Bewogen Belgen kleuren Berlijn
Met de documentaire Hold on to her, over de peuter Mawda, en de gevoelige jeugdfilm Young hearts stapten op het filmfestival in Berlijn nog meer Belgen op de rode loper.
Mawda was een peuter van amper twee jaar oud toen ze in 2018 tijdens een politieachtervolging in Bergen door een agent werd doodgeschoten. De omstandigheden en het onderzoek maakten veel los. In 2021 leidde het al tot een theatervoorstelling. Die was ontstaan uit gesprekken met de ouders.
Op het filmfestival in Berlijn ging nu Hold on to her in première, een empathische documentaire die past voor een klassieke benadering om het lot van het Iraaks
Koerdische meisje te herdenken. Robin Vanbesien, filmmaker en beeldend kunstenaar, verzamelde een 40-tal activisten — met en zonder papieren — die reageren op de zaak. Vooral lenen ze hun stem om de feiten te reconstrueren aan de hand van de getuigenissen van toen. Het resultaat heeft wat van een collectieve hoorzitting.
Ingetogen, zonder sensatielust, laat Vanbesien het drama zich afspelen op je netvlies. Hoe de bestuurder van de bestelwagen met dertig mensen in de laadruimte vluchtte voor een controle. Hoe een politievoertuig naast die wagen ging rijden en een agent vuurde, zonder waarschuwing of instructies voor de chauffeur. Hoe een kogel Mawda, in de armen van haar moeder, net onder de neus trof. De schutter en zijn collega zouden aan de ambulanciers eerst nog verklaren dat de inzittenden het meisje uit de bestelwagen hadden gegooid.
Na de krantenkoppen en rechtszaken – ook de Belgische Staat is veroordeeld – brengt Vanbesien met Hold on to her het drama terug naar zijn menselijke schaal. Het waren de opborrelende solidariteit en het activisme na de feiten die hem aanzetten tot deze bewogen documentaire.
Ze legt niet alleen de vinger op het politiegeweld bij grenscontroles. Mensen zonder papieren wijzen eveneens op de criminalisering die hen te beurt valt. “Wees voorzichtig,” klonk destijds door de politieradio, “er zitten illegalen in die bestelwagen”.
Hold on to her kaart de ontmenselijking in deze zaak aan, naast de straffeloosheid – de agent die vuurde kreeg uiteindelijk 10 maanden cel met uitstel. Beelden van het landschap als een stille getuige geven dit werkstuk een passende poëtische soberheid. Vanbesien bewijst dat ook de documentaire vorm een grote vrijheid toelaat.
Nog Belgisch: ‘Young hearts’
Vanbesien en Tim Mielants, die met Small things like these vorige week het filmfestival opende, zijn niet de enige Belgen in Berlijn. In de jeugdsectie stelde Anthony
Schatteman (bekend van regiewerk voor 2dezit en Northern lights, naast enkele kortfilms) zijn langspeeldebuut Young hearts voor. Het verhaal is dat van Elias en Alexander, twee 14-jarigen tussen wie er al snel meer gaat spelen dan alleen vriendschap. Alexander (Marius De Saeger) had al eerder een vriendje, voor Elias (Lou Goossens, die de hoofdrol heeft) zijn die gevoelens voor een jongen vooral nieuw en verwarrend.
Young hearts is een liefdevolle, warme film die jonge lotgenoten een hart onder de riem steekt. Voel wat je voelt, stelt Schatteman gerust. In de bijrollen gaan Emilie De Roo en Dirk Van Dijck met je hart aan de haal als de moeder en grootvader van Elias, terwijl Geert Van Rampelberg als vader en charmezanger met oogkleppen een dosis humor in het verhaal injecteert. Maar het zijn de twee jonge acteurs die zich als aanstormende
Vakblad Variety linkt Young Hearts aan Close van Lukas Dhont, maar beide films varen elk hun eigen koers
talenten op de kaart zetten.
Vakblad Variety liet zich lovend uit over de film. Het sprak van een zelfverzekerd Belgisch debuut en ziet er voor Schatteman meteen het begin in van een langdurige filmcarrière. Het haalde ook Close van Lukas Dhont aan, dat ze spetterender maar minder organisch noemden. De vergelijking zal nog vaker opduiken. De films zijn alleen op het eerste gezicht verwant, in hun ambitie varen ze elk hun eigen koers.
Young hearts is deel van de Generation Kplus-competitie, een nevensectie voor een jong publiek. Op de release van de film bij ons is het nog wachten tot het najaar. Ook voor Hold on to her overigens, die eerder op het alternatieve circuit van cultuurhuizen mikt.