Al te vaak wordt onnodig in de tongriempjes van baby’s geknipt

Zetten artsen te snel het mes in de mond van baby’s? Een knip in de tongriem zou onder meer problemen met borstvoeding verhelpen. Maar het aantal ingrepen stijgt wel heel snel. Vaak zijn ze overbodig, en de kosten zijn niet min.

Voelt u in uw mond ook dat velletje tussen de onderkant van uw mond en uw tong? Dat is de tongriem, een stukje dat bij sommige baby’s of kinderen te kort is. Dat kan het aanhappen bij de borstvoeding bemoeilijken of problemen met de uitspraak veroorzaken.

Artsen kunnen dan een frenectomie uitvoeren, een kleine knip in dat riempje met een schaartje of een laser. Dat maakt de tong beweeglijker.

Uit cijfers die De Standaard opvroeg, blijkt dat zulke ingrepen de voorbije jaren fors in aantal zijn toegenomen, voornamelijk bij kinderen tot twee jaar. Waren er in 2013 minder dan 500 zulke ingrepen, dan steeg dat in 2021 tot 4.340 gevallen, ofwel negen keer meer. Ook het jaar nadien werden nog steeds 3.305 ingrepen vastgesteld.

Tot 400 euro

Die hoge aantallen leiden in de medische wereld tot controverse. “Er wordt onder artsen heel wat over gesproken”, zegt Greet Hens, neuskeel-oorspecialist en kinderchirurg aan het UZ Leuven. “Internationaal zijn die ingrepen enorm toegenomen. Er is veel aandacht voor, en dat hangt samen met de toegenomen belangstelling voor borstvoeding.”

Specialisten erkennen dat zo’n ingreep in sommige gevallen absoluut nodig is. “Bijvoorbeeld als de tong opvallend minder beweeglijk is, waardoor kinderen moeite hebben met de borstvoeding of bij de moeder tepelpijn ontstaat. Of het moet op latere leeftijd, om de articulatie te bevorderen.” Maar er is weinig goed onderzoek naar, zegt Hens, dus is er weinig hard bewijs. “Er zijn ook veel anatomische variaties van de tongriem die de borstvoeding níét bemoeilijken. Ik denk dat er soms sprake is van tunnelvisie.”

An Bael, voorzitter van de Vlaamse vereniging voor Kindergeneeskunde, wordt er naar eigen zeggen moedeloos van. “Bij sommigen is de ingreep zeker nodig. Kinderartsen zullen dat op de materniteit soms ook probleemloos doen, zelfs zonder het aan te rekenen. Maar er zijn plekken, zoals tandartsenpraktijken, waar er overbodige ingrepen gebeuren. Er worden hoge prijzen aangerekend, tot wel 400 euro, wat nergens op slaat.” De ingreep kost normaal zo’n 60 euro, en het Riziv betaalt die volledig terug. “Op zich is de ingreep niet de grootste ramp, en het aantal complicaties is beperkt, maar ze is vaak overbodig”, zegt Bael. “We zien ook mensen terugkomen met vieze ontstekingen.”

“Lucratief”

Vincent Koningsveld, kindertandarts en voorzitter van het Verbond van Vlaamse Tandartsen, krijgt geregeld verhalen binnen. “Ik hoor ook van bepaalde praktijken waar het zeer frequent zou gebeuren, vooral omdat het lucratief zou zijn. Er zouden ook lactatiedeskundigen zijn die een frenectomie bijna standaard adviseren. Mensen die de beste zorg voor hun kind willen, wordt iets aangepraat dat niet altijd een meerwaarde is.”

Getuigenissen van ouders in onze mailbox bevestigen de problematiek. “Mijn jongste dochter onderging de ingreep drie maanden na de geboorte, omdat de borstvoeding niet lukte. Maar ook daarna is het niet meer gelukt. De lactatiedeskundigen namen wel hun tijd voor ons, maar achteraf voelde de ingreep toch raar aan. De kosten lagen met 350 euro ook erg hoog.”

“Wij zijn blij dat we de ingreep bij ons zoontje uiteindelijk niet hebben laten doen”, zegt Stef De Geyndt uit Brussel. “We waren doorverwezen omdat de borstvoeding niet vlot ging en er werd gesproken over een te korte tongriem. Maar onze pediater moest zuchten. Ze sprak over een echte plaag bij sommige praktijken, met commerciële doeleinden.”

Al is niet iedereen negatief. “Ons zoontje kreeg zijn tong niet over zijn lippen, en hij leek heel vaak te moeten overgeven, en het werd erger toen hij vast voedsel begon te eten. Na de ingreep heeft hij nooit meer overgegeven”, zegt Annelore Deblander uit Edingen.

De artsen zijn het erover eens. Wordt een ingreep met de tongriem aangeraden? Consulteer dan een kinderarts die een juist oordeel kan vellen.

“Onze pediater sprak over een echte plaag bij sommigen, met commerciële doeleinden”