Gent grijpt terug naar eerste plan Gravensteen
Na twee jaar discussies en hertekenen, keert Gent terug naar het oorspronkelijke plan om het Gravensteen toegankelijker te maken. Tegenstanders beloven een procedureslag.
Al jarenlang wordt nagedacht over het verbeteren van de bezoekersbeleving en de toegankelijkheid van het Gravensteen, een versterkte waterburcht uit de 12de eeuw en ooit het kasteel van de graven van Vlaanderen. De stad lanceerde in 2019 een open oproep om een toekomstvisie te ontwikkelen. Daarbij kwam het ontwerpteam Murmuur, Dhooge & Meganck en Sabine Okkerse als beste naar voren. Het team plande een paviljoen aan de achterkant van de burcht, dat via een doorgang in de slotmuur toegang geeft tot het binnenplein. Daar zouden bezoekers een lift kunnen nemen naast de donjon naar de zalen in het kasteel en het dak. Het paviljoen zou daarbij als uitgang fungeren voor alle bezoekers én als ingang voor wie in een rolstoel zit of minder goed ter been is. Dat het is ingepland op het grasveld aan de Geldmunt, in de 19de eeuw aangelegd om het uitzicht op het historische monument te vrijwaren, stuitte op verzet van een aantal actiegroepen.
Iconisch beeld geschonden
In overleg met het expertisecentrum Inter-Toegankelijk Vlaanderen, de Vlaamse dienst Onroerend Erfgoed en verschillende actiegroepen bekeek de stad dan maar alternatieve scenario’s. Maar geen enkel voorstel voldeed aan de nodige vereisten, zegt schepen van Cultuur Sami Souguir (Open VLD). Het voorstel van de groep SOS Gravensteen, met een houten loopbrug vanaf het Veerleplein en een doorgang via de burchtmuur aan het water en een doorgang in de muur zou volgens het stadsbestuur te veel impact hebben op het iconische beeld van de waterburcht en te zware ingrepen op het opperhof vergen.
Een alternatief voorstel van de stad om een paviljoen te bouwen in de oksel naast het poortgebouw kreeg deels negatief advies van de Vlaamse agentschappen Onroerend
Erfgoed en Inter. ‘We hebben alle mogelijke alternatieven bekeken. Het uitgangspunt was altijd dat het Gravensteen integraal toegankelijk moet worden.’ De stad herneemt nu het oorspronkelijke plan uit 2019, maar met een kleiner paviljoen: 123 in plaats van 240 vierkante meter. Er zal een bouwaanvraag worden voorbereid voor het najaar.
Juridische stappen
De beslissing van het stadsbestuur stuit op onbegrip bij de actiegroep SOS Gravensteen. ‘Het spreekt voor zich dat wij ons zullen blijven verzetten tegen dit plan en elke mogelijke juridische stap zullen zetten’, zegt de woordvoerder van de groep, Wouter Houtekamer.
Oppositiepartij Vlaams Belang mengt zich ook in de discussie: ‘Bijna twee jaar van protest en roep om meer inspraak hebben duidelijk tot niets geleid’, zegt gemeenteraadslid Adeline Blancquaert. ‘De enige toegeving die het stadsbestuur heeft gedaan, is de oppervlakte van het paviljoen wat verkleinen, maar de enorme impact op de erfgoedwaarde van het Gravensteen blijft.’
De partij roept op om niets te veranderen aan het Gravensteen – iets wat zowel de stad Gent als Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) onbespreekbaar vindt. ‘We ontzeggen vandaag duizenden mensen de toegang tot het Gravensteen’, aldus Souguir. ‘Als we iedereen willen laten participeren aan cultuur op zo’n symbolische plek, dan moeten we deze keuze maken.’
Geldigheidsduur
Vlaams Belang zegt bezwaar te zullen aantekenen als de bouwaanvraag dit najaar wordt ingediend. Dan heeft elke burger het recht om bezwaar aan te tekenen en, als de vergunning er is, die aan te vechten. Als dat gebeurt, zit het dossier nog enkele jaren vast. En de klok tikt: de subsidie die de Vlaamse regering heeft uitgetrokken, moet vóór het eind van deze legislatuur aangewend worden, tegen 2024 dus. De geldigheidsduur van de subsidies is al eens verlengd. Gent zal nu opnieuw uitstel vragen bij minister van Toerisme Zuhal Demir (N-VA). Maar de laatste veldslag om het Gravensteen is dus wellicht nog niet gestreden.
De klok tikt voor de stad: de subsidie die de Vlaamse regering heeft uitgetrokken, moet vóór het einde van de legislatuur aangewend worden