Daar is de eerste bocht van Truss
Liz Truss gaat dan toch de hoogste belastingvoet niet schrappen. Daarmee halen haar eigen, kritische parlementsleden hun slag thuis. Haar wankele gezag krijgt meteen een flinke knauw.
Michael Gove is niet alleen het slimste jongetje van de conservatieve klas, hij steekt ook graag een mes in de rug van partijgenoten. Legendarisch is de manier waarop hij dat bij Boris Johnson deed toen die zich opmaakte om David Cameron op te volgen als premier. Gove en Johnson waren de twee boegbeelden van de Brexit, die Cameron de kop had gekost. Johnson zag zichzelf snel als nieuwe premier. Gove had immers aangegeven dat hij geen kandidaat was en dat hij Johnson zou steunen.
Maar op de ochtend dat Johnson zijn kandidatuur wilde bekendmaken, kreeg hij van Gove te horen dat hij van mening veranderd was. Plots vond die Johnson toch niet geschikt en stapte hij ook in de race. Een ontredderde Johnson gooide meteen de handdoek in de ring. Uiteindelijk werd Theresa May premier. Wie dacht dat de Conservatieve partij Gove daarna voorgoed zou uitspuwen, kwam bedrogen uit. Nog altijd is hij een invloedrijk lid. Zelfs Johnson gaf hem opnieuw zware ministerportefeuilles.
Dat hij nog altijd zwaar weegt, bewees hij afgelopen weekeinde. Zondag liet hij plots weten dat hij tegen minister van Financiën
Kwasi Kwartengs ‘minibegroting’ zou stemmen. Ter herinnering: vorige week brachten de begrotingsplannen van de regering de Britse economie op de rand van de afgrond. De belastingverlagingen die Kwarteng en premier Liz Truss in het vooruitzicht stelden, deden het pond kelderen, hypotheekleningen exploderen en pensioenfondsen naar adem happen.
Bijna iedereen was het erover eens dat Kwarteng en Truss zichzelf niet alleen in de voet, maar zelfs in het hoofd hadden geschoten. Toch hielden beiden voet bij stuk. De plannen zouden uitgevoerd worden, zelfs al zouden ze het jaarlijkse partijcongres (dat gisterochtend in Birmingham is begonnen) kunnen overschaduwen. Bij de BBC gaf Truss zondag wel toe dat ze haar plannen beter had moeten uitleggen. Kwarteng had de tekst van zijn speech die hij gisteren zou geven zelfs al doorgespeeld naar journalisten. Ook daarin stond dat hij vasthield aan de plannen.
Belabberde indruk
Maar toen begon Gove te communiceren. Andere parlementsleden mompelden dat ze het met hem eens waren. Ook Grant Shapps, een prominent lid van de regeringlementsleden
Johnson, sprong op de kar. In Birmingham hielden Kwarteng en Truss crisisoverleg. Kwarteng ontbood verschillende parlementsleden naar zijn hotelkamer om naar hun bezorgdheden te luisteren. Hun boodschap was duidelijk: de minibegroting zou niet door het parlement raken.
Isabel Hardman
Gisterochtend maakte Kwarteng dan de bocht. De hoogste belastingschijf zou toch niet afgeschaft worden. Volgens de minister leidt die belastingverlaging (die alleen de rijkste Britten ten goede komt) de aandacht af van alle plannen van de regering om de ‘uitdagingen van ons land aan te gaan’. ‘We snappen het en we hebben geluisterd’, twitterde hij. En neen, dat gebeurde niet uit angst dat parde begroting zouden wegstemmen. De regering houdt (voorlopig) vast aan de andere maatregelen in het pakket. Truss en Kwarteng kunnen dus volhouden dat ze maar een halve bocht nemen.
Toch maakt het duo opnieuw een belabberde indruk. ‘Waarom zouden de Conservatieve parlementsleden Truss nog vertrouwen?’, vroeg Isabel Hardman zich meteen af. Hardman is adjuncthoofdredacteur van The Spectator, het lijfblad van de Conservatieve elite. Truss genoot al weinig vertrouwen bij een deel van de parlementsleden, met deze bocht zet ze ook haar trouwe medestanders te kijk. Die hadden zich zondag nog uitgesloofd om de minibegroting te verdedigen. Voor hen kwam de bocht als een donderslag bij heldere hemel.
Siamese tweeling
Dat ze geluisterd heeft naar de bezorgdheden van de burgers, gelooft niemand. Kwarteng en Truss hebben ook niet gezegd dat ze een fout hebben gemaakt. Kwarteng werkte zich gisteren weer in een lastig parket toen hij ontkende dat raadgevers van de regering hem hadden gewaarschuwd over de plannen. ‘Dat heb ik wel degelijk gedaan’, liet Gerard Lyons, een belangrijk raadgever van Truss, meteen weten aan het Britse persagentschap PA.
De vraag is of Kwarteng kan aanblijven als minister van Financiën. Na zijn aangepaste speech kreeg hij gisteren op het congres een staande ovatie. Althans op de eerste rijen. Maar de toespraak was zwak en nietszeggend. Alweer klonk het bekende refrein dat belastingverlagingen goed zijn voor de economische groei. Zijn critici in de partij heeft hij zo goed als zeker niet overtuigd. Maar Truss kan hem ook moeilijk laten vallen. Iedereen weet dat zij en Kwarteng een Siamese tweeling zijn. Als ze Kwarteng de laan uitstuurt, laat ze haar trouwste politieke medestander in de steek. En geeft ze toe dat ook zij in de fout is gegaan.
‘Waarom zouden de Conservatieve parlementsleden Truss nog vertrouwen?’
Adjunct-hoofdredacteur