Rwandese strijders nemen miljoenenstad Goma in de tang
Na zware gevechten hebben het Rwandese leger en gelieerde rebellen de Oost-Congolese miljoenenstad Goma helemaal omsingeld. Honderdduizenden ontheemden zijn achter de frontlinie terechtgekomen, waardoor hulpverleners hen niet meer kunnen bereiken.
Het nieuwe offensief van het Rwandese regeringsleger en de M23rebellenbeweging startte drie weken geleden en ondertussen slaagden ze erin om de stad Goma helemaal te omsingelen. Daardoor zitten nu zo’n 2 miljoen inwoners ingesloten. Vooral rond de stad Sake vonden zware gevechten plaats: 135.000 mensen sloegen er op de vlucht richting Goma. Sinds het uitbreken van de oorlog kwamen al 800.000 ontheemden terecht rondom de stad.
Dat de Rwandese/M23-troepen deze keer zo snel konden oprukken, heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat de jongste maanden vanuit Rwanda verse strijders en modern oorlogsmaterieel werden aangeleverd. Niet alleen het Congolese regeringsleger, maar ook de beter bewapende troepen van de VN-vredesmacht werden zo in het defensief gedrongen.
Betrouwbare bronnen vertellen aan De Standaard dat het Rwandese leger in de buurt van Goma een moderne installatie voor luchtgrondraketten geplaatst heeft. “Het gaat om een vrachtwagen met lanceerplatform en radarinstallatie. Zelfs Europese legers beschikken vaak niet over dit soort moderne wapentuig. Het lijdt geen twijfel dat het wapen vanuit Rwanda is aangevoerd.” Ook uit een scherpe verklaring van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt dat Rwanda/M23 momenteel de zware middelen inzet in Oost-Congo. “De VS roepen Rwandaopomhuntroepenenhun systemen van luchtdoelraketten onmiddellijk terug te trekken uit Congo. Hun aanwezigheid bedreigt de levens van burgers, VN
personeel en hulpverleners.”
Verhongeren of mishandeld worden
Sinds Rwanda zijn moderne raketinstallatie nabij Goma geplaatst
heeft, zijn de militaire kansen gekeerd. De Congolese Sukhoi-gevechtsvliegtuigen die van op de luchthaven van Goma opereerden kunnen niet meer ingezet worden, hetzelfde geldt voor de drones van het Congolese leger en de troepenhelikopters van de VN-vredesmacht. “Het Rwandese leger beheerst nu het luchtruim, waardoor ook tegenaanvallen van het Congolese leger en de VN-vredesmacht bijna onmogelijk zijn.”
Omdat verschillende ontheemdenkampen pal op de frontlinie liggen, kwamen vele duizenden mensen letterlijk in een spervuur van kogels en granaten terecht. Een even groot probleem vormen de honderdduizenden ontheemden die zich momenteel in de Rwandese bezettingszone bevinden en daardoor niet meer bereikbaar zijn voor de hulpverleners. “Af en toe kan een hulpkonvooi de frontlinie oversteken”, vertelt een hulpverlener, “maar dat is lang niet voldoende om de noden van alle ontheemden te lenigen. We hebben momenteel geen duidelijk zicht op hun situatie, maar we vrezen het allerergste.” Om toch maar aan eten te raken, pendelen ontheemden tussen het kamp en hun veldjes nabij hun woonplaats. “Maar de mannen die dat riskeren worden mishandeld of doodgeschoten. Vrouwen die zich buiten het kamp wagen om voedsel te zoeken, worden verkracht. Het dilemma van die mensen is totaal: verhongeren of mishandeld worden.”
Omdat de Rwandese/M23-troepen nu alle toegangswegen tot Goma controleren, wordt het veel moeilijker om voedsel vanuit het platteland naar de stad aan te voeren. Omdat vrachtwagenchauffeurs bij controleposten allerhande taksen moeten betalen aan militairen en rebellen gaan de prijzen van voedsel en houtskool de hoogte in.
Vrees voor regionale oorlog
“We leven in permanente angst”, zegt Passy Mubalama van de vrouwenrechtenorganisatie Aidprofen vanuit Goma. “Er vielen al bommen en drones op dichtbevolkte wijken van Goma en op de luchthaven. Het is lang geleden dat de oorlog zo dicht bij Goma kwam. We horen de gevechten, we horen de mortierinslagen. We hebben schrik om naar het werk te gaan en