Gedaan met werken zoals 2.000 jaar geleden

Antwerps erestadssecretaris Roel Verhaert pleit voor blockchain-revolutie in België

Veel taken die ambtenaren nu uitvoeren, zijn compleet achterhaald. Sterker nog: volgens Antwerps erestadssecretaris Roel Verhaert werkt de overheid nog steeds zoals tweeduizend jaar geleden. “De internettechnologie blockchain zal voor een revolutie zorgen, alleen spijtig dat we in België zo achterblijven.”

Roel Verhaert breekt samen met zijn Nederlandse coauteur Marloes Pomp in het boek Blockchain in de praktijk een lans voor deze internettechnologie. Hij somt vijftig toepassingen op die nu al onderzocht zijn op haalbaarheid en waarvan sommige al in werking zijn.

Verhaert was dertien jaar stadssecretaris, maar begon zijn loopbaan bij de loon- en weddendienst van de stad, waar hij op de mainframe leerde programmeren. Dat was nog de periode van de ponskaarten. Verhaert vindt medestanders in Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA), minister Alexander De Croo (Open Vld) en sterke man van het Antwerpse Havenbedrijf, Jacques Vandermeiren.

Veilig en transparant

Allemaal goed en wel, maar wat is blockchain nu eigenlijk? “Het is een grote database die niet op één, maar vaak op honderdduizenden computers staat”, zegt Verhaert. “Om de inhoud te kennen, heb je al die computers nodig. Het is dus veiliger dan één computer. Het systeem heeft als belangrijkste veiligheidstroef dat de info die wordt ingegeven nooit meer kan worden verwijderd. Elke wijziging wordt transparant doorgevoerd door de leden van een specifiek blockchainnetwerk. De technologie is dus fraudevrij, wat tegemoetkomt aan de vraag om meer veiligheid op het internet te creëren.”

Wie tot het blockchainnetwerk behoort, kan rechtstreeks met elkaar transacties doen, zonder gebruik te maken van een derde partij. “De bitcoin is maar een van de voorbeelden. Het gevolg van deze technologie is wel dat een aantal administratieve jobs overbodig worden. Zo zal blockchain een grondige verschuiving teweegbrengen bij banken, verzekeringen, notarissen, vastgoed, ziekenfondsen, de overheid en in alle logistieke ketens. Waarom heb je nog een notaris nodig om de aankoop van een woning vast te leggen? Of heb je nog ambtenaren nodig voor de aangifte van de geboorte van je kind? Via blockchain wordt alles bijgehouden.”

Levensloop van een kind

Om de impact van blockchain duidelijk te maken op ons leven, is de levensloop van een kind een goed voorbeeld. Als een kind wordt geboren, dan moeten de ouders dat aangeven bij de burgerlijke stand. In een omgeving van blockchain zou de arts de aangifte doen van het kind, al dan niet met een video-opname. De inentingen van het kind kunnen er vervolgens aan worden gekoppeld. Dat maakt meteen een einde aan de zoektocht naar het inentingsboekje. Ziekenhuizen zouden toegang kunnen krijgen tot het medisch dossier op blockchain. Handig als het kind een ongeval heeft.

“In blockchain kun je een toepassing invoeren zodat ouders automatisch een melding krijgen van de scholen waar hun kind kan worden ingeschreven”, zegt Verhaert. “De technologie kan dus anticiperen op elke levensfase van het kind. Mensen hebben zelfs geen identiteitskaart meer nodig omdat ze in blockchain zitten.”

Controle op subsidies

Blockchain is niet alleen een veilige omgeving, ze is volgens Verhaert ook transparant en rechtvaardig. Daarvoor schetst hij een nogal cynisch beeld over hoe het verstrekken van subsidies momenteel verloopt.

“De overheden geven subsidies aan organisaties en verenigingen”, zegt Verhaert. “Wie subsidies krijgt, moet aantonen dat die werden gebruikt voor de vooropgestelde doelen. Alleen gebeurt daar bij ons zelden controle op. Bovendien weten de overheden zelden van elkaar wie nog subsidies geeft aan deze sportclub of die organisatie. Je kan blockchain transparant maken door verenigingen toegang te geven tot al die subsidiedossiers. Overheden kunnen zien wie ook nog een tegemoetkoming geeft. Er zijn meer ogen die controleren of verenigingen daadwerkelijk het geld hebben gebruikt voor bijvoorbeeld de bouw van een nieuw clublokaal.”

Vaarwel ambtenaar?

Het lijkt wel of Verhaert de ambtenarij wil vervangen door blockchain, maar dat ontkent hij. Volgens hem zorgt de technologie niet alleen voor een efficiëntere overheid, maar ook voor ambtenaren die op straat komen om de nieuwe uitdagingen in de samenleving aan te pakken.

“Blockchain neemt de registrerende en controlerende taken over. Het gevolg is dat je de ambtenaren de straat kunt opsturen om de nieuwe uitdagingen in onze samenleving aan te pakken. Veertig jaar geleden had je geen milieu-, mobiliteits- of sociale dienst. Ondertussen wordt politiek gepleit voor echtscheidingsambtenaren die moeten bemiddelen bij koppels die uit elkaar gaan. Je krijgt nieuwe vormen van samenleven, zeker in een stad. Steeds meer mensen zijn bereid om zaken te delen met el-

kaar, zoals wagens of maaimachines. Je gaat dus iemand van de overheid nodig hebben om dat te stroomlijnen. Ook op het internet is er nood aan ambtenaren die met nieuwe technologieën bezig zijn. De Facebookproblemen van de afgelopen week zijn daar het sprekende voorbeeld van. De veiligheid van het internet gaat om de veiligheid van onze slagader.”

Antwerpse technologie

Het frustreert Verhaert dat België op veel vlakken achteraan loopt in vergelijking met landen als Nederland of Duitsland. Volgens hem heeft dat vooral te maken met de complexiteit van ons land. “Voor heel wat zaken heb je verschillende overheden nodig. Het is moeilijk om die op een lijn te krijgen. Daarnaast heb je een leger van ambtenaren. Het is soms onduidelijk wie nu met wat bezig is.”

“Ik ben wel blij dat we in Antwerpen sinds veertig jaar de kaart van de technologie hebben getrokken. We hadden de eerste mainframe en de eerste stedelijke overheidswebsite van dit land. We waren ook de eerste overheid die in 2016 blockchain ontdekte en wonnen daar de Slim-in-de-stad-prijs mee. De stad zet zich in om als een slimme stad de toekomst in te gaan. Dat is ook de enige keuze die we hebben om de buitenlandse concurrentie aan te gaan en zo de toekomst voor onze burgers niet te missen. Maar de rest van het land moet wel meedoen.”

SACHA VAN WIELE

Blockchain in de praktijk: meer dan vijftig use cases in Nederland en België