Wie zit achter nieuw boerenprotest?
Net geen maand na het akkoord tussen de Vlaamse regering en de landbouwers dreigen boeren opnieuw met filterblokkades in de haven. Wie achter de actie zit, blijft onduidelijk.
“De maat is vol. Grote actie op 14 maart”, zo circuleert in whatsappgroepen. Op donderdag willen boeren opnieuw filterblokkades in de Vlaamse havens opzetten. “Weg stikstofakkoord, weg natuurherstelwet!”, klinkt de boodschap, die niet ondertekend is.
De voorbije maanden blokkeerden boze boeren meermaals snelwegen, havens en de Europese wijk. De nieuwe actie, die de derde in zes weken zou zijn, leidt tot politieke consternatie. Antwerps havenschepen Annick De Ridder (N-VA) pleit voor snelle identificatie van actievoerders die havenwegen blokkeren. Via de rechter wil ze eventuele blokkades ook “onmiddellijk” laten opdoeken. Haar Gentse evenknie Sofie Bracke (Open VLD) sluit juridische actie evenmin uit.
“Ik kan niet toezien hoe de landbouw onterecht geviseerd en weggejaagd wordt uit Vlaanderen” Benedikt Sas
Professor voedselveiligheid (UGent)
“Extremere acties”
Maar wie zet de nieuwe actie met filterblokkades precies op touw? Dat blijkt niet duidelijk. “We hebben er geen zicht op over wie het gaat en of het om een grote groep gaat”, zegt Maarten Moermans, interim-voorzitter van de agrarische jongerenorganisatie Groene Kring. Die wil “voorlopig” niet mee actievoeren en geeft voorrang aan overleg ontstaan uit het akkoord tussen landbouwverenigingen en de Vlaamse regering.
Sommigen kijken naar de recent opgerichte groep Verenigde Jonge Landbouwers, die dan weer wijst naar Farmers Defence Force (FDF). Dat telt veel sympathisanten in de regio Turnhout en wordt geleid door Bart Dickens, die na het recente akkoord verongelijkt opriep tot nog “extremere acties”. Officieel klinkt het bij beide organisaties dat hun kern de actie niet organiseert, maar dat die wel sympathie krijgt en dat er leden van hen te verwachten vallen.
In een persbericht van de “boze boeren” wordt Benedikt Sas naar voren geschoven als woordvoerder. Hij is professor voedselveiligheid (UGent), die als directeur ook bedrijfsbelangen heeft. “De actie krijgt de steun van verschillende strekkingen – met leden van én ABS én Boerenbond én FDF. Die maken onderling afspraken in verschillende vrij grote whatsappgroepen”, aldus Sas. “Mij werd gevraagd of ik namens hen wil spreken. Vanuit mijn wetenschappelijke achtergrond en sectorkennis kan ik niet toezien hoe de landbouw onterecht geviseerd en weggejaagd wordt uit Vlaanderen. Het stikstofdecreet is gebaseerd op dubieuze gegevens en modellen met zeer grote foutenmarges. Dat rechtvaardigt absoluut geen sociaal bloedbad in de landbouw. Er is dan wel een akkoord, maar aan tafel mocht zelfs niet over het stikstofdecreet worden gepraat, terwijl de ongelijke behandeling tussen landbouw en industrie helemaal niet door de beugel kan. Vlaanderen zou perfect een reparatiedecreet kunnen stemmen om dat op te lossen.”
“Ook in Frankrijk en Duitsland zijn er boze buren, maar hier worden ze harder aangepakt. Er zijn oplossingen mogelijk die stakingen overbodig zouden maken, maar voorlopig komt daar niets van in huis. Zelfs werknemers van Van Hool en personeel uit de zorgsector zouden zich blijkbaar aansluiten bij de acties.”
Gele hesjes?
Dreigt ook hier een gelehesjesscenario, waarbij verschillende ontevreden groepen samen op straat komen? Bij de vakbonden van de noodlijdende busbouwer Van Hool worden de woorden van Sas afgedaan als wensdenken van de boeren. “Onze mensen zijn gecontacteerd door een rechtse lichting binnen de boerenprotesten. Ze hebben gezegd dat ze er niet aan gaan meedoen”, zegt secretarisHansVaneerdeweghvanABVVMetaal. “Het valt niet uit te sluiten dat onafhankelijke werknemers willen meedoen, maar wij niet.”
Ook de liberale vakbond wil het dossier-Van Hool niet aan het protest van de boeren koppelen. “Wij moeten onze oplossing in Koningshooikt zoeken, en niet in de haven”, aldus Christophe Van Audenhove.