Bayer Leverkusen schrijft geschiedenis met eerste titel
Leverkusen won tegen Werder Bremen zijn eerste Duitse titel en ligt nog op koers voor een treble. Ter vervanging van het vertrouwde ‘Vizekusen’ moet de club nu een identiteit als winnaar construeren.
Het hing al maanden in de lucht, maar zondag werd het ook werkelijkheid: na een 5-0-zege tegen Werder Bremen is Leverkusen voor het eerst kampioen van Duitsland. Binnenkort krijgt het een zilveren kampioensschaal, al gaat het gerucht dat Leverkusen uitzonderlijk een gouden versie zou krijgen als het de komende vijf wedstrijden zijn ongeslagen status kan behouden. Dat zou een primeur zijn in de Bundesliga.
Voor Leverkusen is het de eerste prijs sinds de Duitse beker in 1993. En alles kan nog mooier worden. Op 25 mei speelt het de bekerfinale tegen Kaiserslautern, dat tegen de degradatie vecht in de tweede klasse. Donderdag verdedigt het bij West Ham een 2-0-zege in de kwartfinale van de Europa League.
Met ‘slechts’ één prijs zou dit seizoen alsnog met een ontgoocheling eindigen, maar hoe dan ook is dit een historisch seizoen in de Bundesliga. Recordkampioen Bayern München zag na elf titels op rij zijn hegemonie eindigen. De symbolische machtsoverdracht vond plaats op 10 februari, toen Leverkusen met een 3-0-zege duidelijk maakte dat het met voorsprong de beste ploeg in de competitie is. Met 29 ongeslagen wedstrijden in een seizoen heeft Leverkusen alvast een Bundesliga-record beet. Maar ook het puntenrecord van Bayern uit 2013 (91) ligt nog binnen bereik.
De reeks van 43 ongeslagen wedstrijden over alle competities heen (38 zeges, 5 gelijke spelen) is zelfs een evenaring van de reeks van Juventus in 2012. Sinds de invoering van Europees voetbal in 1955 deed geen enkel team uit de vijf grootste competities ooit beter.
Uitstekende aanwinsten
Toen Leverkusen begin oktober 2022 Xabi Alonso aanstelde als coach, stond het na een dramatische competitiestart nochtans slechts voorlaatste. Uiteindelijk werd het nog zesde. De voorbije zomer kocht de club voortreffelijk in, met onder meer spits Victor Boniface (Union St. Gillis), vleugelverdediger Alejandro Grimaldo (Benfica) en middenvelder Granit Xhaka (Arsenal).
De 31-jarige Zwitser Xhaka is de onbetwiste draaischijf. Met zijn vele passen in het laatste derde van het veld speelt hij een cruciale rol in de transitie van Leverkusen naar een team dat op balbezit speelt.
Dat werpt zowel offensief als defensief vruchten af. Alleen Bayern doet met 82 doelpunten beter dan de 74 van Leverkusen. En geen enkel team komt in de buurt van de amper 14 tegendoelpunten, 0.65 per wedstrijd.
Pragmatiek is het ordewoord.
Alonso koppelt balbezit aan een hoog tempo. Leverkusen kan tegenstanders overrompelen met directe aanvallen, maar mede dankzij de ontbolstering van de jonge Florian Wirtz ook mogelijkheden vinden in kleine ruimtes.
Buitenbeentje
In Duitsland bepaalt de ‘50+1’-regel dat de leden de controle over een voetbalclub hebben. De regel beschermt clubs tegen controversiële overnames en geeft fans meer inspraak in het beleid.
Leverkusen kreeg in 1999 als eerste Duitse club een vrijstelling, wegens de ‘substantiële en consistente steun’ gedurende minstens 20 jaar van farmareus Bayer. De verwevenheid van club, eigenaar en stad maakt van Leverkusen een buitenbeentje in het Duitse voetbal.
Ook atypisch is dat een club koketteert met zijn imago als verliezer. Met sterren als Michael Ballack en Dimitar Berbatov werd Leverkusen rond de eeuwwisseling in zes seizoenen vier keer tweede. In 2002 verloor het de finale van de Duitse beker en van de Champions League. Daardoor werd Leverkusen bekend als ‘Vizekusen’ of ‘Neverkusen’. Bayer beschermde zowaar de term ‘Vizekusen’, om het in zijn marketingstrategie te gebruiken. Het is wat rivaliserende fans zingen op de tribunes. Verliezen werd deel van de clubidentiteit.
Nu moet het buitenbeentje dus een nieuwe identiteit construeren.
Leverkusen is een topclub die wint. Het is opgerukt naar de zesde plaats van de Power Ranking van databedrijf Opta, na City, Real, Inter, Arsenal en Liverpool.
De precieze grootte van de investering van Bayer in de club is niet bekend, maar ligt wellicht rond de 25 miljoen per jaar. Omdat Bayer ook opdraait voor eventuele verliezen, heeft de club weinig financiële zorgen – althans voorlopig, want de Duitse recessie, de uitdagingen van de Europese industrie en de al jaren dalende aandelenprijs baart menig aandeelhouder van het bedrijf zorgen.
Bij de verdere uitbouw van de club, met die nieuwe identiteit, kan het bestuur in elk geval nog even rekenen op Alonso. Ondanks verregaande interesse van zijn voormalige teams Liverpool en Bayern bevestigde de meest begeerde voetbalcoach ter wereld eind maart dat hij volgend seizoen coach blijft van Leverkusen.
Recordkampioen Bayern München ziet na elf titels op rij zijn hegemonie eindigen