Vijfsterrenbeweging implodeert na ruzie over wapens voor Oekraïne
Uit onenigheid met het verzet van de Vijfsterrenbeweging tegen wapens voor Oekraïne is de Italiaanse minister Luigi Di Maio uit zijn eigen partij gestapt.
ITALIë ‘Dit is een pijnlijke beslissing. Maar samen met veel collega’s verlaat ik de Vijfsterrenbeweging, die voortaan niet meer de grootste partij is in het parlement.’ Zo kondigde de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio (35) dinsdagavond zijn vertrek aan uit de Vijfsterrenbeweging. Die haalde onder Di Maio’s leiding bij de parlementsverkiezingen van 2018 nog meer dan 30 procent.
Luigi Di Maio scheurt zich nu af van de Vijfsterrenbeweging, die in 2009 ontstond als een maatschappelijk experiment door de Italiaanse cabaretier Beppe Grillo. 62 parlementsleden vertrekken met hem. Samen vormen ze een nieuwe fractie in het parlement, die het beleid van premier Mario Draghi blijft ondersteunen. De nieuwe politieke beweging is ‘Samen voor de toekomst’ (‘Insieme per il futuro’) gedoopt. De regering-Draghi bestuurt gewoon voort.
De aanleiding voor de breuk is de onenigheid over Italiaanse wapenleveranties aan Oekraïne. Een deel van de politieke leiders en ook van de achterban van de Vijfsterrenbeweging kreeg daar steeds meer moeite mee, en in het parlement vroeg de Vijfsterrenbeweging dinsdag aan premier Draghi dat elke nieuwe wapenleverantie aan Oekraïne vooraf via een stemming zou worden goedgekeurd. Draghi ging daar niet op in, omdat het parlement eerder al nieuwe wapenleveranties had goedgekeurd tot het einde van dit jaar, met instemming van de Vijf Sterren.
Lang aanslepend conflict
Voor Di Maio was de maat vol. Hij noemde het ‘tijd om te kiezen aan welke kant van de geschiedenis we staan’, en in een sneer naar partijleider en oud-premier Giuseppe Conte zei hij dat ‘de leiders van de Vijfsterrenbeweging de regering in last dreigden te brengen en het land te verzwakken’.
Dit is slechts het slotstuk van een lang aanslepend conflict tussen de twee vleugels van de Vijfsterrenbeweging. Daarbij staan Conte en parlementsvoorzitter Roberto Fico het dichtst bij de basismilitanten van het allereerste uur. Luigi Di Maio gold dan weer als de aanvoerder van het ‘pragmatische’ kamp dat Italië mee wil besturen.
De Vijfsterrenbeweging was al in vrije val. Van meer dan 30 procent bij de laatste verkiezingen schiet volgens peilingen nog amper de helft over. Volgend jaar houdt Italië opnieuw parlementsverkiezingen. Dan zal blijken of het vertrek van Di Maio de doodsteek was voor de Vijfsterrenbeweging.