Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Cijfers over drugsvangsten zeggen meer over politie dan over echte trafiek”
Criminoloog Cyrille Fijnaut vindt uitspraken Bart De Wever over cocaïnesmokkel “kort door de bocht”
Met enkele opvallende uitspraken over de cocaïnesmokkel heeft Bart De Wever (N-VA) stof doen opwaaien in Nederland. Door het gedoogbeleid bij onze noorderburen verschuift de cocaïnehandel naar Antwerpen, vindt de burgemeester.
“De problemen door cocaïnehandel hebben zich de laatste jaren verplaatst van Rotterdam naar Antwerpen. Daardoor heeft Nederland een erfschuld ten opzichte van de rest van Europa”, zei Antwerps burgemeester De Wever in het Nederlandse televisieprogramma Nieuwsuur. En ook: “Door het Nederlandse gedoogbeleid is de georganiseerde misdaad in Nederland heel diep ingenesteld geraakt. En nu delen wij, met een haven die ook heel belangrijk is voor Zuid-Amerika, mee in de klappen.”
De Nederlandse minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus (CDA) vindt de kritiek onterecht. “Ik denk dat De Wever een aantal dingen met elkaar verbindt die niet bij elkaar horen”, zei Grapperhaus in Nieuwsuur.
“Het gaat over doorvoer naar het buitenland. De drugs komen er dus niet door ons gedoogsysteem, dat zich alleen richt op wiet, niet op harddrugs.”
Ook de Nederlandse professor criminologie Cyrille Fijnaut (KU Leuven en Universiteit Tilburg) zegt dat het gedoogbeleid nooit van toepassing geweest is op cocaïne. “Ik vind het goed dat meneer De Wever de problemen openlijk agendeert, maar naar het gedoogbeleid wijzen is een beetje kort door de bocht”, zegt Fijnaut.
Verschuiving onderzoeken
“Het lijdt echter geen twijfel dat men, zeker in het zuiden van Nederland, pas de laatste zes à zeven jaar is begonnen met stelselmatig en diepgaand recherchewerk naar de organisaties achter cannabisplantages en synthetische drugslabo’s. Maar om nu te zeggen dat dit voor een verschuiving naar België heeft gezorgd? Daar is nog geen onderzoek naar gedaan.”
Twee jaar geleden begon Fijnaut samen met de inmiddels overleden criminoloog
Brice De Ruyver (UGent) wel een onderzoek naar de verschuivingen van de drugsmarkt na het inzetten van taskforces in Nederland. “Dat onderzoek loopt nog”, aldus Fijnaut.
“Minder drugs of mankracht?”
Ook de verschillen in drugsvangsten tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen vragen volgens Fijnaut om enige nuance.
“In dossiers die ik bestudeerd heb zie je goed dat de criminele organisaties thuis zijn in beide havens. Zij houden geen rekening met landsgrenzen. Ze mobiliseren hun mensen in functie van de trafieken en de scheepslijnen. Of dat nu in Rotterdam of in Antwerpen is, maakt voor hen niet uit.”
Fijnaut vindt dat de vergelijkingen tussen de beide havens, en bij uitbreiding alle Europese havens van Malaga tot Hamburg, bij gebrek aan serieus onderzoek oppervlakkig zijn. “De statistieken bulken van de ‘dark numbers’. De vraag is hoeveel drugs niet werden onderschept. En hoe zit het met de corruptie? We zouden elkaar geen verwijten mogen maken op basis van statistieken. Beter wordt er samengewerkt om te onderzoeken wat er écht gebeurt in onze havens.”
Daarmee doelt hij op de controles. “In Rotterdam is volgens insiders een groot tekort aan mankracht. Is er dan wel genoeg volk om daadwerkelijk grondig te controleren? De cijfers zeggen wellicht meer over (het gebrek aan) capaciteit van politie en douane dan over de feitelijke invoer.”
Nochtans wordt al jaren gezegd dat de controle in de haven van Rotterdam beter georganiseerd is en dat de Antwerpse haven door haar uitgestrektheid moeilijker te controleren is. “Dat zegt men, maar is dat ook zo?” reageert Fijnaut. “De misdaad zal haar strategie altijd aanpassen aan de controleniveaus.”
Gisteravond reageerde ook CD&V-lijsttrekker Kris Peeters op de uitspraken van De Wever. Hij betreurt dat de aanpak van de drugsproblematiek verzandt in een rondje zwartepieten. Peeters pleit voor meer samenwerking met Nederland en roept op om een aantal van de Nederlandse oplossingen – zoals het oprichten van een integriteitsbureau – ook in Antwerpen te introduceren.
Cyrille Fijnaut
Professor criminologie
“Criminele organisaties zijn thuis in beide havens. Zij houden geen rekening met landsgrenzen.”