Griekse politie dwingt asielzoekers om lotgenoten terug naar Turkije te duwen
Zes mannen getuigen hoe ze door de Griekse politie gedwongen werden deel te nemen aan illegale pushbacks. Ze werden niet betaald, maar mochten een deel houden van wat ze de migranten afpakten.
Op bevel van de Griekse politie zouden asielzoekers in het holst van de nacht vanuit een gemilitariseerde grenszone illegale pushbacks moeten uitvoeren, desnoods met geweld. Tussen de operaties door zouden ze achter slot en grendel zitten. De asielzoekers beweren dat ze onder dwang werden gerekruteerd of meegelokt door een Syrische man die in een container op het terrein van een Grieks politiebureau leeft. Daarna werden ze ingezet als schippers om andere migranten terug naar Turkije te voeren.
Zes migranten, uit Syrië en Marokko, vertelden hoe ze, in ruil voor een politiebriefje dat hen toeliet om een maand in Griekenland te blijven, gedwongen werden deel te nemen aan pushbacks op de rivier de Evros. Twee van hen omschreven zichzelf als ‘slaven’. Ze waren er getuige van hoe Griekse agenten asielzoekers stripten, beroofden en aanrandden om hen daarna op overvolle opblaasbare boten te zetten en zo terug de diepe en snelstromende rivier over naar de Turkse oever.
Een gezamenlijk onderzoek door The Guardian, Lighthouse Reports, Le Monde, Der Spiegel en ARD Report München kon de hand leggen op bewijs dat hun relaas ondersteunt en op documenten die bevestigen dat ze door de Griekse autoriteiten werden vastgehouden en later vrijgelaten. De mannen hadden gereageerd op een oproep van de Facebookgroep Consolidated Rescue die getuigen zocht van de praktijken.
Sinds maart 2020 zijn de meldingen van pushbacks exponentieel toegenomen. Na de aankondiging van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat hij ‘de poort’ naar Europa had opengezet, doken er aan de Griekse grenzen duizenden mensen op, velen daarheen gedreven door de Turkse autoriteiten.
De Griekse regering en premier Kyriakos Mitsotakis wuiven alle aantijgingen weg. Ze houden vol dat Griekenland een ‘streng maar fair’ migratiebeleid hanteert.
Gemaskerde asielzoekers
Toch hebben bewoners uit lokale dorpen het en plein public over gemaskerde asielzoekers die voor de politie ‘werken’. Ook twee hoge
Griekse officiers hebben bevestigd dat buitenlanders regelmatig worden ingezet voor pushbacks.
De mannen zelf spreken van systematische dwang. Bassel*, een Syriër, zegt dat hij drie maanden heeft doorgebracht in een politiecel in Tychero, bij de Grieks-Turkse grens, waar hij hielp om anderen terug te duwen.
In de hoop op asiel was Bassel zelf ook de Evros overgestoken naar Griekenland. Zijn groep werd opgewacht door Griekse politieagenten met de wapenstok in de aanslag. Ze werden opgepakt en naar het politiekantoor van Tychero gebracht. Daar moesten ze zich uitkleden en werden ze in overbevolkte cellen bijeengepropt.
Toen ze vaststelden dat hij Engels sprak, werd Bassel er naar eigen zeggen uitgepikt en kreeg hij een deal voorgeschoteld: voor de politie werken of aangeklaagd worden voor mensenhandel en achter de tralies belanden. In ruil voor een toelating om een maand in Griekenland te blijven, zou hij overdag opgesloten worden en ‘s nachts vrijgelaten om andere asielzoekers terug te sturen.
Gevaarlijk werk
Volgens Bassel zeiden ze hem dat het ‘werk’ onbetaald was, maar dat hij zijn deel mocht houden van wat ze de migranten afpakten. Twee
anderen vertelden eenzelfde verhaal over gerekruteerd worden en de afranseling die volgde als er iets fout liep tijdens een operatie.
‘Het is bijzonder gevaarlijk werk, ook vanwege de vijandigheid tussen de Grieken en de Turken’, zegt Bassel. Politiebronnen in het onderzoek bevestigen dat ze hulpjes zoals Bassel inschakelen om confrontaties met de Turkse ordediensten te vermijden.
