“Drie dagen na mijn laatste werkdag vertrek ik naar Ibiza”
Een kruispunt, zo noemt Ann De Martelaer (64) de vooravond van haar pensioen. Volgende week stopt de politica met werken. “Het is heel gek: je droomt je hele leven van dingen waar geen tijd voor is, en als die er dan ineens wél is, weet je toch niet goed wat te doen.”
“Fysiek voel ik dat ik een zestiger ben. De carrosserie heeft al eens blutsen opgelopen die hersteld moesten worden (lacht). Maar mentaal voel ik me een pak jonger, de leeftijd van mijn kinderen zelfs. Ik heb het gevoel dat ik een generatie te vroeg ben geboren. Ik dans salsa met veel jongere mensen en ook in mijn leesclub zit ik tussen lezers die de leeftijd van mijn dochter hebben.”
“Als mensen me zeggen dat ik jonger oog dan ik ben, streelt dat natuurlijk mijn ego. Maar ik las onlangs in deze krant een stuk over hoe véél mensen denken dat ze een frisser kopje hebben dan het geval is. Blijkbaar gaat het om een ingebouwd ontkenningssysteem. Maar in dat stuk las ik ook dat wie die perceptie van zichzelf heeft, meestal positief in het leven staat. Dat klopt wel voor mij (lacht).”
“Hoe fijn zou het zijn dat mensen die met pensioen gaan, of net zijn gegaan, worden samengebracht, om na te denken en te fantaseren? Over hoe we zorgzaam kunnen zijn voor elkaar en onze buurt”
“Ook voor mijn man en mij, als koppel, breekt een nieuwe fase aan. Zo hebben we besloten om volgend jaar te trouwen”
Een boekje vol plannen
“Dit jaar word ik 65. Ik sta op de drempel van mijn pensioen. Volgende week woensdag, 8 mei, werk ik mijn allerlaatste dag, als Vlaams volksvertegenwoordiger (Ann De Martelaer zetelt in het Vlaams Parlement voor Groen, red.). Het voelt als een kruispunt in mijn leven. Er is iets heel geks aan met pensioen gaan: je kijkt je hele leven uit naar de tijd die eindelijk vrij zal komen, maar als die er dan plots is, blijkt het toch niet zo simpel om uit te maken wat je dan wil doen.”
“Enkele jaren geleden ben ik alles wat me aansprak om te doen, beginnen opschrijven in een boekje – cursussen, uitjes, workshops. Omdat ik besefte: straks is dat pensioen er en weet ik niet meer wat ik allemaal wilde doen. Het is een kompas geworden, dat boekje zal de komende maanden druk doorbladerd worden.”
“Ik ben al vijfentwintig jaar samen met mijn partner. We hebben een nieuw samengesteld gezin met vijf kinderen en ook al zes kleinkinderen. Mijn man is al enkele jaren met pensioen, dus ook voor ons, als koppel, breekt een heel nieuwe fase aan. Zo hebben we besloten om volgend jaar te trouwen. Ik vind feesten heel belangrijk, investeren in sociale contacten wordt, denk ik, tijdens mijn pensioen nóg belangrijker. Maar los daarvan is het ook een mooie bezegeling van onze liefde die al een kwarteeuw duurt.”
“Toen ik van mijn eerste man scheidde, waren de kinderen nog jong, ze zaten in de lagere school. De kinderen van mijn partner hadden dezelfde leeftijd. Uiteraard is een nieuw samengesteld gezin in het begin altijd wat zoeken. Maar we zijn erin geslaagd om samen een nieuwe eenheid te vormen. Toen we onze kinderen inlichtten over ons plan om te trouwen, zei er eentje: hoe leuk dat we nu ook allemaal écht familie gaan worden! Mooi, toch? Ze mogen ook alle vijf getuigen zijn.”
“Ook mijn rol als oma zal veranderen. Waarmee ik niet bedoel dat ik nu voltijds oppas ga spelen. Maar ik heb de voorbije jaren toch wel vaak ‘nee’ moeten zeggen, en dat wil ik nu graag wat compenseren. Op mijn manier. Zo organiseer ik de eerste weken van juli een kinderkamp voor hen. Slapen doen ze thuis, maar overdag zijn ze hier. Ik ben ooit nog monitor geweest, ik hamster al maanden knutselgerief.”
Ideeënfontein
“Omdat ik gekroond word tot Ridder in de Leopoldsorde wil ik met de kleinkinderen ook een heus ridderfeest organiseren. Maar het zit ook in kleinere dingen. Ik vind het belangrijk om met elk kleinkind afzonderlijk een band op te bouwen, om voor elk kind een andere oma te zijn. Ik vraag me niet af welk soort oma ik wil zijn, wel hoe ik de beste oma kan zijn voor élk van mijn kleinkinderen.”
