Mexico-Stad onbetaalbaar? De schuld van de gringo’s
Mexico-Stad is zo hip geworden bij digitale nomaden uit de VS en Europa dat zij, volgens critici, de prijzen op de woningmarkt doen exploderen.
Buitenlanders die in de trendy buurt Colonia Roma neerstreken, konden onlangs deze flyer lezen: “Nieuw in de stad? Telewerker? Je bent een plaag en de plaatselijke bewoners haten je. Vertrek!”
De campagne is al even aan de gang: door de coronacrisis hoefden massa’s jonge professionals uit tech- of andere sectoren in de VS, Canada of Europa niet langer naar kantoor. Omdat Mexico in die periode een erg open land bleef en slechts op een paar uur vliegen ligt van Los Angeles of New York, streken de digitale nomaden er bij duizenden neer. Ze namen hun intrek in Roma of Condesa, veilige wijken met een bohemiensfeer waar ook de Mexicaanse stedelijke middenklasse zich sinds jaar en dag thuisvoelt.
Alleen: de komst van al die buitenlandse werknemers met een hoger loon begon snel kwaad bloed te zetten, en behalve met flyers waren de tegenstanders op Tiktok en andere sociale media actief.
“Kolonisator”, zo kreeg de Amerikaanse reisschrijver en journalist Marko Ayling als reactie op een van zijn posts over Mexico, zijn nieuwe stek. “Dat woord werd ook gebruikt voor Hernán Cortés en voor de verovering van de Azteekse hoofdstad.” Ayling was nochtans geïntegreerd: hij had Spaans geleerd en woonde samen met zijn Mexicaanse vriendin.
Het grootste probleem dat de Mexicanen met – vooral – de VS-inwijkelingen hebben, is niet dat ze iedereen in het Engels aanspreken, maar vooral dat ze de woningprijzen naar ongeziene hoogten drijven. Volgens het blad El Economista stegen die in 2023 met liefst 30 procent in Condesa, Roma en nabijgelegen wijken, en met 15 procent elders in de megapool. Voor korte verblijven, bijvoorbeeld via Airbnb, gaat het nog harder: daar ligt de prijs vandaag zelfs 40 procent hoger dan een jaar geleden.
De strijd tegen de gentrificatie wordt niet toevallig gevoerd onder het motto ‘gringo go home’
Huur van 850 euro
De gemiddelde huur in MexicoStad loopt inmiddels op tot omgerekend 850 euro, terwijl een gemiddeld loon ongeveer 1.800 euro bedraagt. Terwijl Noord-Amerikaanse telewerkers in Mexico fors besparen op hun huur, is het voor Mexicanen almaar moeilijker om betaalbaar te wonen.
Niet alleen de wijken Condesa, Roma, Doctores en Nápoles zijn aan versnelde gentrificatie onderhevig, ook het door Mexico-Stad opgeslokte Pueblo de Xoco, een voormalig inheems dorp ten zuiden van het centrum, werd met brutale verandering geconfronteerd. In Xoco kwam zo het Dubaiachtige Plaza Mitikah-winkelcentrum te staan, mét wolkenkrabber. In de wijk wordt straks een nieuwe toren opgetrokken, die een van ’s werelds hoogste moet worden.
“De gentrificatie zet zich almaar sneller door”, zegt René Rivas van
Asamblea Ciudadana Pueblo de Xoco, een sociale beweging. “We zijn tegen iedere vorm van xenofobie, maar we zien hier Amerikanen, Europeanen, maar ook Venezolanen, Colombianen, Koreanen en Japanners. Je ziet ze in de shoppingmalls, terwijl ze met hun honden op straat lopen, of ze veroorzaken overlast door hun feestjes. In een nieuwbouw is voor Mexicanen, laat staan buurtbewoners, geen plaats.”
Maar Armando Rosales, professor stedebouw aan de Unam-universiteit, vindt het makkelijk om alle schuld op buitenlandse hipsters af te schuiven. “Er is geen wetenschappelijk bewijs dat de gentrificatie door hen veroorzaakt wordt”, zegt hij. “De buitenlanders arriveerden op een moment dat talrijke Mexicanen de wijken in kwestie al verlaten hadden, omdat de huur er te hoog was.”
Veel meer verantwoordelijkheid treffen de stedelijke en nationale autoriteiten, aldus Rosales. Zo is grootschalige nieuwe woningbouw behalve in vier centrale districten zowat onmogelijk in Mexico-Stad, en mankeren zowel financiering als juridische zekerheid. Aan huursubsidies doen de autoriteiten evenmin, en ook aan marktregulering hebben ze een broertje dood.
“De regelgeving is erg laks en beperkt zich tot wat er in het Burgerlijk Wetboek staat”, zegt Rosales. “Nu pas wordt schoorvoetend begonnen met een strengere inkadering van Airbnb. Intussen erkent de stadsregering zelf dat ze 20.000 families per jaar uitstoot naar de periferie en de sloppenwijken.”