‘Mr. President, ik steun u al jaren, maar ik breek mijn eed niet voor u’
Geen beschuldiging weegt zo zwaar als die van een vriend. Wat Rusty Bowers, Gabriel Sterling en Brad Raffensperger vertelden over hoe Donald Trump hen onder druk zette om te liegen en bedriegen, was vernietigend.
Alle drie zijn ze conservatieve Republikeinen en hebben ze voor Donald Trump gestemd. Maar alle drie hebben ze een diep respect voor de Amerikaanse Grondwet en de wetten van staat en land – veel te groot om te doen wat Donald Trump en zijn handlanger Rudy Giuliani hen opdroegen te doen.
De Capitoolcommissie ging in zijn vierde openbare zitting diep in op de pogingen van Trump & co. om het verkiezingsresultaat via de staten om te buigen door lijsten met nepkiesmannen aan te leggen of door extra stemmen voor hem te vinden. Zware feiten, die nog extra ampleur kregen door de vele getuigenissen over hoe zwaar Trump en zijn team iedereen onder druk zette, tot bedreigingen toe.
Rusty Bowers
Drie mannen hadden de moed om live te komen getuigen. Emotioneel maakte de eerste de allergrootste indruk: Rusty Bowers, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de cruciale swingstate Arizona.
Bowers twijfelde niet toen hem gevraagd werd wie hij president wilde zien worden: Trump. Maar ook niet over wie er gewonnen had in zijn staat: Joe Biden. Dan vertelde hij over het eerste telefoontje dat hij kreeg van Giuliani en Trump samen, op een zondagochtend toen hij net thuiskwam van de mis. ‘Giuliani beweerde dat 200.000 illegale immigranten hadden gestemd in Arizona, en 6.000 dode mensen – later werden dat er 11.000. Ik vroeg hem om bewijzen daarvoor, en hoorde de president zeggen “geef het hem, Rudy”. Maar ik heb nooit enig bewijs gezien.’
Het machtige duo eiste dat Bowers een hoorzitting organiseerde, zodat ze hun verhaal konden vertellen. Dat weigerde hij, zonder enig bewijs. Het circus met demonstranten in het Capitool was al erg genoeg: onder meer Jacob Chansley, de QAnon-sjamaan, was daar toen al bij.
‘Geen bewijs, wel theorieën’
Bowers: ‘Toen Giuliani enkele dagen later toch naar Phoenix kwam voor een vergadering met
Republikeinse congresleden in een hotel, zei hij letterlijk: “We hebben geen bewijzen, maar wel een heleboel theorieën.” Wat een uitspraak, daar moesten mijn medewerkers en ik zo om lachen.’
Het lachen zou Bowers vergaan. Trump bleef hem bellen, met de eis dat hij de verkozen kiesmannen zou vervangen door een neplijst. ‘Ik zei toen: Mister President, ik heb u altijd gesteund, maar het hoort bij mijn geloof dat onze Grondwet ons is gegeven door God. Ik ga mijn eed niet verraden voor u.’ Bowers, een statige man, liep rood aan toen hij dat zei.
20.000 boze e-mails
Bowers werd nog roder toen hij vertelde over de haatcampagne die Trump vervolgens over hem afriep, en de gevolgen daarvan voor zijn gezin. ‘Op kantoor ontving ik meer dan 20.000 boze e-mails per dag, plus tienduizenden sms’en en telefoons. Daar viel niet meer te werken. En thuis is mijn leven ook drastisch veranderd. Op een gemiddelde zaterdag rijden er gewapende mannen door onze straat, met luidsprekers waarmee ze mijn buren bedreigen en mij een pedofiel en een landverrader noemen. Mijn vrouw is gelukkig zeer sterk, maar wij hebben een zwaar zieke dochter.’
‘Een zaterdag betekent sindsdien: gewapende mannen in de straat met luidsprekers, die me een pedofiel en landverrader noemen’
Republikein, voorzitter van het Huis in Arizona
‘Als je me niet helpt, wordt dat heel gevaarlijk voor je, Brad!’
Donald Trump
in zijn telefoontje met Raffensperger, dat gisteren voor het eerst op tv te horen was
Bowers’ getuigenis was indrukwekkend, maar het is het verhaal van veel mensen wier werk iets met de verkiezingen te maken heeft. Gewone tellers krijgen doodsbedreigingen. Gabriel Sterling, verantwoordelijk voor de telling in Georgia, ontkrachtte overtuigend de broodjeaapverhalen over fraude in zijn staat, en waarom hij zo woedend werd van wat de president deed: ‘Het was welbewuste misleiding.’
De bekendste van de drie was Brad Raffensperger, de staatssecretaris van Georgia die door Trump gebeld werd om hem ‘11.780 stemmen’ te vinden. Dat telefoontje kreeg het publiek voor het eerst te horen.
‘“Brad, er is niets mis met zeggen dat je een herberekening hebt gemaakt”, zei de president. Maar dat kon niet : de cijfers waren de cijfers, we hebben alles zo vaak uitgezocht, en al die beweringen over dode mensen en veroordeelde criminelen die zouden gestemd hebben, waren verzinsels.’
Trump bedreigde Raffensperger daarop: ‘Je zult bewijzen dat er stemmen voor mij vernietigd zijn. Helpen bij een vervalste verkiezing is een zwaar misdrijf. Dat is heel gevaarlijk voor jou en je advocaat, Brad!’
De geluidsfragmenten zijn verbijsterend, met Trump die blijft aandringen tot hij geërgerd zegt: ‘Hey fellas, I just need 11.000 votes, give me a break!’
Ook Raffensperger oogde aangeslagen. Toen een commissielid hem vroeg wat het met hem deed, zei ook hij: ‘Ik ben heel bezorgd voor de veiligheid van mijn kinderen. Maar ik deed gewoon mijn werk, en ik moest trouw blijven aan de Grondwet.’