Asbest-stemming is laatste kans om politieke exit Van Peel te verzachten
De Kamer draait een vierde rondje om de immuniteit van asbestgiganten af te breken. “Als dit niet lukt, heeft het parlement geen bestaansreden meer”, zegt aftredend Kamerlid Valerie Van Peel (N-VA).
1 Opwelkvlakgenietenasbest-producentennuimmuniteit?
In ruil voor een vlotte forfaitaire vergoeding voor slachtoffers, kunnen asbestfabrikanten niet voor de rechter gedaagd worden omdat ze jarenlang wetens en willens ziekteverwekkend materiaal maakten en verkochten.
Slachtoffers worden zo voor een keuze gesteld: ofwel aanvaarden ze zonder veel weerwerk een forfaitaire vergoeding uit het asbestfonds, dat daarvoor in 2007 werd opgericht. Ofwel weigeren ze die en wagen ze zich aan een complexe rechtszaak.
De regeling staat voor Kamerlid en ex-ondervoorzitster van de N-VA Valerie Van Peel symbool voor alles wat fout loopt in de politiek. “Macht, lobbywerk en de onkunde om samen te werken met de oppositie.” Dinsdagochtend stemt de Kamer voor de vierde keer over een wetsvoorstel van Van Peel waarmee ze asbestslachtoffers meer rechten wil geven.
Van Peel zet in op één type benadeelde: de milieuslachtoffers. Dat zijn mensen die ziek werden door asbestvervuiling omdat ze dicht bij een fabriek woonden of met het materiaal werkten, zonder dat ze werknemer waren van een asbestproducent. Zij moeten de mogelijkheid krijgen om tegen de asbestreuzen te procederen én de forfaitaire vergoeding te ontvangen.
Dat ze focust op de milieuslachtoffers, heeft ook te maken met haalbaarheid, geeft Van Peel toe. “Anders riskeren we de hele wet op de beroepsziekten open te trekken. Laat ons stap voor stap werken.” Bovendien wordt de groep mensen die als werknemer een schadevergoeding eist steeds kleiner, staat in het wetsvoorstel.
2 WaaromwerdhetvoorstelvanVanPeeleerderweg- gestemd?Tegenstanders
vallen over het feit dat er in het voorstel wordt teruggekomen op eerder gemaakte afspraken. Ze zien daarom meer heil in een bredere evaluatie van het asbestfonds.
In een eerder advies was de Raad van State ook kritisch voor het onderscheid tussen soorten slachtoffers. Het houdt volgens de juristen geen steek om omgevingsslachtoffers anders te behandelen dan werknemers en hun naasten. Van Peel meent dat ze dat onderscheid deze keer beter heeft beargumenteerd.
Het zit Van Peel hoog dat in dit dossier geen vordering wordt gemaakt. De degout werd zo groot dat ze die als “de druppel” bestempelde die haar deed besluiten een punt te zetten achter haar politieke carrière. De N-VA is niet de enige die zich op het dossier wierp. In de Kamer werken ook de groenen aan een update van de regeling uit 2007. Hun voorstel is gestoeld op het rechtsprincipe van de “onverschoonbare fout”. Daarbij krijgen alle categorieën slachtoffers de mogelijkheid om te procederen, “omdat de werkgever op de hoogte had moeten zijn” van de gevaren en “onvoldoende maatregelen nam om hem of haar te beschermen”.
Op die manier wordt niet teruggekomen op eerdere afspraken en wordt geen onderscheid gemaakt op basis van hoe iemand ziek werd door asbest.
Op Vlaams niveau stelde minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) Eternit in gebreke. De
3 Watzijndealternatieven?
mir wil zo meer middelen loswrikken bij de asbestgigant om Vlaanderen asbestvrij te krijgen. De bijdrage van Eternit zou ver onder de kostprijs van die oefening liggen.
4 Watisdekansopslagen? Op
vragen van De Standaard verklaren Vlaams Belang en PTB-PVDA het voorstel van Van Peel mee goed te keuren. De Vivaldi-partijen bespraken het wetsvoorstel maandag, maar waren karig met commentaar.
“Ik verplicht mezelf om hoopvol te zijn”, zegt Van Peel. “Ik weet dat er in hoofde een meerderheid is om deze historische miskleun recht te zetten. Als het niet lukt, heeft het parlement gewoon geen bestaansrecht meer.”