Zachte inblazing

Kijkt u ook elke keer vol bewondering naar de illustraties bij deze column? Ik vraag me af waar illustrator Johan Dockx de inspiratie blijft halen om zijn “sprekende” handen te tekenen. Altijd anders, altijd even mooi. Hij heeft duidelijk geen gebrek aan inspiratie.

Maar wat is dat: inspiratie hebben? Is “ik heb geen inspiratie om vanavond te koken” even erg als “ik heb geen inspiratie om straks op een belangrijke meeting het woord te voeren”? Ik moet denken aan al die keren dat ik met een enorme writer’s block worstelde. Daar zat ik dan met een wit blad voor mijn neus, wachtend op de woorden die niet wilden komen. Gebrek aan inspiratie, weet je wel …

Misschien is inspiratie een spirituele ervaring. Mensen zeggen dat het hen overvalt. Het overstijgt je, je weet meestal niet vanwaar die ingevingen komen – van een andere mens, een kunstenaar, de natuur, de geschiedenis? Soms ben je ondersteboven van inzichten waarmee je iets wil doen. Dan is inspiratie een bliksemschicht die je richting geeft. Dan moet je alleen maar je pen vasthouden en komen de woorden vanzelf op het papier.

Ik vroeg aan enkele mensen wat inspiratie voor hen betekent. Gaar, de 85-jarige vader van de te vroeg overleden beeldhouwer Dirk Claesen, maakt uit vreemde houtvormen kunstige beeldjes. Die groeien onder zijn handen en hij voelt dan heel sterk de aanwezigheid van zijn overleden zoon Dirk. Dat is telkens een ontroerend moment, een sterke emotionele ervaring. “Het is alsof Dirk mijn handen stuurt”, zegt hij dan. Of hoe de geliefde zoon inspireert, over de grenzen van leven en dood.

Ginette (68) schildert. Prachtige doeken. Zij ervaart als geen ander wat inspiratie met je doet. “Inspiratie leidt tot euforie”, zegt ze. Schilderen is voor haar “een onweerstaanbare drang”. Het zijn gewichtige woorden, maar ze zijn herkenbaar voor iedereen die creatief bezig is en het schilderij of de tekst onder zijn of haar handen ziet ontstaan.

Laten we de meester zelf aan het woord! Even creatief als hij met het tekenpotlood is, is Johan Dockx met de prozapen. Of is het poëzie als hij het over “de zachte inblazing” heeft, waar wij het alledaagse “inspiratie” gebruiken?

“De zachte inblazing”: wat een mooi beeld om inspiratie te omschrijven. Johan noemt zich “de nederige dienaar die een blij hart heeft als hij hoort dat zijn werk mensen ontroert”. Hij bevestigt me dat je inspiratie niet zomaar krijgt. Volgens hem is zij het product van werk en toewijding. Het doet mij denken aan de omschrijving van kunstenaar zijn: 5 procent talent en 95 procent werken.

Johan verwijst naar een gesprek van zijn lievelingsauteur Rilke met beeldhouwer Rodin. “Ik ben bij u gekomen – het was om u te vragen: hoe moet men leven? En u hebt mij geantwoord: door te werken.” Werken en bewust bezig zijn met wat je graag doet en goed kunt: is dat misschien het geheim van inspiratie?

Toeval of niet: een van de bekendste beelden van Rodin is La cathédrale. Twee sierlijke handen die mekaar zoeken – of hebben zij mekaar net gevonden? Het brengt ons terug bij de handen van Johan Dockx. Volgens kenners is handen tekenen of schilderen erg moeilijk. Daar toont onze illustrator zijn meesterschap.

“De zachte inblazing”, mooier kon ik het niet verzinnen!

Maj Vandergeten (77) toont dat er geen grens staat op graag schrijven. Zij neemt u mee naar het woonzorgcentrum waar zij met haar man verblijft en kijk … als ze inspiratie heeft, lopen de letters zomaar uit haar vingers.