Netanyahu noemt strenge vermaning van Biden “fout”
De ramadan begint, en het lang verhoopte bestandsakkoord tussen Israël en Hamas blijft uit. Ook dreigt hoogspanning in Jeruzalem. Volgens de Amerikaanse president Biden brengt premier Netanyahu “Israël meer schade toe dan hij Israël helpt”.
Zelden kwamen de Amerikaanse frustraties over de Israëlische regering zo in de openbaarheid als in de voorbije dagen. President Joe Biden kondigde donderdag, in zijn State of the Union, al aan dat het Amerikaanse leger een drijvende haven voor de kust van Gaza zal aanleggen om de hongersnood daar te lenigen. Zaterdag ging hij op zijn elan door in een interview met nieuwszender MSNBC.
Vijf maanden na de Hamas-aanvallen van 7 oktober heeft Israël het “recht om achter Hamas te blijven aangaan”, zei Biden, maar hij noemde de hoge tol van 30.000 doden in Gaza “een grote fout”. De VS zullen Israël geen wapens ontzeggen, maar een grondoffensief tegen de zuidelijke stad Rafah noemde de president een “rode lijn”. “Ze kunnen niet nog eens 30.000 Palestijnen doden.”
Volgens Biden brengt premier Benjamin Netanyahu “meer schade toe aan Israël dan hij Israël helpt”. In de voorbije weken hebben Amerikaanse onderhandelaars, samen met Qatar en Egypte, hard ingezet op een bestandsakkoord tussen Hamas en Israël. Daarbij zouden, bij een bestand van zes weken, Israëlische gijzelaars uit Gaza vrijkomen in ruil voor Palestijnse gevangenen in Israël.
Washington hoopte dat het begin van de vastenmaand ramadan de deadline kon vormen voor zo’n bestand. De ramadan begint maandag, maar de onderhandelingen zitten nog altijd klem. “Ik wil een bestand zien”, zei Biden stellig aan MSNBC. Arabische leiders zijn bereid daarna samen met Israël te werken aan de “heropbouw van de regio”, aldus Biden. “Dat is de focus: wat komt na Gaza?”
A4’tje met principes
Washington vroeg al kort na 7 oktober aan premier Netanyahu om zo’n plan voor “the day after”. Het kostte Netanyahu ruim vier maanden om te antwoorden met “principes” die pasten op één A4-blad, terwijl de premier in zijn toespraken voortdurend zijn mantra van een “totale zege” blijft herhalen, al bestaat ook daar geen definitie van.
Vooral sinds het incident twee weken geleden, waarbij ruim honderd doden vielen toen Israëlische soldaten schoten op hongerige Palestijnen die een hulpkonvooi bestormden, schakelde Washington een versnelling hoger in de hulpverlening aan Gaza. Ondanks bewijzen van toenemende hongersnood blijft Israël ontkennen dat er een probleem is met voedselleveringen. Er zou “alleen met de distributie” iets misgaan.
De VS en andere landen, ook België, droppen nu noodhulp uit de lucht. Ook is een Amerikaans marineschip onderweg om de beloofde tijdelijke drijvende haven aan te leggen. Die operatie kan wel nog twee maanden duren.
Het algehele beeld is er een van oplopende internationale ontsteltenis, terwijl de Israëlische premier blijft doen of hij meewerkt en intussen elke oplossing blokkeert. Premier Netanyahu reageerde zondagavond zelf in een interview met nieuwssite Politico. In een eerste clip die van dat gesprek vrijkwam, zei de premier dat hij “niet exact weet wat president Biden bedoelde”. Volgens Netanyahu ziet Biden de dingen “fout”.
“Complete warboel”
Netanyahu ontkende dat hij handelt vanuit “privaat-politieke overwegingen” – een beschuldiging die Biden niet uitte, maar die volgens peilingen wel wordt gedeeld door 53 procent van de Israëliërs. “De overgrote meerderheid van de Israeliërs is verenigd als nooit tevoren”, zei Netanyahu echter. “Ze begrijpen wat goed is voor Israël.”
Families van de resterende Israelische gijzelaars in Gaza voerden in de voorbije week net hun acties op en klinken steeds vertwijfelder. Na 156 dagen oorlog wordt gevreesd dat van de 134 gijzelaars mogelijk nog maar de helft in leven is, de anderen zouden zijn omgekomen “door oorlogsgeweld”. Toch zei Netanyahu zondag aan Politico dat hij ook wil doorgaan met het geplande Rafah-offensief.
Nu groeit ook de vrees dat de ramadan tot een verdere escalatie kan leiden in Jeruzalem en op de Westelijke Jordaanoever. De extreemrechtse Israëlische minister Itamar Ben-Gvir, die bevoegd is voor de politie, lijkt vastbesloten de toegang van Palestijnen tot de Al-Aqsa-moskee in Jeruzalem te beperken. “Ik wil een kalme ramadan zien”, zei Biden daarover.
Bij het avondgebed op zondag noteerde journalist Nir Hasson van de krant Haaretz een “complete warboel” aan de poorten van Al-Aqsa. “Jonge mannen en vrouwen worden aan de meeste poorten teruggestuurd.” Hasson filmde hoe agenten daarbij ook uithaalden met de wapenstok.
Biden noemde een grondoffensief tegen Rafah een “rode lijn”. “Ze kunnen niet nog een keer 30.000 Palestijnen doden”