Netanyahu speelt met miljoen mensenlevens in grensstad Rafah
Wereldwijd wordt gewaarschuwd voor de “humanitaire catastrofe” bij een Israëlisch offensief tegen de stad Rafah, waar ruim een miljoen Gazanen hun toevlucht zochten. “We gaan het doen”, zei premier Netanyahu zondag.
“De nood in Rafah is nu al niet te bevatten”, schreef de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, zaterdag op X. “Zo’n 1,3 miljoen mensen zoeken er op een minieme ruimte bescherming tegen de gevechten. Een offensief van het Israëlische leger op Rafah zou een aangekondigde humanitaire catastrofe zijn. De mensen in Gaza kunnen niet zomaar in rook opgaan.”
Opvallend is dat zulke waarschuwingen nu ook komen van regeringen die in de voorbije maanden vaak het minst kritisch waren voor Israël. “Het is moeilijk te zien hoe een grootscheeps militair optreden in een gebied met zoveel mensen niet zal leiden tot veel burgerslachtoffers en een grotere humanitaire catastrofe”, schreef de Nederlandse minister Hanke Bruins Slot. “Dat is niet te rechtvaardigen.”
Net dat probeerde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zondagavond wel te doen in een interview met de Amerikaanse zender ABC. “Diegenen die zeggen dat we onder geen beding Rafah mogen binnentrekken, zeggen eigenlijk dat we de oorlog moeten verliezen”, stelde Netanyahu. “We gaan het doen”, kondigde hij aan.
Overal tentenkampen
Na zware Amerikaanse kritiek heeft Netanyahu het Israëlische leger vrijdag nochtans opgedragen eerst “een gedetailleerd plan” op te maken – blijkbaar was dat er voordien niet. Zelf ziet de premier geen problemen om de grote volksmassa in Rafah een “veilige uitweg” te bieden. “Er zijn tal van zones ten noorden van Rafah die we hebben vrijgemaakt”, zei hij aan ABC.
Zowel de Palestijnen in Rafah als humanitaire hulporganisaties klinken nochtans wanhopig. Rafah ligt aan de grens met Egypte, zodat de inwoners van Gaza er letterlijk met de rug tegen de grensmuur staan. Vóór de huidige oorlog telde het stadje zo’n 250.000 inwoners, door het oorlogsgeweld en de gedwongen Israëlische evacuaties uit de rest van Gaza zijn dat er nu 1,2 miljoen tot 1,5 miljoen geworden.
Het blijft onduidelijk hoe Israël een veilige uitweg kan bieden voor een miljoen Gazanen, als de kuststrook bijna volledig verwoest is
Zo leeft meer dan de helft van de hele bevolking van de Gazastrook nu in en rond Rafah. De huizen zitten er al maandenlang propvol, satellietbeelden tonen hoe de hele omgeving van de stad is ingenomen door tentenkampen. De ziekenhuizen van de stad hebben nu al geen bedden meer vrij. Al dagenlang nemen ook de Israëlische bombardementen op de stad toe. Zaterdag kwamen daarbij 39 mensen om, van wie 13 kinderen, de jongste drie maanden oud.
De totale tol in Gaza steeg dit weekend boven de 28.000 doden. De internationale gemeenschap vreest dat een Israëlisch grondoffensief in Rafah dat cijfer nog steil de hoogte zou injagen. Het blijft onduidelijk hoe Israël een “veilige uitweg” kan bieden voor een miljoen Gazanen, als de kuststrook al grotendeels verwoest is. De “tal van zones” die Netanyahu ziet ten noorden van Rafah, hebben geen enkele infrastructuur om zo’n volksverhuizing op te vangen.
“Zege binnen handbereik”
Zelfs in Rafah, aan de grens met Egypte, raakt al niet genoeg internationale hulp binnen om de hoge noden te lenigen. Egypte vreest dan weer dat Israël met zijn offensief de Palestijnen van Gaza over zijn grens wil drijven. Twee anonieme Egyptische functionarissen en een westerse diplomaat zeiden dit weekend aan persbureau AP dat Egypte in dat geval zijn vredesakkoord met Israël, gesloten in Camp David in 1978, zou opschorten.
De internationale nervositeit is tastbaar, toch zweert premier Netanyahu dat zijn “totale zege op Hamas binnen handbereik is”, als Israël nog even kan doorduwen. Netanyahu zegt dat “de laatste vier Hamas-bataljons” in Rafah liggen, en dat de andere achttien al vernietigd zijn. Maar volgens Amerikaanse inschattingen is Hamas minder verzwakt dan Israël beweert.
Gijzelaars in Rafah?
In de tunnels onder Rafah hoopt Netanyahu ook de Hamas-leiders, van wie er nog geen enkele werd gedood, en de resterende 136 Israëlische gijzelaars te vinden. Al 32 van hen, en mogelijk nog twintig meer, zouden zijn omgekomen in het oorlogsgeweld. Volgens de families van sommige gijzelaars komt een nieuw offensief neer op hun “doodvonnis”. “Er zijn nog voldoende gijzelaars in leven om onze inspanningen te verantwoorden”, stelde Netanyahu aan ABC.
Israëlische media speculeren intussen ook over de timing. Naar verluidt wil Netanyahu het Rafahoffensief afronden tegen de vastenmaand ramadan, die dit jaar begint rond 10 maart. Tegelijk zou het Israëlische leger nog twee weken nodig hebben om de “veilige uittocht” van de burgers uit Rafah voor te bereiden, klinkt het. Veel tijd rest het Israëlische leger dan niet.
De Amerikaanse president Joe Biden sprak zondagavond premier Netanyahu opnieuw aan de telefoon. Biden zei vorige week al dat de Israëlische oorlogsvoering in Gaza “over the top” is, “overdreven”, en het aantal burgerdoden veel te hoog. Biden eiste aan de telefoon van Netanyahu een “geloofwaardig en uitvoerbaar plan” voor de burgerbevolking, aldus het Witte Huis, en “dringende en specifieke stappen” om de hulpverlening te verbeteren.