Onsterfelijk

Mijn vader en ik zijn in Londen. We zijn door een tunnel onder zee gereisd om hier te zijn. De meeste mensen komen naar hier om het jubileum van The Queen te vieren. Wij willen een glimp zien van Abba.

De vorige avond hebben we, voor we in slaap vielen, geraden welke liedjes ze zouden spelen, en in welke volgorde. We werkten op basis van eliminatie. ‘Dit zijn de nummers die er zeker en vast níét bij zullen zijn.’ In onze pyjama’s verzonnen we een setlist van nummers die volgens ons niet gespeeld zouden worden omdat ze te snel, te traag, te onbekend of te ouderwets zijn. Maar we houden van de vergeten nummers en hopen dat ze vanavond zullen worden opgevist.

Ik zit naast mijn vader in de zaal en wacht op Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid. In mijn ooghoek zie ik hem trillen. Als kind mocht hij nooit naar een concert van Abba, hij was nog maar tien jaar toen de groep in België optrad. Nu zitten we naast elkaar te wachten op iets waarvan we weten dat het niet kan. Mijn vader en ik zijn twee tijdreizigers. We halen elkaar met de tijd in.

In het licht schitteren glitterpakjes. Ik hoor de baslijn en hun ademhaling. Benny zit achter zijn piano en zwaait naar het publiek. Ik kijk naar de hologrammen, maar vind geen randen. Ik zie geen beeldschermen en geen pixels. Als je er maar hard genoeg in gelooft, wordt het echt. Placebo’s werken, zelfs als mensen weten dat de pillen niet echt zijn. In de donkere zaal kijk ik hoe ze op het podium dansen. Ik zou kunnen proberen omschrijven hoe ze dat deden. Maar dat zou gekunsteld overkomen, alsof er robots optraden. Of ik zou iets kunnen schrijven over de belichting. Dat doe ik niet. Want wat ik zag, was echt. Ze stonden daar. Ze bestonden.

Ik zie geen beeldschermen en geen pixels. Als je er maar hard genoeg in gelooft, wordt het echt

Hoe kan je blijven bestaan als je er niet meer bent? De meeste mensen planten zich voort, bouwen huizen of schrijven boeken. Wat ook kan: een hologram maken. Dan verzin ik boodschappen die mijn oudere versie in de toekomst zegt. Ik zie het enorme potentieel van de teksten die ik over honderd jaar zal uitspreken. ‘Je hebt mij nooit gekend, maar ik ben je overovergrootouder, en ik wil je de groetjes doen.’ Een technologisch systeem zorgt ervoor dat mijn stem jong en oud tegelijk klinkt, zoals die van Agnetha. ‘Ik weet dat dit hologram heel ouderwets voor je overkomt. Maar hier ben ik, om met jou te praten.’

Mijn stem wordt vereeuwigd door een digital voice engineer. Mijn bewegingen worden gemonitord door een team bewegingsexperts en virtual movement designers. Ze zetten mij op een loopband en analyseren hoe ik mijn hoofd houd als ik praat. Ze kijken hoe ik mijn knieën strek als ik dans. Het gaat er niet over om mij digitaal driedimensionaal te maken. Ze klonen mij. Mijn vereeuwigde versie knarsetandt in haar slaap, net zoals ik dat doe. Ze verslikt zich als ze kersen eet en lacht. In profiel lijkt ze op haar vader. Soms kraakt haar schouder.

Vooralsnog ken ik geen ingenieur die een hologram van mij wil maken. Ook mijn geliefden zijn op dit moment nog van vlees en bloed. Niets is voor eeuwig en mijn instrument is de taal. Ik schrijf op hoe mijn vader en ik samen in de hotelkamer zingen. In Londen heeft alles een zweem van oneindigheid. The mousetrap van Agatha Christie speelt al 3.600 weken. Queen Elizabeth zit al zeventig jaar op de troon. ‘Dancing queen’ wordt nog altijd gedraaid op verjaardagsfeestjes. Wij zijn sterfelijk. Met letters maak ik afgietsels van alles wat ik vast wil houden.

Yelena Schmitz is schrijver. Vorig jaar verscheen haar (kinder)boek Naast pen en papier werkt ze graag met opnameapparaten. In al haar werk gaat ze op zoek naar poëtische details.