STANDPUNT Mystery calls houden ons alert

Vanaf maart mag de sociale inspectie ‘mystery calls’ gebruiken om bedrijven te controleren op het discrimineren van kandidaat-werknemers. Dat is goed nieuws. Mystery calls zijn geen wondermiddel, ze zullen de discriminatie niet uit de wereld helpen. Maar deze beslissing is wel een krachtig signaal van de regering dat het haar menens is met haar strijd tégen discriminatie en vóór een gezonde arbeidsmarkt.

Het is zo goed als zeker dat het parlement het wetsvoorstel van CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri vandaag goedkeurt. Het onderging in de loop van de voorbije maanden een aantal aanpassingen, maar uiteindelijk kreeg het in de Kamercommissie Werk de steun van CD&V, N-VA en Open Vld.

Op het eerste gezicht lijkt het merkwaardig dat deze regering, die toch een donkerblauwe economische koers vaart en erom bekend staat werkgevers geen strobreed in de weg te leggen, deze maatregel neemt. De werkgeversorganisaties hebben al uitgebreid laten weten géén fan te zijn van mystery calls. Ook N-VA was aanvankelijk tegen de invoering van het principe, maar de partij is bijgedraaid omdat een aantal restricties zijn ingevoerd. Zo moet de sociale inspectie altijd goedkeuring vragen aan de procureur voor ze anoniem aan het telefoneren slaat. Bovendien worden vooral bedrijven gecontroleerd tegen wie al herhaalde malen klachten zijn ingediend. Op die manier is een heksenjacht uitgesloten en zijn de mystery calls een handig instrument in de strijd tegen discriminatie. En ook al zullen ze door al die restricties niet zo vaak worden ingezet, de calls kunnen voor een mentaliteitswijziging zorgen. Alleen al de invoering ervan doet iedereen nadenken over onze arbeidsethiek. De maatregel houdt ondernemers alert. En dat is nodig.

Want jammer genoeg zijn er nog altijd werkgevers die systematisch weigeren om oudere werknemers of mensen met een migratieachtergrond een kans te geven. Ze doen dat puur op basis van leeftijd of afkomst. Dat is een onrechtvaardige, laakbare praktijk, nefast voor de toekomst van een diverse samenleving als de onze.

Goed dat de regering deze onrechtvaardigheid aanpakt, maar heel zeker spelen er ook economische motieven mee. Onze arbeidsmarkt staat onder druk. Er zijn massaal veel vacatures en tegelijk veel te veel mensen die geen werk vinden. Die kloof moet worden gedicht, en discriminatie maakt ze alleen maar groter. Bovendien hebben we recent nog een enorme instroom aan vluchtelingen meegemaakt. De sleutel naar hun succesvolle integratie is werk. We moeten nu eenmaal zo veel mogelijk mensen – ouderen en jongeren, mensen van hier of van elders – aan het werk krijgen. En daar moet iedereen aan meewerken: overheid, werknemers én ondernemers. Dat wordt met de invoering van de mystery calls nog eens even heel duidelijk gesteld.