De Europese windenergie heeft een dip
GROENE STROOM De forse daling van de bestellingen voor nieuwe turbines in 2022 voorspelt niet veel goeds voor de windenergie in Europa. 2023 brengt niet veel beterschap, zegt energie-expert Bram Claeys.
Terwijl zonne-energie in Europa in 2022 hoge toppen scheerde met de recordgroei van de capaciteit en een toename met bijna een kwart van de elektriciteitsproductie uit zonnepanelen, is er een dip in de groei van windenergie.
De spreekbuis van de windenergiesector, Wind Europa, is er niet gerust in. De elektriciteitsproductie van windenergie op het land en op zee in de Europese Unie steeg vorig jaar nog met 7 procent, maar voor de komende jaren valt een groeivertraging niet uit te sluiten.
Een veeg teken is de forse terugval van de bestellingen van nieuwe windturbines. Wind Europe stelt vast dat er vorig jaar 47 procent minder orders waren dan in 2021. In capaciteit gerekend ging het om slechts 9 gigawatt. Er zat zelfs geen enkele bestelling bij voor een nieuw windenergiepark op zee. Eerder dit jaar wees Wind Europe er al op dat in de eerste elf maanden van 2022 er maar groen licht was gegeven voor 12 gigawatt aan nieuwe windparken.
Met zulke lage scores wordt het niet makkelijk om de doelstelling van de Europese Unie te behalen om jaarlijks 30 gigawatt aan nieuwe windenergieparken te bouwen, aldus Wind Europe. 2022 was een totaal verloren jaar voor de uitbouw van Europese windenergie op zee. Wind Europe wijst erop dat verschillende offshorewindenergieprojecten die klaar waren om groen licht te krijgen van de investeerders, in de koelkast zijn gezet. En dat terwijl de EU tegen 2030 de huidige capaciteit op zee wil optrekken van 15 naar 100 gigawatt. Van die 15 neemt België er trouwens 2,2 voor zijn rekening.
‘Het is diep te betreuren dat de ontwikkeling van windenergie in Europa moeizaam verloopt’, stelt Bram Claeys, hoofdadviseur bij de energie-ngo Regulatory Assistance Project (RAP). Europa heeft de windparken immers broodnodig om over te schakelen van fossiele verwarming naar warmtepompen met klimaatvriendelijke elektriciteit. De productie van windenergie is traditioneel het grootst tijdens de wintermaanden, als de verwarming op staat.
Wind Europe ziet twee belangrijke oorzaken voor de sterke daling van de bestellingen van nieuwe turbines. De inflatie heeft de kostprijs van de turbines de voorbije twee jaar 40 procent omhoog gejaagd. Terwijl de verwachte inkomsten voor de investeerders veel minder sterk gestegen zijn.
Tegelijk worden investeerders afgeschrikt door de plannen in Europa om de stroomprijzen te plafonneren en de elektriciteitsmarkt te hervormen, als reactie op de energiecrisis.
‘De onzekerheid over hoe die hervorming er zal uitzien, zal nog tot het einde van dit jaar duren’, vermoedt Bram Claeys. De Europese besluitvorming waarbij zowel de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement hun zeg hebben, zal veel tijd kosten.
Vergunningen
Bram Claeys wijst erop dat het voor windenergieprojecten niet vanzelfsprekend is om de eindmeet te halen, ook zonder de impact van de inflatie en de onzekerheid over de markthervormingen. ‘Het is heel moeilijk en het duurt lang om een vergunning te krijgen voor de bouw van een windturbine of een windenergiepark. Een ontwikkelingstijd van zeven jaar is eerder regel dan uitzondering.’ Wie investeert in zonne-energie heeft veel minder last van lange vergunningsprocedures, zeker bij residentiële investeringen, aldus Claeys. ‘De energiecrisis met de scherpe stijging van de elektriciteitsprijzen heeft veel gezinnen in Europa aangezet om zo snel mogelijk zonnepanelen te laten installeren.’ Het verklaart voor een groot deel de sterke groei van zonne-energie vorig jaar in Europa.
De inflatie heeft de kostprijs van de turbines de voorbije twee jaar 40 procent omhoog gejaagd