Fabrikanten besparen op ingrediënten met “beknibbelflatie”
CONSUMENT Onderzoek in Nederland toont aan dat veel fabrikanten prijsstijgingen verbergen door dure ingrediënten stiekem te vervangen door goedkopere: “beknibbelflatie”.
Geen 19 maar slechts 6 procent bosvruchten in de siroop. Geen 18 maar nog maar 11 procent rundvlees in de bolognesesaus. Of geen 20 procent olijfolie in een fles bakolie, maar nog slechts 7 procent. Beknibbelflatie noemen ze dat in Nederland, een creatieve vertaling van de Engelse term ‘cheapflation’. Dat is net als krimpflatie – minder product in een even grote verpakking – een oud trucje om prijsstijgingen voor de consument te verbergen.
Een trucje dat blijkbaar op grote schaal gebruikt wordt door supermarkten en fabrikanten in Nederland, blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Consumentenbond. Bij een op de vier van de ruim 600 producten die werden onderzocht, is de voorbije jaren of maanden iets veranderd aan de samenstelling.
Voornaamste conclusie van de onderzoekers? Beknibbelflatie wordt meestal gebruikt bij samengestelde producten waarvan het hoofdingrediënt in de productnaam zit. In kippensoep bijvoorbeeld verwacht je een ruime hoeveelheid kip. Maar bij veel fabrikanten en supermarkten blijkt de gebruikte hoeveelheid ontgoochelend klein. Ondertussen blijft de prijs van het product dezelfde, of stijgt de prijs zelfs in sommige gevallen.
Ook in België
In de meeste gevallen ging het om kleine aanpassingen, vaak in de huismerken van populaire Nederlandse supermarkten zoals Jumbo, Plus of Albert Heijn. Maar er waren ook grote(re) aanpassingen. Sommige producten in die lijst worden ook (online) in België verkocht, zoals AH Belgische mayonaise, Maggi groentebouillonblokjes, de pizza ristorante margherita van Dr. Oetker en de bakproducten “Becel romig” en “Bertolli vloeibaar”.
Mag dat allemaal juridisch? Ja, zolang het ingrediënt dat in de naam wordt genoemd, ook echt in het product zit. Fabrikanten moeten wel aangeven welke ingrediënten er in hun producten zitten. En de overheersende ingrediënten moeten als eerste op de lijst worden genoemd.
Het voornaamste probleem is vooral ethisch: claims als ‘nu nog minder hazelnoten’ of ‘extra veel paneermeel’, lees je nergens. Terwijl fabrikanten een stijging van sommige ingrediënten, hoe klein ook, vaak wél fors in de verf zetten.
Veel betrapte voedingsfabrikanten erkennen in een reactie dat ze minder van het hoofdingrediënt in het product doen. Maar ze wijzen erop dat ze vanwege de kostenstijging niet anders kunnen: olijfolie bijvoorbeeld is enorm in prijs gestegen.