Fiscaal voordeel bij gift? Dan is rijksregisternummer nodig
Om fiscaal voordeel te halen uit een gift, zult u voortaan uw rijksregisternummer aan goede doelen moeten meedelen. Die vrezen daardoor meer werklast én minder giften.
Het Rode Kruis, Child Focus of Vluchtelingenwerk Vlaanderen: wie een bedrag van minstens 40 euro aan een erkend goed doel schenkt, komt in aanmerking voor een belastingvermindering van 45 procent. Het goede doel moet de schenker daarna een fiscaal attest bezorgen, dat die kan gebruiken om het bedrag op zijn belastingaangifte correct in te vullen en als bewijs bij een controle. Tot vorig jaar bevatte dat attest de naam en het adres van de schenker, maar voor giften vanaf 1 januari moet in principe ook zijn nationaal nummer erop staan, beter bekend als het rijksregisternummer.
Dankzij de nieuwe regel zou de gift automatisch in de vereenvoudigde belastingaangifte van de schenker moeten verschijnen. Dat gebeurt ook nu al in veel gevallen, maar omdat goede doelen tot nu toe alleen de naam en het adres van de schenker moesten doorgeven aan de fiscus, lukte die koppeling niet altijd. Volgens de FOD Financiën moet de toevoeging vergissingen uitsluiten en de procedure vereenvoudigen. “Op het eerste gezicht lijkt het een kleine aanpassing”, zegt Bart Verhaeghe van De Federatie, een organisatie die de belangen van verschillende Vlaamse goede doelen behartigt. “Maar we vragen ons af of er goed is nagedacht over de gevolgen.”
Identiteitsfraude
Zo maken verschillende goede doelen zich zorgen over de werklast. “Een grote vereniging ontvangt jaarlijks wel 70.000 giften van schenkers die recht hebben op een attest”, zegt Erik Todts, voorzitter van de vzw Ethische Fondsenwerving. “Daarvoor al die rijksregisternummers opvragen – via mail, telefoon of briefwisseling – en vooral ze administratief verwerken, zal veel extra mensen en middelen vragen.” Todts noemt de maatregel dan ook “wereldvreemd”, “zeker omdat het in twee derde van de gevallen nu al goed loopt”.
“Wie op zijn privacy staat, zal niet zomaar zijn nationaal nummer willen geven” Kati Verstrepen Liga voor Mensenrechten
Bovendien moeten verenigingen er zelf op toezien dat de gegevens veilig bewaard worden, conform de GDPR-regels. Dat is een grote verantwoordelijkheid, vindt Kati Verstrepen, voorzitter van de Liga voor Mensenrechten. “Wat als er bijvoorbeeld een datalek is? Onlangs werd Limburg.net ( een web
site van de provincie Limburg, red.) gehackt. Als een overheid, die toch meer middelen heeft dan een kleine vereniging, al geen veilige bewaring van gegevens kan garanderen, hoe moeten wij dat dan doen?” Tegelijk gaat het om erg gevoelige gegevens, benadrukt ze. “Elk nationaal nummer is uniek. Als die informatie in verkeerde handen valt, krijg je het risico op identiteitsfraude.”
Wie op zijn privacy staat, zal niet zomaar zijn rijksregisternummer willen toevertrouwen aan goede doelen, denkt Verstrepen. Ze vreest dan ook dat sommige schenkers zullen afhaken. “Nu luidt ons argument altijd dat een gift van 40 euro je uiteindelijk 22 euro kost. Maar zonder nationaal nummer valt dat voordeel weg.” Voor nieuwe schenkers verhoogt de toevoeging dan weer de drempel, denkt Todts. “Denk aan de jonge mensen die van deur tot deur gaan, of mensen op straat aanspreken om te doneren. Zij zullen nu ook moeten vragen: ‘Kun je je identiteitskaart eens bovenhalen, mevrouw of meneer?’ Dat kan niet anders dan mensen afschrikken.”
Overgangsperiode
In een schriftelijke reactie laat de FOD Financiën weten dat de nieuwe regel praktisch en organisatorisch “zeker geen sinecure is voor de betrokken instanties”, maar dat hij ervan overtuigd is dat de toevoeging “op termijn iedereen ten goede zal komen”. De overheidsdienst benadrukt dat de sector in 2023 al werd geïnformeerd en aangemoedigd “de nodige stappen te ondernemen” om de nummers te verzamelen. Na overleg met de vertegenwoordigers van de sector eind februari dit jaar, besliste de FOD evenwel om zich voorlopig nog tolerant op te stellen: voor giften in 2024 is het nationaal nummer nog geen absolute vereiste.
De Liga voor Mensenrechten maakt daar alvast gebruik van, en zal voorlopig nog geen nationale nummers opvragen. Als vertegenwoordigers van de sector zullen Todts en Verhaeghe de maatregel nauwgezet opvolgen en aan het einde van het jaar opnieuw evalueren. “Hopelijk beseft de FOD tegen dan dat de regel herbekeken moet worden”, zegt Todts. “De schenker zou op zijn minst een keuze moeten krijgen, door bijvoorbeeld zelf het fiscaal attest te kunnen indienen.”