Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Muziek is mijn revolutie”
Vluchteling Aeham Ahmad vertelt zijn levensverhaal in ‘De pianist van Yarmouk’
De beelden van Aeham Ahmad (29) achter zijn piano tussen het puin in Syrië gingen de wereld rond. Granaatscherven sneden de pezen van twee vingers van zijn rechterhand door, maar dat belette de ‘pianist van Yarmouk’ niet om verder te spelen, én een boek te schrijven.
b
Aeham Ahmad woont sinds 2015 in het Duitse Wiesbaden. Zijn vrouw en twee zoontjes kwamen intussen ook uit Syrië over. De twintiger beroert nog steeds de toetsen, maar nu op podia in heel Europa. Ahmad speelt er concerten ten voordele van de slachtoffers van de oorlog in Syrië, terwijl met De pianist van Yarmouk intussen ook zijn biografie verscheen.
“Zonder mijn vader zou ik geen muzikant geworden zijn”, vertelt Aeham Ahmad aan de telefoon vanuit Spanje. “Ik groeide op in Yarmouk, de belegerde Palestijnse buitenwijk van Damascus. Omdat wij Palestijnen zijn, en geen Syriërs, meende mijn vader dat ik met de muziek een universele taal onder de knie moest krijgen. Zelf speelde hij viool. En nadat hij blind geworden was, heeft hij zichzelf piano’s leren stemmen.”
Koffie met ontharingscrème
Met de jeugd van Aeham Ahmad lijkt niks mis, tot in 2012 IS in Yarmouk ten tonele verschijnt. Afgestudeerd als pianist, runde Aeham er met zijn vader twee muziekwinkels. “Yarmouk is de slechtste plek in Syrië. Wij kregen alle legers en milities over ons heen en werden hermetisch afgesloten van de buitenwereld. Voedsel was er lang niet voorhanden. Vaak aten we rolklaver, een soort onkruid, en dronken we kaneelkoffie met zoete ontharingscrème in plaats van suiker.”
“Van rode linzen en bouillonblokjes maakte ik falafel die voor een zacht prijsje verkocht werd op straat. Maar ik was geen kok, ik was pianist. Het frustreerde me dat ik niet op mijn manier kon reageren. En dus rolde ik mijn piano de straat op. Eerst om kinderen te begeleiden, maar tegelijk borrelde door de oorlog de inspiratie in me op. Ik schreef liedjes over de hachelijke situatie in Yarmouk, speelde ze aan de piano, en voelde voor het eerst de noodzaak om zelf ook te zingen. Pas toen de anderen gedeprimeerd raakten en niet meer wilden zingen, toen ik echt niemand meer had om te begeleiden, pas toen durfde ik dat. Ik reed mijn piano tussen het puin, deed mijn ogen dicht en zong.”
“Aan een vriend had ik gevraagd of hij me wilde filmen. En toen, in 2014, ontstond die foto die de wereld rond ging. De pianist tussen de puinhopen; iedereen begreep die foto. Ik ben pianist. Ik heb nooit met vlaggen gezwaaid, muziek is mijn revolutie.”
Met inmiddels 1.200 video’s heeft Ahmed een druk bekeken Facebookpagina. “De sociale media hebben veel voor ons betekend. Dankzij Facebook konden we het vergaderverbod virtueel omzeilen, en kunnen we in penibele omstandigheden contact houden met familie en vrienden.”
“Muziek was des duivels”
De pianist van Yarmouk werd zo bekend dat hij de journaals van CNN en BBC haalde. “Maar ook in de streek begon men mij te herkennen. Slechte mensen met macht zochten me. Muziek was des duivels. Toen IS mijn piano in brand stak en ik in de kerker werd gegooid, zat ik er mentaal compleet door. Ik besloot te vluchten.”
Uit veiligheidsoverwegingen liet Ahmad zijn gezin in Damascus achter. Zelf had hij het geluk zonder al te veel kleerscheuren in 2015 in Duitsland te belanden. “Ik kan niet genoeg benadrukken hoe ongelooflijk dankbaar ik ben”, zegt Ahmad. “Ik kreeg hier niet alleen een woning toegewezen, maar ook de kans om een leven uit te bouwen. De problematiek van vluchtelingen is ook voor het Westen niet gemakkelijk. Ik heb begrip voor de discussies rond gezinshereniging die momenteel in Duitsland woeden. Tegelijk vind ik het jammer dat vluchtelingen vaak worden afgeschilderd als terroristen.”
Ahmad toert nu als concertpianist. Is daarmee zijn ultieme droom in vervulling gegaan? “Oh nee, ik ben verre van de beste pianist ter wereld. Bovendien werden door een granaatscherf twee pezen van mijn rechterhand geraakt. Ik kan niet meer alles spelen. Voor de goede zaak vind ik het belangrijk om via mijn concerten de wereld alert te houden, maar misschien word ik naderhand wel pianostemmer of timmerman. Bovendien is ook mijn vrouw niet altijd blij met mijn uithuizigheid. ‘Had ik dat vooraf geweten, ik was in Syrië gebleven’, grapt ze soms.
De pianist van Yarmouk,