‘Geen toneel meer in de Bourla? Laat ons daar niet aan denken!’
Met een bonte revue en ‘with a little help from his friends’ zwaait Guy Cassiers na zestien jaar af bij Toneelhuis. Tegelijk oogt de toekomst van het Antwerpse stadstheater door de subsidieperikelen bijzonder onzeker.
‘Hebt ge ooit al zo’n chaos gezien?’, vraagt Guy Cassiers, gekleed in een Beatleske kostuumvest, na drie uur repetitie. De 61-jarige regisseur neemt deze maand afscheid van het Antwerpse Toneelhuis, waar hij zestien jaar artistiek leider was. Dat doet hij door nog één keer met alle huisartiesten én personeelsleden de beroemde Bourlascène te betreden, voor een alle kanten uitspattende compilatievoorstelling op de tonen van The Beatles.
In een hoekje vooraan op het podium staat een platenspeler en de elpee Sgt. Pepper’s lonely hearts club band. Uit dat magnum opus van the fab four kozen de Toneelhuis-artiesten elk een nummer om te ensceneren. ‘Het is een eclectisch album vol uiteenlopende songs’, zegt Benjamin Verdonck tijdens een repetitiepauze. ‘Net daarom is het zo’n goede plaat om de vele verschillen tussen alle artiesten te weerspiegelen.’ Zelf koos hij voor sitarsong ‘Within you without you’ en de hit ‘A day in the life’, waarop hij in close-up zijn collagekunst toont.
Lonely hearts club band, zoals de ‘bonte avond’ heet, opent met een groots ‘tableau de troupe’ met 80 werknemers van Toneelhuis. Net als op de iconische hoes van het Beatles-album herkennen we op kartonnen bordjes beroemdheden als Marilyn Monroe, maar ook overleden theatericonen als Dora van der Groen en Marc Van Eeghem en de te jong gestorven Toneelhuis-medewerkster Fabienne Arras.
Als een ode aan wat was en het einde van een tijdperk, zo laat de revue zich het best omschrijven. Voor de trouwe Toneelhuis-bezoeker wordt het een feest van de herkenning: de kroon van Stijn Van Opstal komt uit Risjaar drei van Olympique Dramatique, de Pinokkio- en Michael Jacksonfiguur uit The sheep song van FC Bergman en de grote wc-eendfles uit het Kalender-stadsproject van Verdonck. De stock van decors, rekwisieten en kostuums werd voor de gelegenheid gretig geplunderd.
Linedance van Marie Vinck
‘Het is dan ook een feestelijk fin de saison’, aldus Verdonck. ‘Maar door wat er nu allemaal gebeurt krijgt het stuk zeker een extra
het publiek in de Bourla, toen het KNS-gezelschap er nog speelde. ‘Geen toneel meer in de Bourla? Laat me daar niet aan denken!’, zegt ze. Met haar lange staat van dienst kent ze alle toeschouwers. ‘Velen vragen zich af: zullen we hier weldra nog kunnen terugkomen? Als Toneelhuis verdwijnt, zou dat een enorm verlies zijn voor het Antwerpse theaterpubliek. Maar ook voor mezelf, want ik ben zo vergroeid met dit theater. Het toneel zit tussen mijn ribben.’
Kruipende worm
‘Dat de mensen die nu op het
podium staan niet weten of ze hier over enkele maanden nog zullen werken, is absurd’, aldus Cassiers. ‘Maar als er geen oplossing wordt gevonden, dreigt er wel degelijk een grote ontslagronde.’ Toch houdt de afscheidnemend directeur, die niet betrokken was bij het subsidiedossier, de moed erin. Hij is blij met de brief van het Antwerpse stadsbestuur, en dus burgemeester Bart De Wever, aan minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA) om een oplossing te vinden, net als de vele opiniestukken die de voorbije maand, onder meer in deze krant, verschenen over Toneelhuis. ‘Al die steun doet deugd.’
In de eerdere groepsvoorstelling Middenin de nacht (2012), gebaseerd op Toon Tellegen, stal Cassiers de show als – we verzinnen het niet – kruipende worm. Ook deze keer belooft zijn act op het nummer ‘Getting better’, in het scenario beschreven als ‘Dansende Guy’, een must-see te worden. ‘Mijn lichamelijke mogelijkheden zijn een beetje beperkt, maar ik heb een manier gevonden om het fysieke en virtuele met elkaar te verbinden, zoals in de meeste van mijn voorstellingen’, zegt Cassiers lachend. De
titel van het Beatles-nummer interpreteerde hij ironisch. ‘Op de videobeelden zal de Bourla uiteenvallen, met aan het einde alleen nog maar een platte Guy die in de vuilnisbak gegooid kan worden.’
Het is een speelse metafoor voor zijn afscheid, maar hopelijk voor de theaterliefhebber blijft de afbraak van de Bourla/Toneelhuis toch beperkt tot de fictie.
Filip Tielens
‘Lonely hearts club band’, tot 19 juni in de Bourla in Antwerpen.