EU zwicht voor Orban en haalt Russische patriarch Kirill van sanctielijst
Voor de definitieve goedkeuring van het zesde sanctiepakket tegen Rusland moesten 26 lidstaten een laatste toegeving doen aan Viktor Orban. Het geduld met zijn ‘politieke spelletjes’ raakt op.
Na het erg moeizame politieke akkoord dat de Europese leiders maandag bereikten over het zesde sanctiepakket, ging iedereen ervan uit dat de goedkeuring van de juridische teksten woensdag slechts een formaliteit zou worden. Maar dat was buiten de Hongaarse premier Viktor Orban gerekend. Tijdens de bijeenkomst van de 27 ambassadeurs, liet de Hongaarse topdiplomaat weten dat Hongarije de Russische patriarch Kirill niet wil opnemen in de lijst van personen en organisaties van wie de tegoeden bevroren worden en die niet langer naar de EU mogen reizen.
Kirill geldt als de spirituele adviseur van de Russische president Vladimir Poetin en verdedigt de Russische invasie tegen het ‘nazibewind’ in Kiev door dik en dun. Daarom belandde hij op de ontwerplijst.
Frustratie en wrevel
De Hongaarse positie wekt frustratie en wrevel op bij de andere 26. Volgens de Franse ambassadeur, die de vergadering leidde, staat de geloofwaardigheid van de ambassadeurs en de Europese Raad op het spel. ‘Het gedrag van Orban is onaanvaardbaar’, liet de Luxemburgse premier Xavier Bettel vanmorgen op Twitter weten. Hij merkte op dat Orban tijdens de Europese top niet had gerept over de kwestie-Kirill. Daarom ging iedereen ervan uit dat alles opgelost was.
De 27 ambassadeurs kwamen gisternamiddag opnieuw samen om de impasse te doorbreken. Even voordien liet Orban via zijn woordvoerder weten dat zijn standpunt over de patriarch ‘al een hele tijd bekend is’. Orban keerde de rollen om: op de Europese top had niemand hem aangesproken over Kirill, daarom ging hij ervan uit dat de kwestie geregeld was.
Omdat verder uitstel van het zesde sanctiepakket geen optie was, besloten de 26 andere lidstaten om te zwichten voor de eis van Orban. ‘Dit was een principekwestie voor ons, omdat wij staan op de vrijheid van religie’, zo reageerde de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijjarto achteraf. Volgens hem kon de sanctionering van ‘de leider van één van de belangrijkste christelijke kerken’ een gevaarlijk proces op gang gebracht hebben.
Gevaarlijk spel
De Hongaarse premier speelt een gevaarlijk spel, is te horen. ‘Er was veel begrip voor de Hongaarse afhankelijkheid van Russische olie’, zegt een Europese diplomaat. Daarom werd er bij het olie-embargo dat deel uitmaakt van het zesde sanctiepakket een uitzondering gemaakt voor de Russische pijpleiding die Hongarije, Tsjechië en Slovakije bevoorraadt. ‘Maar dit is de druppel die de emmer kan doen overlopen. De Hongaarse politieke spelletjes zouden wel eens politieke gevolgen kunnen ondervinden.’
De wrevel is opvallend bij Orbans klassieke bondgenoten in de regio zoals Polen en Tsjechië, die de aanvoerders zijn van de harde aanpak van Moskou. ‘Als dit zo voortgaat, zullen er binnenkort genoeg stemmen zijn voor de volgende fase in de artikel 7-procedure’, liet een diplomaat zich ontvallen tegenover de Financial Times. Die procedure kan leiden tot de tijdelijke schorsing van het stemrecht van Hongarije in de ministerraden, maar kwam voorlopig niet van de grond omdat er geen viervijfdemeerderheid is onder de lidstaten. Dat het zover komt, noemt een andere Europese diplomaat overdreven. ‘Maar iedereen is het wel kotsbeu.’
‘Dit was een principekwestie voor ons, omdat wij staan op de vrijheid van religie’
Peter Szijjarto Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken