Trump tegen het beest

Beest Assad gaat een hoge prijs voor deze dodelijke aanval met chemische wapens betalen.”

Aldus klonk Trump na de vermoedelijke chemische aanval in de Syrische stad Douma. Het is de Amerikaanse president ten voeten uit: schelden tegen alle diplomatieke gebruiken in en dreigen nog voor er bevestiging is dat het Syrische leger inderdaad burgers heeft bestookt met gifgas.

In deze confrontatie zit het ergere kwaad natuurlijk aan de kant van de Syrische president Assad en diens steunpilaren Rusland en Iran. Opvallend is dat Trump, na jaren van merkwaardige sympathie voor Poetin, de Russische president nu regelrecht veroordeelt: “President Poetin, Rusland en Iran zijn verantwoordelijk voor het steunen van beest Assad.” Een paar weken geleden nog had hij Poetin gefeliciteerd met diens verkiezingsoverwinning, tegen de raad van zijn adviseurs in.

Net een jaar geleden liet Trump 59 Tomahawkkruisraketten afvuren op een Syrische luchthaven als vergelding voor een gasaanval. Dat bevel kwam er toen exact 68 uren na die chemische aanval. Trump zit nu opnieuw in de positie dat hij zijn woorden in daden moet omzetten, zeker omdat hij opnieuw Obama heeft bekritiseerd voor diens terughoudendheid: “Als president Obama zijn rode lijn in het zand had getrokken, zou de Syrische ramp al lang geleden hebben opgehouden. Beest Assad zou geschiedenis geweest zijn!”

Obama hoopte Syrië tot een akkoord te dwingen om zijn chemische wapens te laten vernietigen. Zo’n akkoord kwam er ook, plus een begin van uitvoering, maar het belette Assad niet om op termijn opnieuw chemische aanvallen te lanceren. Dat hebben de Tomahawks van Trump dus ook niet gedaan. De vraag is of een militaire operatie die wel enig resultaat heeft, denkbaar is. Assad is aan de winnende hand, de rebellen worden verder teruggedrongen. Een klassieke vergelding, zoals een gerichte aanval op een militair doelwit, zal hij niet als een groot drama ervaren. Een grootschaliger offensief lijkt onmogelijk zonder dat onder Syrische burgers slachtoffers vallen. Een heel andere strategie dan? Luttele tijd nadat Trump had gezegd dat hij alle Amerikaanse militairen wil terugtrekken? De Europese Unie weegt zoals gewoonlijk totaal niet in deze crisis. De schrale troost is dat het niet eens wat uitmaakt in het Syrische hellemoeras. Maar een poging om toch enig verschil te maken, zou niet misstaan tegenover zoveel leed.

De diplomatieke sleutel zit waarschijnlijk bij Poetin. Maar gebruikt die niet zelf gifgas om af te rekenen met oude vijanden? Hele diepe zucht.