“Mijn hele leven lang ben ik actief, ambitieus en gepassioneerd bezig geweest. Ik heb me gerealiseerd dat ik dat tijdens mijn pensioen ook moet blijven doen. Anders gaapt de leegte. Ik vergelijk het met een snoepwinkel. Een etalage vol bokalen. Je kan, zoals iemand die op dieet is, kiezen voor niets. Of je kan een zakje samenstellen met allemaal lekkers. Maar dat vereist wel dat je iets doét. Als je niks doet, hebben mensen je ook niet meer nodig. En dat is misschien wel waar ik het meest schrik voor heb: niet meer nodig zijn.”
“Het is de tweede keer dat ik in het Vlaams Parlement zetel – de eerste keer was in 1999, toen ik Magda Aelvoet opvolgde. Dat was toen een blitzcarrière. Ik zal nu ook mijn professionele leven afsluiten als politica, maar tussendoor heb ik veel andere dingen gedaan. Ik ben maatschappelijk werker en heb me vooral ingezet in de sociale sector, waar mijn hart nog altijd ligt.”
“Maar ik heb ook periodes geen job gehad. Tegenslagen gekend. Met mijn kop tegen de muur gelopen. Dat komt vooral omdat ik een ideeënfontein ben. Soms wilde ik dingen té snel veranderen in organisaties die daar nog niet klaar voor waren. Achteraf zag ik dat allemaal wel in. Maar als ik op dreef ben, dan ben ik moeilijk te stoppen (lacht).”
“Ook daar ben ik nu wat bang voor: ga ik nog kansen krijgen om met al die ideeën iets te doen? Want die stroom stopt natuurlijk niet omdat je met pensioen gaat. Vrijwilligerswerk is zeker een optie, maar dat is heel vaak uitvoerend. Gelukkig heb ik mijn ‘stapmadammen’, de wandelclub, een lokale Groene groep die nu meer op mijn aanwezigheid en initiatieven gaat kunnen rekenen.”
Opnieuw zoekend
“Dertig jaar geleden, toen ik als maatschappelijk werker aan de slag was, gaf ik een cursus waarin we mensen voorbereidden op hun pensioen. Het mooie was: die groep bleef nadien heel hecht. Dat is waar ik nu zelf behoefte aan heb. Hoe fijn zou het zijn dat mensen die met pensioen gaan, of net zijn gegaan, worden samengebracht, om samen na te denken en te fantaseren?”
“Gepensioneerden zijn economisch niet belangrijk meer, maar op sociaal en maatschappelijk vlak kunnen ze wél een grote meerwaarde hebben. Zoiets zou ik graag, vanuit de lokale politiek, organiseren. Zestigplussers samenbrengen. Pingpongen over wat ieders plannen zijn, hoe zij de nieuwe fase willen invullen. Hoe we samen zorgzaam kunnen zijn voor elkaar en onze buurt.”
“Ik heb het gevoel dat ik opnieuw heel zoekend ben. Vaak hebben mensen rond hun veertigste ook zo’n moment, noem het een midlifecrisis – je staat even stil bij wat je tot dan toe hebt verwezenlijkt, en wat je nog wil. Ook ik maakte dat mee. Het is in die periode dat ik gescheiden ben. En toch voelt dit anders. Omdat je weet: iederéén komt op dit punt. Je stelt jezelf opnieuw in vraag, maar omdat je niet anders kan.”
“Het is een uitdaging om een richting te kiezen. Ik had ook in de politiek kunnen blijven, kunnen voortdoen, maar ik vind dat het nu aan de jongeren is. Het cliché is waar: zij zijn de toekomst. En er zijn er veel die staan te popelen om erin te vliegen. Overigens ben ik het volmondig eens met de boutade dat het kerkhof vol ligt met mensen die denken dat ze onmisbaar zijn. Je plaats afstaan aan de nieuwe generatie is iets heel positiefs.”
“Wat de langere termijn zal geven: ik heb nog géén idee. Op korte termijn heb ik wel al plannen gemaakt. Een week gaan dansen op Ibiza, het kinderkamp thuis met
de kleinkinderen én een weekje als vrijwilliger mee gaan koken met Hannibal, een organisatie die vakanties organiseert voor jongeren met een beperking.”
“Op mijn laatste werkdag is het plenaire vergadering. Wellicht opnieuw tot na middernacht. En dan is het, heel plots, gedaan. Dat is anders dan bij de meesten. Mijn man, die veertig jaar in hetzelfde bedrijf heeft gewerkt, kreeg een heus afscheidsfeest en werd uitgebreid in de bloemetjes gezet. In de politiek gebeurt zoiets niet. Maar ik ben wel van plan om, na de verkiezingen, mijn collega’s eens thuis uit te nodigen. Feesten, dat moet je gewoon blijven doen.” Joke Van Caesbroeck
Tweewekelijks vertelt iemand van telkens weer een andere leeftijd hoe die in het leven staat. Wilt u dat ook doen? Mail naar