Een gelijkaardig verhaal bij drie Syriërs die vastgehouden worden in een politiebureau in Neo Cheimonio. Elk van hen had zo’n 5.000 euro betaald aan een tussenpersoon in Istanbul om via een smokkelaar te kunnen oversteken naar Griekenland. Daar zouden ze verwelkomd worden door een Syriër, samen met de Griekse politie. Tot hun ontzetting bleek dat van hen verwacht werd dat ze in ruil voor hun eigen overtocht boten vol
migranten terug naar Turkije roeiden. Zo vertelt Farhad* dat ze werden afgedreigd door een Syriër die zichzelf Mike noemde. Die was aan de slag in Neo Cheimonio, waar hij de politie assisteerde bij illegale pushbacks en het werven en coördineren van asielzoekers.
Aanvankelijk weigerde Farhad nog om mee te werken, tot ‘Mike’ hem duidelijk maakte dat hij niet alleen riskeerde zijn geld kwijt te raken, maar dat hij weleens zou kunnen ‘verdwijnen’ als hij naar Istanbul terugkeerde.
‘Dit is slavernij’
‘Mike’, die op het terrein van de politie woonde, schuimde de oever van de rivier af op zoek naar asielzoekers die waren opgepakt maar nog niet teruggestuurd. Hij had het vooral gemunt op gouden juwelen. Als mensen hun waardevolle spullen niet zomaar wilden afstaan, ging hij over tot geweld.
Goed gebouwd en met een tatoeage van een Spartaanse helm. Zo werd ‘Mike’ niet alleen door deze mannen geïdentificeerd, ook een lokale winkelier had hem al gespot in het gezelschap van de politie. Bovendien hebben de onderzoekers foto’s gezien van hem in het politiebureau. ‘Mike’ zou samenwerken met zijn broer, een veroordeelde moordenaar die gezocht wordt voor ontvoering en meerdere aanklachten van smokkel.
Bassel, een Syriër, kreeg naar eigen zeggen een deal voorgeschoteld: voor de politie werken of aangeklaagd worden voor mensenhandel
Bassel werd vrijgelaten en kon intussen Griekenland ontvluchten. Maar het trauma blijft van al die tijd in een cel die hij alleen uit mocht om wanhopige, vaak halfnaakte asielzoekers terug te roeien naar Turkije. ‘Slavernij, ik kan het niet anders noemen’, zegt hij.
Meermaals heeft The Guardian de politie van Tychero en Neo Cheimonio proberen te contacteren, net als de Griekse minister van Burgerbescherming en de baas van de grenswachten van Evros. Een reactie bleef uit. © The Guardian
* Om hun veiligheid te garanderen, zijn de namen gewijzigd.
Het Verenigd Koninkrijk kan voortaan bestuurders van bootjes met migranten bestraffen met een levenslange gevangenisstraf. De maatregel geldt voor ‘iedereen die migranten het Verenigd Koninkrijk binnensmokkelt via gevaarlijke routes’. Vroeger lag de maximumstraf op veertien jaar.
‘Wijzullenonsblijveninzettenombeschermingtebiedenaanwiedatechtnodigheeft,maarmetdezenieuwemaatregelenkunnenwijhardop-tredentegenmensendiemisbruikmakenvanhetsysteem’, zei minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel.
De maatregel is een onderdeel van de Nationality and borders act. Die wet herziet de asielwetgeving drastisch. Ze verhoogt ook de maximumstraf voor wie de verblijfsduur van zijn visum overschrijdt van zes maanden naar vier jaar. Migranten mogen voortaan ook maar tweeënhalf in plaats van vijf jaar in het land blijven als ze niet voldoen aan de specifieke voorwaarden van het ministerie.
De oppositie noemt de wet onmenselijk. De Britse regering kreeg ook kritiek op de beslissing om migranten terug te sturen naar Rwanda. Daar stak het Europees Mensenrechtenhof een stokje voor.
Dit jaar staken al dubbel zoveel migranten het Kanaal over als vorig jaar rond deze tijd. (ldk)