Duitse wapenindustrie vaart wel bij oorlog in Oekraïne
De Duitse wapenindustrie bouwt extra fabrieken en legt nieuwe productielijnen aan, want de oorlog in Oekraïne verslindt oorlogsmaterieel. Bondskanselier Olaf Scholz laat daar voor miljarden euro’s Duitse wapens naar het front brengen.
Sinds 22 februari 2022 kent Rheinmetall op de beurs maar één richting: naar boven. De waarde van het aandeel van het Duitse defensiebedrijf is sinds de Russische invasie in Oekraïne meer dan verviervoudigd: van 96 euro naar 429 euro eind vorige week. Op een recente beleggersdag verkondigde Rheinmetall dat het in 2026 een omzet van 13 tot 14 miljard euro verwacht, dat is meer dan het dubbele dan in 2022. ‘Kopen’, zeggen alle beleggingsadviseurs.
De oorlog in Oekraïne brengt vaart in de bedrijven in de Duitse defensiesector. De munitie, pantserwagens, tanks, luchtafweergeschut en zelfs drones die aan het front zo gegeerd zijn, kan Duitsland in principe leveren. De defensie-industrie in Duitsland is, gerangschikt naar omzet, de grootste in Europa. Het grootste deel daarvan is de omzet van Airbus (12 miljard euro in 2022). Daarna komen Rheinmetall, KNDS, Hensoldt en Diehl. Maar alles in perspectief: met zijn omzet van 11 miljard euro (zonder Airbus) is de defensie-industrie een dwerg naast de 411 miljard van de auto-industrie in 2021.
Geld, maar geen tijd
Jarenlang bleef de omzet van de defensie-industrie nagenoeg constant. De Bundeswehr en de meeste andere legers van de Navo-lidstaten kregen geen geld om te investeren in nieuw materieel. De vervanging van de wagens, pantservoertuigen en tanks gebeurde mondjesmaat. Nergens woedde een grote brand. Er was geen geld, maar wel tijd. Nu is er geld, maar geen tijd.
In allerijl worden nieuwe fabrieken en opslagplaatsen gebouwd, nieuwe productielijnen geïnstalleerd en personeel gezocht. Drie weken geleden is Rheinmetall in Nedersaksen officieel begonnen met de bouw van een nieuwe munitiefabriek, een investering van zo’n 300 miljoen euro. Tegen 2025 moeten daar 200.000 stuks artilleriemunitie per jaar van de band rollen. Dat is iets minder dan de helft van wat het concern nu wereldwijd produceert. Een munitiefabriek in
Hongarije wordt uitgebreid en enkele weken geleden heeft Armin Papperger, de ceo van Rheinmetall, een joint venture getekend met een lokale partner om in Oekraïne nog een munitiefabriek neer te zetten.
De Leopardtanks, die zo gewild zijn aan het front, komen ook uit de fabrieken van Rheinmetall. Bij een recent bezoek van de Duitse minister van Defensie, Boris Pistorius, aan Litouwen bleek dat veel Leopards niet aan het front, maar in herstelplaatsen staan. Rheinmetall is van plan om in Oekraïne zelf, in Lviv, een fabriek neer te zetten waar in eerste instantie beschadigd oorlogsmaterieel kan worden hersteld en op termijn nieuwe militaire voertuigen van de band zullen rollen.
Sinds het begin van de oorlog heeft Berlijn voor 17,7 miljard euro wapens naar Kiev gestuurd
Ook KNDS (Krauss-Maffei Wegmann en het Franse Nexter Systems) bouwt Leopardtanks. Zij willen hun productie verhogen tot honderd tanks per jaar. De tanks zijn in Oekraïne zo gegeerd omdat het land gemakkelijk wisselstukkenkanvindenindeLeopardtanks die het van verschillende landen heeft gekregen. KNDS levert ook munitie, pantserhouwitsers en Gepardtanks aan Oekraïne. De onderneming bouwt in Slovakije een bedrijf dat zal instaan voor het onderhoud en de herstelling van voertuigen en wapensystemen die in Oekraïne dienstdoen. In 2022 kreeg KNDS een kwart meer orders binnen. De omzet bedroeg 3 miljard, 20 procent meer dan het jaar voordien.
Hensoldt produceerde vroeger minder dan vijf grote radars per jaar, nu zijn dat er vijftien, volgend jaar moeten het er twintig worden. Ongeveer de helft daarvan is voor Kiev bestemd. Om aan de vraag te kunnen voldoen, heeft Hensoldt een bijkomende shift ingevoerd en de laatste twee jaar 15 procent meer personeel aangeworven. Er wordt een nieuw distributiecentrum gebouwd. De cijfers in het orderboek verdubbelden in 2022, de omzet groeide met 16 procent tot 5,3 miljoen euro. De waarde van de aandelen steeg van 12 euro in februari 2022 tot 33,7 eind vorige week.
Bij Diehl, dat het luchtafweersysteem Iris-T SLM voor Kiev levert, steeg de omzet van het pakket defensie in een jaar tijd van 660 naar 810 miljoen euro. Er lopen gesprekken met de Bundeswehr over de aankoop van enkele Iris-T systemen. Slovenië en Letland hebben er al gekocht.
De wapenfabrikanten mogen de regering-Scholz dankbaar zijn. Sinds het begin van de oorlog heeft Berlijn voor 17,7 miljard euro wapens naar Kiev gestuurd, zo heeft het Kiel Instituut berekend. Duitsland komt wereldwijd op de tweede plaats na de VS inzake militaire steun aan Oekraïne. Vorige maand heeft Scholz nog een pakket militaire hulp ter waarde van 1,1 miljard euro beloofd.
Sovjetgeschut
In september zei Scholz dat er in totaal 28 miljard euro was vrijgemaakt of geoormerkt voor militaire steun: Marder-pantservoertuigen, artillerie, brugleggers en gepantserde bulldozers van Rheinmetall, voor Leopardtanks en pantserhouwitsers van KNDS, voor mijnenruimers van Flensburger Fahrzeugbeu Gesellschaft (FFG) en AhlmannenvoordronesvanQuantum Systems. Duitsland gaat ook enkele Amerikaanse wapensystemen, Deense drones en zelfs een oud Sovjet-afweergeschutsysteem leveren, maar het leeuwendeel voor Oekraïne is made in Germany.
De kanselier wil zijn gulle militaire steun aan Oekraïne bij Europa in rekening brengen. Hij is een koele minnaar van de Europese Vredesfaciliteit (EPF), een financieringsinstrument dat lidstaten vergoedt die militair materieel leveren aan Oekraïne en dat wordt gevoed door bijdragen van de lidstaten, a rato van het bbp. Duitsland moet in principe de grootste bijdrage leveren, goed voor een kwart van het totaal. Volgens Politico heeft Berlijn voorgesteld om het bedrag dat Duitsland in militaire steun al aan Oekraïne heeft gegeven, in mindering te brengen. Hij vreest dat sommige landen, zoals Frankrijk en Spanje, die misschien oud materieel aan Oekraïne hebben gegeven, met het compensatiegeld van het EPF bestellingen in eigen land zullen plaatsen. In dat geval lijken de bilaterale afspraken die Duitsland met Oekraïne maakt beter voor de Duitse defensie-industrie.