Vijf uur schermtijd per dag? Dat is in deze school geen probleem

In Nederland is er een algemeen smartphoneverbod op komst in de middelbare scholen. Op middelbare school ‘De Met’ in Leuven mogen leerlingen de smartphone continu bovenhalen. ‘Als ik afgeleid ben, neem ik mijn gsm.’

Yorick Aelvoet (13) toont zijn schermtijd: 2 uur 42.

‘Ik zit zo’n vijf uur per dag op mijn gsm. Thuis, maar ook hier op school’, zegt de dertienjarige Margot Rommens. We zitten in een zandkleurige klas op de tweede verdieping van De Met-school in Kessel-Lo, een deelgemeente van Leuven. Er hangt een uitgelaten sfeer na een ochtend vol werkmomenten. Rond ons zijn Margots klasgenoten druk in de weer met hun smartphones. Ze spelen spelletjes, maken Tiktok-filmpjes of chatten met vrienden. Op de school is de telefoon toegelaten, met uitzondering van het tweede halfuur tijdens de middagpauze – de zogenaamde S-tijd. Dan kunnen de leerlingen op het groene domein, waar de school zich bevindt, een luchtje scheppen. Ook tijdens een van de twee korte pauzes, waarvan ze het exacte tijdstip zelf kunnen bepalen, moet de gsm weg. ‘Het is dan wel verboden, maar soms verlies ik de tijd uit het oog en zit ik toch nog op mijn gsm’, zegt Rommens. ‘Mijn vriendinnen en ik zitten tijdens de pauzes bijna heel de tijd op onze telefoon.’ Ook Yorick Aelvoet (13) spendeert iedere dag meerdere uren op zijn smartphone. Aelvoet haalt zijn smartphone boven en zoekt zijn schermtijd op: gisteren zat hij 2 uur 42 op zijn gsm. ‘Ik was aan het schaken. Je zou denken dat het goed is, omdat ik beter word in schaken, maar zo lang naar een scherm kijken kan nooit goed zijn.’

Totaal tegenovergesteld is klasgenoot Kasper Moelans. De dertienjarige zit bijna nooit op zijn smartphone en leest tijdens de pauzes, terwijl zijn klasgenoten gamen, een boek. ‘Niet altijd makkelijk door het lawaai’, zegt Moelans. Hij spoorde Aelvoet vorig jaar aan om zijn schermtijd te verminderen. ‘Ik keek toen tot vijf uur per dag naar mijn telefoon’, zegt Aelvoet. ‘En dan is hij nog een van de minst erge gebruikers’, zegt Moelans.

Even de coach bellen

De leerlingen die we spreken vinden die grote vrijheid op school positief. ‘Ik probeer als ik op school aankom om mijn gsm weg te leggen’, zegt Gitte Van Esbroeck (13). ‘Het is goed dat we op bepaalde momenten geen gsm mogen gebruiken.’ Zo mogen ze tijdens de check-in, het onthaalmoment aan het begin van de dag, de smartphone niet in de hand nemen. ‘Vanochtend keek iemand toch een paar keer naar het uur op zijn scherm, waardoor sommigen van ons er iets over zeiden.’

‘Als leerlingen te vaak op hun gsm zitten, vragen we naar de reden. Zo vertelde een leerling dat een familielid die dag overleden was’ Jolijn Vannoppen Leerkracht en coach

Behalve om didactische redenen is een gsm gebruiken al drie jaar verboden op de LAB-school in Sint-Amands. ‘We hebben er lang geen regels over gehad’, zegt directrice Kristien Bruggeman. ‘Maar we zagen dat leerlingen tijdens de pauzes niet meer met elkaar praatten, maar alleen nog naar hun scherm keken.’ Omdat de school ‘erg in dialoog gelooft’, kwam een verbod op de leerlingenraad.

Hoe reageerden de leerlingen?

‘Zij stelden zelf vast dat ze nog weinig sociaal contact hadden. We hebben in samenspraak beslist om de gsm te verbieden tijdens de schooluren, ook tijdens de pauzes. Sindsdien is het offline contact tussen de leerlingen beter. Ze praten en spelen weer.’

Is het enthousiasme na drie jaar nog even groot?

‘De meerderheid van de leerlingen gaf aan tevreden te zijn. Het is uiteraard wel moeilijk. Dat toestel is ontworpen om continu de aandacht te trekken. Kunnen ze daartegen vechten met hun puberbrein? Het is alsof iemand een grote doos koekjes voor je neus zet en verwacht dat je er nooit van zult eten. Er is nog veel leerwinst te boeken. Kijk maar hoe slecht sommige volwassenen met hun smartphone omgaan.’

Gingen de ouders akkoord?

‘Over het algemeen wel – al waren er uiteraard ook vurige tegenstanders. Wel merken we dat leerkrachten het moeilijk hebben met de handhaving.’

Betrapt u veel leerlingen?

‘Als er op een dag twee à drie gsm’s afgenomen worden, is dat al veel. En dat op een totaal van 105 leerlingen. Al zijn we ook niet zo streng. Zo is het geen probleem als ze het uur checken. We nemen de gsm wel af wanneer ze chatten of op Tiktok zitten. Wie eenmalig betrapt wordt, krijgt op de middag zijn of haar gsm terug. Wie vaker tegen de lamp loopt, kan de smartphone pas aan het einde van de schooldag ophalen.’

Wat denkt u van een algemeen verbod?

‘Dat zou ik raar vinden. We willen kinderen hun verantwoordelijkheid laten opnemen. Ze betrekken lijkt me het belangrijkste. Dan krijg je ook minder weerstand.’ (se)