Strijd tegen Facebook eindelijk begonnen

Als op tv mensen gevraagd wordt wat ze vinden van de ophef over Facebook, halen ze vaak de schouders op. Wat maakt het uit? Gegevens op internet zijn nu eenmaal niet privé, dat weet toch iedereen? Ook op Facebook zelf gaat het virtuele digitale leven zijn gangetje. Maar weinig mensen kappen ermee. Jongeren zitten sowieso meer op hippere sociale media.

Waar is die heisa dan voor nodig? Moet topman Mark Zuckerberg per se op de rooster in het Amerikaanse Congres en mogelijk later ook in het Europees Parlement?

Jazeker wel dus.

Het probleem zijn niet meteen die paar data van u en mij die door een firma of een politieke beweging gebruikt kunnen worden. Dat overleven we wel. Het probleem is dat een multinational een sociaal medium beheert met wereldwijd al zo’n twee miljard leden die geen idee hebben van wat er met hun gegevens wel of niet gebeurt. Het bedrijf verdient daar miljarden mee en heeft ook weinig scrupules: de verspreiding van nepnieuws, pogingen tot politieke manipulatie van individuen, pogingen tot manipulatie van hele verkiezingen, slinkse commerciële manoeuvres, het was nooit de zorg van Zuckerberg en zijn troepen, zolang ze maar bleven groeien en geld verdienen – en dat deden ze.

In een wereld waarin het digitale en data almaar belangrijker worden en enkele grote spelers het overgrote deel van de koek in handen hebben, is dat een ongezonde situatie.

Het gaat om wie morgen de regels bepaalt in het digitale universum en op het einde met het geld en de invloed gaat lopen.

In die zin maken we misschien toch een kantelpunt mee, met Mark Zuckerberg die plots keurig in pak en das verantwoording aflegt voor de politieke vertegenwoordigers van het volk.

Al zijn insiders niet onder de indruk. Zuckerberg heeft al van in de prille dagen van Facebook de gewoonte om met grote regelmaat zijn excuses aan te bieden voor ontsporingen en flaters. Het patroon is altijd hetzelfde: even de gemoederen sussen, een paar ingrepen doen en vervolgens de kassa weer laten rinkelen. They trust me, dumb fucks (‘ze vertrouwen mij, die stomme idioten’), zei hij in een gelekt privégesprek in 2004.

Maar deze keer gaat Zuckerberg een stuk dieper door het stof en kondigt hij een waslijst maatregelen aan. In de eerste plaats om te voorkomen dat de politiek hem nog strengere regels oplegt, maar toch. In de Europese Unie gaat op 25 mei de Algemene Richtlijn Data Bescherming (GDPR) in, tegen verzet van Facebook in. Het zal volgens Test-Aankoop moeten blijken in hoeverre de mooie principes daarvan vertaald kunnen worden in de praktijk. De strijd is nog lang niet gestreden, maar hij is tenminste begonnen.