“Ik richt me op de toekomst, niet op wat mijn leven in Oekraïne had kunnen zijn”
Twee jaar na de inval in Oekraïne heeft ruim één op de drie Oekraïense vluchtelingen in ons land tijdelijk een job gevonden. Iryna Sakhanda werkt bij Pfizer in Puurs, tot ieders tevredenheid. “Mijn collega’s steunen mij erg. En door mij te focussen op mijn job, hoef ik minder aan de oorlog te denken.”
“Kan jij even in het Nederlands uitleggen wat onze checklist precies inhoudt?” vraagt projectingenieur Iryna Sakhanda (40) aan Frederic Goossens, haar collega en buddy. Goossens is het gewend voor Iryna te vertalen, hij is haar hulplijn op het werk. Hun team geeft via digitale instructies de recepten voor medicijnen aan wie aan de productielijn staat – hoeveel gram moeten ze afwegen, welke tank is nodig? Die instructies moeten niet alleen exact zijn, ze moeten ook correct geregistreerd worden. Iryna en Frederic controleren die data en sturen bij waar nodig. Alles moet traceerbaar zijn. “Frederic heeft het erg druk, maar als ik hem iets vraag, antwoordt hij meteen”, zegt Sakhanda.
Ook al behaalde Iryna in Oekraïne een master in de medische elektronica, werken in een hypergereguleerde omgeving zoals de farmasector met bijbehorende gespecialiseerde taal is niet vanzelfsprekend voor een anderstalige. Technologie biedt een uitweg. “Voor een gesprek gebruikte ik in het begin de Pocketalk”, zegt Iryna terwijl ze iets toont wat op een smartphone lijkt. Het toestel vertaalt simultaan wat iemand inspreekt naar het Engels of Oekraiens. Nu gebruikt ze het niet meer. “Iryna vroeg om gewoon Nederlands te blijven spreken in vergaderingen, zo leerde ze sneller bij”, zegt Frederic. “Ik begrijp nu bijna alles”, glundert Iryna, maar antwoord nog in het Engels.”
Ingeslagen raket
Twee jaar geleden vluchtte ze met haar zoontje vanuit Kiev naar België. De nacht nadat een raket een gebouw op 10 minuten stappen van haar huis had vernietigd, nam Iryna een beslissing. “Een vriendin die in Leuven werkte, sms’te me dat ze een kamer had voor ons.” Haar man stemde in. “Ik moest mijn bedrijf achterlaten, maar wilde mijn zoontje uit die onveilige situatie halen.” Eenmaal hier zocht ze een job en volgde ze een inburgerings- en coachingscursus bij de VDAB. “De coach stelde me voor om een bootcamp artificiële intelligentie te volgen. Na zeven maanden raadde hij me aan meteen bij Pfizer te solliciteren.” Ze kreeg de job. “Het helpt me mijn blik naar de toekomst te richten, niet naar wat mijn leven in Oekraïne had kunnen zijn.”
Op een groep van bijna 5.000 mensen heeft Pfizer de voorbije jaren een twintigtal vluchtelingen gerekruteerd. Pfizer zet bewust in op diversiteit omdat ze willen dat het personeel de realiteit van hun
“Toen ik die raket zag inslaan, dacht ik dat ik mijn zus nooit meer zou zien. Ik heb haar al mijn wachtwoorden gestuurd” Iryna Sakhanda Werknemer Pfizer
patiënten weerspiegelt, maar ook vanwege de krappe arbeidsmarkt. “We vinden niet meer de nodige profielen alleen bij wie hier geboren is”, zegt Selina Raets, verantwoordelijke voor het diversiteitsen inclusiviteitsbeleid.
De nieuwkomers krijgen externe taal- en jobcoaching en extra ondersteuning indien nodig. “In het magazijn werken verschillende Oekraïense vluchtelingen”, zegt Raets. “We hebben hen in één team gezet, omdat niemand Nederlands of Engels sprak. Zo konden ze met elkaar praten én konden we meteen begeleiding voorzien voor de hele groep.” Hogeropgeleide profielen zoals Iryna die ook Engels spreken, krijgen vertaalsoftware voor wettelijke documenten. Haar mails in het Nederlands worden automatisch vertaald naar het Engels.
Door deelname aan de campagne ‘Daden boven woorden’ van de Sociaal-Economische Raad Vlaanderen (Serv) wil Pfizer ondernemingen mee aanmoedigen om Oekraïners en andere nieuwkomers aan te werven ondanks de taalbarrière. Diverser personeel stimuleert ook innovatie, benadrukt Raets.
“Iryna brengt een andere blik binnen”, beaamt haar leidinggevende Yasmine De Clerck. “Ze heeft al verbeteringen aan onze methode voorgesteld. Iryna opperde bijvoorbeeld of we niet konden nagaan hoeveel uren iets kostte voor we een opdracht toekenden. Zo vergrootte ze de efficientie.”
Iryna: “Mijn mening telt hier. Als ik een wijziging voorstel, luisteren ze.” Ze paste snel in het team, zegt De Clerck. “We hebben
een jong team met veel talenkennis, ze zijn open van geest. En Iryna werkt niet een beetje, ze verzet bergen. Ze heeft zelfs al een prijs voor beste medewerker gekregen.”
Liza Heeze, teamleider van twee Palestijnse medewerkers voegt nog een ander aspect toe. “Zij hebben mijn ogen geopend voor de situatie in Palestina. Eén Palestijn probeert zijn moeder al twee jaar te zien, maar ze vinden geen land waar ze elkaar kunnen ontmoeten. Sommige nieuwkomers willen over hun thuissituatie praten, anderen niet.”
Juiste keuze
“Elke ochtend check ik het nieuws over Oekraïne”, vertelt Iryna als ze plots tranen in de ogen krijgt. Ze valt even stil. “Het is zwaar.” Soms wil ze er wel iets over kwijt tegen collega’s, soms helemaal niet. “Dan helpt het om mijn hoofd uit te schakelen. Werk gaat niet alleen om geld verdienen of bijleren en je integreren. Als ik niets om handen heb, denk ik de hele dag aan Oekraïne. Als ik me kan focussen op mijn werk, hoef ik niet aan de oorlog te denken.”
Ze voelt zich gehoord door haar collega’s, maar begrijpt ook dat ze het moeilijk kunnen vinden om over haar thuissituatie te praten. “Een collega komt uit Marioepol. Zelfs ik kan haar verhaal niet ten volle vatten. De Russen hebben daar zoveel mensen en kinderen gedood, ze hadden geen voedsel of water. Ik heb enkele dagen angst gehad, maar dát heb ik niet meegemaakt.”
“De dag van de aanval op Kiev verwittigde mijn zus die in Cyprus woont, me dat het oorlog was. Toen ik die raket zag inslaan, dacht ik dat ik haar nooit meer zou zien. Ik heb haar al mijn wachtwoorden gestuurd.” Ze slikt. “Je kan niemand uitleggen hoe dat voelt. De volgende ochtend ben ik vertrokken. Dit weekend is dat twee jaar geleden. Mijn zus sms’t me nog elke dag dat ik de juiste keuze heb gemaakt.”