‘De slordigheid van Bart De Wever valt op. Het is niet onderbouwd’
Voor minister Benjamin Dalle (CD&V) zijn verdere stappen in de staatshervorming een vorm van goed bestuur. De aanpak van de N-VA lijkt hem heilloos. ‘Hun communautaire strategie wisselt sneller dan sommigen van onderbroek wisselen.’
‘Ik geef het toe, onder Vlaamse partijen is er momenteel geen begin van consensus’
BenjaminDalle(CD&V)
Vlaams minister en medearchitect Vlinderakkoord
‘Als Franstaligen niet akkoord gaan met een splitsing, waarom zouden ze akkoord gaan met een bicefale aanpak?’
Het land institutioneel op orde zetten. Voor Benjamin Dalle (CD&V) is het een fundamentele uitdaging. Hij blijft in de eerste plaats een grondwetsspecialist. Tien jaar geleden was de Vlaamse minister een van de belangrijke architecten achter het Vlinderakkoord, de zesde staatshervorming. ‘Bij een staatshervorming zochten altijd tandems van de grootste partijen in noord en zuid, zoals Wouter Beke-Elio Di Rupo of Jean-Luc Dehaene-Philippe Moureaux, naar een draagvlak.’
Alsdetraditiewordtgerespecteerddan...
‘… is het nu de beurt aan Bart De Wever en Paul Magnette. Het is hun morele plicht. Anders is het schuldig verzuim. Ik zeg dat met deemoed. Het Vlinderakkoord was een grote stap vooruit, maar maakte sommige zaken complexer.’
OpzijnminstheeftDeWeverdediscussiegeactiveerd.
‘Dat is waar, zijn discours klonk extreem pessimistisch. En Magnette liet weten dat we tussen 2024 en 2029 niets moeten verwachten, opnieuw vijf verloren jaren. De gezondheidszorg moet een homogene bevoegdheid worden op het niveau van de gemeenschappen. Nu kunnen we de mensen niet helpen zoals we willen.’
‘In De Tijd verwees De Wever naar zijn gesprekken met Jean-Luc Dehaene (de CD&V-politicus was een van de grondleggers van het federale België, red.). Hij doet de waarheid flink geweld aan, verdraait ze met 180 graden. Het uitgangspunt van Dehaene was juist de zoektocht naar brede meerderheden. Ik kan het weten, ik heb voor hem gewerkt. Het was van de pot gerukt. De Wever wekt de indruk dat hij aansluit bij een traditie, hij doet het omgekeerde.’
Dievergelijkingboodhemg eloofwaardigheid.
‘Precies. Pijnlijk, ik zie geen gelijkenis.’
Endiebicefalewerkwijze,waarbijjeallesfunctioneeldoorknipt?
‘In tegenstelling tot wat hij zegt, is dat
helemaal niet extralegaal. Het principe kan perfect volgens de grondwet en de
bijzondere wetten. Dehaene kende dat zeer goed. De procedure werd onder meer toegepast bij een voorlopige gewestvorming. Ook voor de formele splitsing van onderwijs waren er in de jaren 80 twee nationale ministers. Nadien trokken ze naar de gemeenschapsregeringen.’
‘De Wever draait het om. Hij ziet geen manier om er te komen. Niemand gaat akkoord met wat hij zegt. Daarom wil hij bicefaal werken. Stel, we splitsen het Riziv bicefaal. Dat vergt een princiepsakkoord over de middelen, dat wordt al aartsmoeilijk. Het reglementaire kader wordt vanwege het gelijkheidsbeginsel nog lastiger. Als je dan bijvoorbeeld Vlaamse psychologen beter wil betalen, dan moet je dat kunnen motiveren. Als de Franstaligen niet akkoord gaan met een splitsing, waarom zouden ze akkoord gaan met zo’n aanpak?’
Iseenstaatshervormingn ogmogelijk?Opdeextremistischepartijennahebjeiedereennodig.
‘Ik weet het. Maar elke politicus moet toch beseffen dat hervormingen noodzakelijk zijn. Tien jaar geleden leverden acht partijen een tweederdemeerderheid, nu zal ook de N-VA nodig zijn.’
In2011durfdeDeWevern iet,waaromindetoekomstwel?
‘Voor een Vlaams-nationalistische politicus met zijn staat van dienst is het toch belangrijk om concrete resultaten te boeken? Op een bepaald moment moet hij stappen durven te zetten. Hugo Schiltz, de voorman van de Volksunie, kon het wel.’
‘De communautaire strategie van de N-VA wisselt sneller dan sommigen van
onderbroek wisselen. Als legalisten passen ze voor een revolutie. Aanvankelijk stapten ze mee in de zoektocht naar een draagvlak. Ze haakten af voor het Vlinderakkoord. Tijdens de Zweedse regering zweerden ze bij een rechts sociaal-economisch beleid, de PS moest worden uitgerookt om te bedelen voor een hervorming. Dan lanceerde Hendrik Vuye in naam van de N-VA een soort van Catalaanse oplossing – dat leek me pas een staatsgreep.’
‘Tegenwoordig zweert hij bij een “Loppemmoment”, waarbij de grondwet wordt geschonden. Toen dat honderd jaar geleden gebeurde bij de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht, was er unanimiteit. Het valt mij op hoe slordig De Wever alles voorstelt, het lijkt me allemaal niet onderbouwd.’
Vuyeergerdezichaanzijnonvermogenombondgenotentezoeken.
‘Hij heeft overschot van gelijk. De Wevers kritiek aan het adres van Open VLD en CD&V helpt evenmin.’
‘Maar ik geef het toe, onder Vlaamse partijen is er momenteel geen begin van consensus. Ik vind het merkwaardig dat de andere partijen er niet mee bezig zijn. Blijkbaar associeert men het onderwerp met een Vlaams-nationale insteek. Het is essentieel voor een beter bestuur. ook
Belgischgezinden moeten dat inzien. De kennis van het onderwerp onder politici neemt af.’
Kandiefinancieringswet,diedeFrans-taligenvanaf2025pijndoet,helpen?
‘Het zet druk, maar de oplossingen liggen niet voor het grijpen. In ruil voor de centen volgden vroeger de bevoegdheden. Maar bekijk het federale budget vandaag. Waar gaat de cheque voor Wallonië vandaan komen? Ik zie het niet. En de Vlaamse regering zal evenmin over de brug komen. We hebben het geld zelf nodig.’
AlvastdeFranstaligeBrusselaarslijkenhervormingenvoortebereiden.
‘Ik vind dat heel verstandig. Ik begreep de gespannen reacties niet. Ze willen vereenvoudigen en de link tussen Brussel en Wallonië op het vlak van de gemeenschapsbevoegdheden (cultuur, onderwijs, media) bevestigen. Dat wil CD&V ook. Ik blijf de link tussen Vlaanderen en Brussel verdedigen. Daarom investeer ik als minister bevoegd voor Brussel ook in het overleg met de andere Nederlandstalige Brusselaars. Vlaamse partijen blijven hierover onduidelijk of verdeeld. We gaan die link toch niet afschaffen of lossen, dat zou dramatisch zijn voor de toekomst van het Nederlands. Helaas kennen veel partijvoorzitters Brussel niet goed.’