Investeerders en economen zien groei stilvallen na de zomer

Ondernemers en economen laten zich steeds pessimistischer uit over de economie. De consument staat op de rem, orderboekjes krimpen en kosten doorrekenen wordt lastiger. ‘Zulke hoge olieprijzen hebben altijd tot een recessie geleid.’

Van het optimisme dat de economie begin dit jaar kenmerkte, blijft steeds minder over. De aanhoudende economische onzekerheid, door de oorlog in Oekraïne, door de olieprijzen die blijven stijgen, de centrale banken die hard moeten ingrijpen om de inflatie onder controle te krijgen en de consumenten die op de rem staan, eist steeds meer haar tol.

‘Ten laatste in het derde kwartaal zal de groei stilvallen. De belangrijkste sector die nog weerwerk biedt, is de reissector. Mensen willen opnieuw reizen, maar op de meeste andere zaken wordt bespaard’, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING Bank.

Bedrijven konden tot nu toe de gestegen kosten vlot doorrekenen, maar ook dat wordt moeilijker naarmate de consument de portemonnee dichthoudt, zegt Vanden Houte. Daarom houden bedrijven hun uitgaven kritisch tegen het licht en beginnen ze investeringen uit te stellen. Dat versterkt het remmende effect op de economie.

Een durfkapitaalinvesteerder die voor tientallen miljarden euro’s aan bedrijven beheert, neemt het woord recessie in de mond. ‘Daarom hebben we House of HR (een grote speler in de uitzendarbeid, red.) niet gekocht. Zulke bedrijven zullen het moeilijk krijgen.’

Dirk Lannoo, algemeen directeur van de logistieke multinational Katoennatie, spreekt van een afkoeling van de economie. ‘De consument aarzelt en dat zal in de tweede jaarhelft tot een afkoeling leiden. We weten op dit moment alleen niet of dat de voorbode is van een crisis.’

Dalende bouwkosten?

Een andere beheerder van bedrijfsparticipaties, waaronder bouwbedrijven, zegt dat de orderboekjes voor residentieel vastgoed snel leeglopen. ‘Wie kan wachten, doet dat in de hoop dat de bouwkosten opnieuw zullen dalen na de forse opstoot van de materiaalprijzen.’ Ook projectontwikkelaars zijn voorzichtiger geworden na moeihogere lijke maanden met kosten die veel hoger uitkwamen dan verwacht. Om diezelfde reden worden ook renovatieprojecten uitgesteld. De overheid blijft wel investeren.

De verkoop van duurzame consumptiegoederen, zoals meubels, eetkamers, witgoed (koelkasten, wasmachines) en kleding, staat eveneens onder druk. De federatie van textiel- en houtbedrijven (Fedustria) zegt dat de situatie voor een op de twee bedrijven in de sector erger is dan tijdens de coronapandemie. De combinatie van kosten en dalende vraag weegt. Daarom vraagt Fedustria de overheid om de maatregelen inzake tijdelijke werkloosheid, die aflopen op 30 juni, te verlengen tot eind dit jaar.

Salamicrash

Een van de grootste bedreigingen voor de economie zijn de aanhoudend hoge energiekosten. ‘Zulke hoge olieprijzen hebben in het verleden altijd tot een recessie geleid’, zegt Vanden Houte. Dat de economie de komende kwartalen zal aantrekken, zoals de Europese Centrale Bank (ECB) verwacht, gelooft hij niet.

De ECB rekent er nog altijd op dat de consumenten het tijdens de coronapandemie gespaarde geld alsnog zullen uitgeven. Maar niet iedereen gelooft in dat scenario.

De dure grondstoffen wakkeren de inflatie aan en die dringt steeds meer door in de economie. Daardoor moeten de centrale bankiers harder op de rem staan en dat zal de economie nog meer drukken.

Vorige vrijdag bleek dat de inflatie in de VS maar niet afkoelt. Er wordt gevreesd dat de centrale bank de rente forser zal verhogen dan tot voor kort gedacht.

De vrees dat een recessie onvermijdelijk is, nestelt zich steeds meer in de financiële markten die van oudsher vooroplopen op de economische evolutie. Er is sprake van een ‘salamicrash’, een terugval in schijven.

In de exportsectoren maken Belgische werkgevers zich ongerust over de impact van de stijgende loonkosten op hun concurrentiepositie. Op jaarbasis stijgen de lonen met zo’n 10 procent. De werkgevers pleiten ervoor om de loonkostenhandicap niet te laten oplopen, maar nu al bij te sturen. ‘Anders zullen nodeloos veel banen verloren gaan’, zegt Pieter Timmermans van het VBO. De arbeidsmarkt blijft vooralsnog sterk, maar het stijgende aantal faillissementen is een teken dat die markt onder druk kan komen.

‘Alleen de reissector biedt weerwerk. Mensen willen weer reizen, maar op de meeste andere zaken wordt bespaard’ Peter Vanden Houte Hoofdeconoom ING Bank