrengt’, schreef Lapid op Twitter. Jonge militanten van Lehava, dat elk contact tussen ‘het joodse heilige ras’ en niet-joden in
Groot-Israël wil verbieden, zijn nadrukkelijk te zien in de meeste geweldvideo’s van gisteren.
Dat premier Bennett de mars niet minstens een andere route oplegde, wordt gezien als een poging om zijn geloofsbrieven onder het radicale Israëlische kiezerspubliek te versterken, nu zijn coalitie door zwaar weer gaat. Sommige analisten zien dat als een ‘berekende gok’, anderen als het begin van een ‘perfecte storm’. Door een reeks zware incidenten is de spanning tussen Israëliërs en Palestijnen al maanden te snijden.
Vorig jaar schoot de radicale Hamas raketten af vanuit Gaza toen de Israëlische vlaggenmars plaatsvond, waarna een oorlog van elf dagen volgde.
Israëlisch minister van Buitenlandse Zaken