“Kwalitatieve koffie is zoals goede wijn, daar wil je meer voor betalen”
Er verschijnen steeds meer koffiewinkels in het straatbeeld. Wat maakt koffie uit de speciaalzaak zo verslavend? “Als ik een omweg moet maken om betere koffie te kunnen drinken, zal ik dat zeker doen.”
Avocadotoast en koffie: dat is de standaardlunch bij Mok in de Brusselse Dansaertstraat. Willem Styfhals (35) combineert zijn kopje zwarte koffie met een behoorlijk droog standaardwerk van de Duitse socioloog Theodor Adorno. “Vandaar de cafeïne”, zegt hij lachend. “Ik koop hier al mijn bonen. Kwalitatieve koffie is zoals een goede fles wijn: daar wil je meer voor betalen. Het is een investering in genieten.”
Thuis zweert hij bij filterkoffie, met versgemalen bonen. “Ik neem ook mijn
eigen thermos koffie mee naar het werk omdat ik de koffie op kantoor niet zo lekker vind.” Hij aarzelt om het te zeggen, hij wil geen snob lijken.
Ook eigenaar Jens Crabbé, die koffiebranderij Mok elf jaar geleden begon, hoedt zich voor koffie-elitarisme. “Als mensen een ‘gewone koffie’ vragen, gaan we hen echt niet scheef bekijken.” Crabbé heeft ook nog een koffiebar in Leuven. “Mijn koffiebranderij is het hart van mijn zaak, de bars zijn er zodat mensen onze koffiebonen kunnen leren kennen”, zegt Crabbé.
Koffie- en theewinkels floreren, blijkt uit een studie van Buurtsuper.be, de Unizoorganisatie die de belangen van de supermarkten en speciaalzaken behartigt. Terwijl de bakkers en slagers vaker uit het straatbeeld verdwijnen, zijn er in zestien jaar tijd maar liefst 88 procent meer koffieen theezaken bijgekomen.
Rwandese koffie
Amaury Benitoz (32), die op een bankje van zijn koffie nipt, noemt zichzelf een koffieliefhebber, maar geen kenner. Toch heeft hij een duidelijk beeld van wat lekkere koffie is. “Ik hou van sterke koffie met dierlijke en florale toetsen en dan kom je al snel uit bij koffie van Afrikaanse origine. Mijn favoriet is de Rwandese.”
Geen koffie uit de supermarkt voor Benitoz, hij koopt al zijn bonen bij koffiespeciaalzaken – aan voorgemalen koffie doet hij evenmin. “En als ik een omweg moet maken om betere koffie te kunnen drinken, zal ik dat zeker doen. Slechte koffie kost ook snel 3 euro, waarom zou ik dan niet wat meer betalen voor koffie die wél lekker is?”
Pepijn Gyssels (32), muzikant en lid van het nightlifecollectief Dauwtrip, is aan zijn tweede kop koffie toe – meteen zijn laatste. “Als artiest heb ik niet veel geld. Eigenlijk vind ik koffie uit een koffiespeciaalzaak te duur, maar lekkere koffie van goede kwaliteit is zowat de enige luxe die ik mezelf toesta. In het begin van de maand durf ik al eens een duurdere hand brew te bestellen.”
Ook thuis wil hij alleen kwaliteit. “Kraantjeswater is niet ideaal om koffie mee te zetten, dus gebruik ik alleen leidingwater dat eerst ontkalkt is. Het liefst gebruik ik een V60-filter. Mijn bonen maal ik met de hand. Dat duurt makkelijk tien minuten, maar het is het waard.”
Gyssels deelt de liefde voor koffie met een goede vriend met wie hij in een band zit. “Als we repeteren met onze band, dan houden we altijd een koffiepauze. Samen koffie zetten en op ons gemak opdrinken: we hebben er een ritueel van gemaakt.”
Mok levert ook aan een 400-tal bedrijven en horecazaken. “Sinds de coronacrisis is de verkoop in onze webshop sterk gestegen”, weet Crabbé. “We hebben klanten over de hele wereld, tot in China en de VS toe.”
Lokaal gebrande koffiebonen
Lokaler en kleinschaliger gaat het eraan toe bij Stijn Vandenberghe, eigenaar van koffiebranderij Agostini in Dendermonde. Wie zijn koffie wil kopen en proeven, kan alleen woensdagnamiddag in zijn winkel terecht, of moet bestellen via de webshop.
“Ik lever koffie aan horecazaken, maar ook aan kmo’s in Groot-Dendermonde”, zegt Vandenberghe. “Daar zit de grote groei: mensen aanvaarden niet langer dat ze thuis betere koffie drinken dan op kantoor.”
Vandenberghe heeft geen spijt dat hij zijn job als salesmanager bij Honda in 2019 heeft geruild voor een leven als koffiebrander. “Vorig jaar heb ik een erg goed jaar gedraaid. De koffieprijs was de voorbije twee jaar enorm gestegen, nu is die stabiel”, zegt Vandenberghe. “Gemiddeld brand ik 150 à 200 kilo bonen per week. Ik zou kunnen uitbreiden, maar ik wil een koffiezaak die lokaal verankerd en financieel gezond is, en die niet per se groot is.”
Net als Crabbé ziet Vandenberghe sinds de coronacrisis ook veel meer particulieren die voor kwaliteitskoffie willen betalen. “Heel wat mensen zijn de Senseo’s en espressocapsules beu, ze hebben een volautomatisch koffieapparaat gekocht dat
bonen vers maalt of gaan voor vers gezette filterkoffie. Smaak en ecologie zijn belangrijker geworden. Mensen willen weten dat hun koffie komt van koffieboeren die daarvoor eerlijk betaald worden. Dan kom je al snel uit bij lokaal gebrande koffiebonen, die je niet in de supermarkt vindt. Koffie blijft bovendien, zelfs als je voor speciality coffee kiest, een vrij goedkoop product.”
“Mensen aanvaarden niet langer dat ze thuis betere koffie drinken dan op kantoor”
Stijn Vandenbergh
Koffiebranderij Agostini, Dendermonde