Rusland maakt van Severodonetsk een tweede Marioepol
Rusland past in Severodonetsk de tactiek van de verschroeide aarde toe. De stad wordt net als Marioepol platgebombardeerd. ‘De doden zijn niet te tellen.’ Een Franse journalist is een van hen.
‘Journalist Frederic Leclerc-Imhoff was in Oekraïne om de realiteit van de oorlog te tonen. Hij zat in een busje naast burgers die op de vlucht waren voor de Russische bommen. Hij werd dodelijk getroffen. Ik wil nogmaals beklemtonen dat wie de moeilijke opdracht heeft hierover te berichten, de onvoorwaardelijke steun van Frankrijk heeft.’
Snel nadat was bekendgeraakt dat een Franse journalist die werkte voor de actualiteitszender BFMTV, gedood was in Lysytsjansk, de zusterstad van Severodonetsk, sprak de Franse president Emmanuel Macron zijn steun uit voor de familie en de collega’s van LeclercImhoff (32). Dat hij het leven liet precies op het moment dat voor het eerst een Franse minister – Catherine Colonna van Buitenlandse Zaken – een bezoek bracht aan Kiev, was natuurlijk toeval. Maar het zette wel pijnlijk de schijnwerpers op de gigantische uitdagingen waarvoor Oekraïne staat.
Urenlang bestoken
In de Donbas kantelt de oorlog in het voordeel van de Russen. Vooral rond de strategisch belangrijke stad Severodonetsk zit het Oekraïense leger zwaar in het defensief. ‘Gisteren kwamen de Russen voor het eerst de stad binnen. Ze controleren nu een klein stuk, maar de gevechten gaan onverminderd door’, vertelt Roman Vlasenko, die actief is bij de militaire administratie in Severodonetsk.
Het Russische leger wil de stad in de provincie Loehansk tot elke prijs veroveren. Daarvoor past het opnieuw de tactiek van de meedogenloze bombardementen toe, zoals het dat ook in Marioepol deed. ‘Urenlang bestoken ze de stad. Daarna trekken ze ten aanval. De soldaten die aanvallen, worden gedood. Maar dan beginnen de bombardementen opnieuw, tot ze kleine doorbraken kunnen forceren’, schetst de provinciegouverneur de Russische tactiek.
Als Severodonetsk valt, komt de provincie helemaal in handen van Rusland en kan het zich concentreren op de provincie Donetsk. ‘Als we Severodonetsk verliezen, wordt het lelijk’, schrijft Vlasenko. ‘De Russen zullen dit gebied als springplank gebruiken voor hun volgende offensief. Alle troepen worden ingezet in Loehansk. De Russen hebben veel meer zware wapens, vliegtuigen en artillerie dan wij. Vanop de grond en vanuit de lucht vernietigen ze hele steden.’
Aardappelen koken in de tuin
In Severodonetsk is 90 procent van de gebouwen beschadigd. De Oekraiense cameraman Sergio Constantino is afwisselend in Kiev en Loehansk. Hij legt de ravage vast op beeld. ‘Dit zijn Severodonetsk en Bachmoet enkele dagen geleden.’ Op zijn foto’s is het puin van gesloopte appartementsgebouwen te zien. De verwoesting doet denken aan het gehavende Charkov of Marioepol. ‘Het aantal doden is niet meer te tellen’, zegt de burgemeester.
Van de 100.000 mensen die er voor de oorlog woonden, blijven er ongeveer 15.000 over. Nog elk dag proberen mensen te vluchten, maar na de dood van de Franse journalist zijn alle evacuaties gestopt. ‘Wie achterblijft, verschanst zich in schuilkelders en kookt aardappelen op vuurtjes in de tuin’, vertelt Constantino. ‘Doordat Russische troepen een elektriciteitscentrale aangevallen hebben, zitten steden zoals Kramatorsk, Slovjansk en Bachmoet – die nu in de aanvalslinie liggen – zonder elektriciteit en water. De gasvoorzieningen liggen al wekenlang plat.’
De focus van het Russische leger mag dan op de Donbas liggen – ‘De bevrijding ervan is een onvoorwaardelijke prioriteit’, zei minister van Buitenlandse Zaken Lavrov – ook elders blijft het dreigen. Helemaal in het noorden, bij het drielandenpunt tussen Oekraïne, WitRusland en Rusland, zijn er bijna
‘Als we Severodonetsk verliezen, wordt het lelijk. De Russen zullen dit gebied als springplank gebruiken voor hun volgende offensief’
Roman Vlasenko
Militaire administratie Severodonetsk
‘Ook al is de Donbas de militaire focus, de Russen zijn nog langs de hele grens actief’
Roman Makukhin
Getuige vanuit Senkivka, op 200 kilometer van Kiev
dagelijks explosies. Dat vertelt Roman Makukhin vanuit Senkivka, ongeveer 200 kilometer ten noorden van Kiev.
‘Drie dagen geleden waren er hier nog gevechten. Het Oekraïense leger is aanwezig en houdt de Russische soldaten tegen die in kleine groepen de grens oversteken om infrastructuur te vernietigen of om informatie te verzamelen. Ook al is de Donbas de militaire focus, de Russen zijn nog langs de hele grens actief.’
Toekomst oogt somber
Daarom dringt de regering in Kiev aan op de levering van nog zwaardere wapens. Zelenski mocht gisteren de Europese top nog eens toespreken, maar zijn nauwste bondgenoten zijn Washington en Londen. Toch klinkt ook daar voor het eerst terughoudenheid. Zelenski hoopt dat de VS een geavanceerd raketsysteem levert: het Multiple Launch Rocket System (MLRS) kan precisieraketten afvuren met een bereik van 300 kilometer. Maar raketten met dat bereik worden in Moskou gezien als een nieuwe provocatie. Poetin liet al weten dat daarmee een rode lijn overschreden wordt.
Zelfs de Amerikaanse president Biden zei gisteren dat hij het geen goed idee vindt om raketten die doelen kunnen treffen in Rusland, naar Oekraïne te sturen. Daarmee zette hij een flinke domper op de verwachtingen in Kiev. De mogelijkheid bestaat nog wel om raketten te leveren waarvan het bereik kleiner is. Maar ook daarover is de knoop in Washington nog niet doorgehakt.
De toekomst oogt dus somber. Het enige lichtpunt dat analisten zien, speelt zich af rond Cherson. In de zuidelijke landcorridor die het al veroverd heeft, zijn nu minder Russische soldaten aanwezig. Oekraïne probeert daar nu tegenprikken te doen. Vooral rond Cherson, dat snel in Russische handen viel, doet Oekraïne nu pogingen om Russische troepen terug te dringen. In drie dorpjes zou dat gelukt zijn, maar grote hoop mag daar voorlopig niet uit geput worden.