“Bereid je voor, Rusland, de raketten komen eraan!”

Russen en Amerikanen op weg naar allereerste militaire confrontatie

Donald Trump zegt dat de raketten eraan komen. Rusland belooft ze uit de lucht te schieten. Als ze in Syrië hun wederzijdse dreigementen waarmaken, dan komen de grootmachten in frontale militaire botsing met mekaar. Voor het eerst. “Een gevaarlijke escalatie”, zeggen de professoren geopolitiek David Criekemans en Rik Coolsaet. “Al sinds het begin van de Koude Oorlog is de spelregel: vermijd rechtstreekse confrontatie. Nu komt die spelregel in het gedrang.”

“Onze relatie met Rusland nu is slechter dan ze ooit was, de Koude Oorlog inbegrepen”, tweette Donald Trump gistermiddag. De Amerikaanse president overdrijft graag, maar hij had een punt. De woordenoorlog was snel geëscaleerd. Met als hoogtepunt de vorige tweet van Trump. “Rusland zweert om alle raketten neer te halen die afgevuurd worden op Syrië. Maak je klaar, Rusland, want ze komen eraan, mooi en nieuw en ‘slim’! Je zou geen partner mogen zijn van een Gasmoordend Beest dat zijn volk uitmoordt en ervan geniet!” Veel uitroeptekens, een ongehoord harde toon.

Even voordien hadden hoge Russische diplomaten en militairen gewaarschuwd dat ze alle raketten die de levens van Russisch militair personeel bedreigden, uit de lucht zouden schieten en hun lanceerplatformen zouden vernietigen. Dat was dan weer een reactie op de belofte van Trump om het Syrische regime een hoge prijs te doen betalen voor de gifgasaanval in Douma.

Om die aanval met giftige bommen, in het stadje ten oosten van Damascus, draait het. Volgens Syrische oppositieleden, reddingswerkers en medici dropten regeringshelikopters zaterdag vaten gevuld met chemicaliën op Douma, dat op dat moment nog in rebellenhanden was. Minstens 45 mensen stierven, vijfhonderd anderen werden opgenomen met symptomen die wezen op een chemische aanval.

Zure sfeer

Rusland noemt de berichten over zo’n aanval een “provocatie”, erop gericht een westerse interventie in Syrië te rechtvaardigen. Trump – en met hem Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk – gelooft dat het Syrische regime effectief achter de aanval zit en wil vergelding. Precies een jaar geleden, na een eerdere gifgasaanval, greep hij al eens in. Toen bleef het bij een eenmalig bombardement, waarvoor de Russen netjes op voorhand gewaarschuwd werden.

Nu wil Trump een grootschaliger militair ingrijpen. Rusland heeft zich ondertussen wel nog scherper achter het regime van Bashar al-Assad geschaard. En na de gifmoordpoging op oud-spion Sergej Skripal in Salisbury zijn de relaties tussen het Westen en Rusland sowieso zuur.

In die sfeer dreigen Amerikanen en Russen dus met een rechtstreeks militair treffen. En in die zin heeft Donald Trump een punt als hij tweet dat de relatie met Moskou nooit slechter was, de Koude Oorlog incluis. “Als de Amerikanen een raket afvuren, en die door de Russen uit de lucht wordt gehaald, zou dat een unieke gebeurtenis zijn”, zegt professor internationale

betrekkingen Rik Coolsaet. “Een eerste directe confrontatie sinds het begin van de Koude Oorlog. Nadat Russen en Amerikanen in 1961 bij Checkpoint Charlie neus aan neus stonden, was duidelijk dat rechtstreeks contact moest worden vermeden. Nu komt die spelregel in het gedrang.”

Geopolitiek web

Coolsaet noemt de AmerikaansRussische woordenstrijd “ongezien” en professor geopolitiek David Criekemans van de UAntwerpen noemt hem “uitzonderlijk verregaand en gevaarlijk”. “Ze spelen met vuur. Als Amerikaanse bommen vallen op een luchtmachtbasis waar Russische soldaten operationeel zijn, ontstaat een heel gevaarlijke situatie”, zegt Criekemans. “Maar ook als men doelen raakt van anderen, kan de regio in brand schieten. In Syrië zijn ook Turken, Iraniërs, Saudi’s en Israëli’s actief. Het is een web van geopolitieke belangen, en als de Amerikanen dat web doen trillen, weet niemand waar het eindigt.”

Wanneer de Amerikaanse kruisraketten worden gelanceerd, is nog onduidelijk. Groot-Brittannië en Frankrijk bereiden wellicht samen met de Verenigde Staten een militaire actie voor. De Franse president Emmanuel Macron liet verstaan dat de finale beslissing nog enkele dagen op zich kan laten wachten, maar premier Theresa May stond volgens Britse media gisteravond op het punt om een aanval goed te keuren. En ondertussen staat Donald Trump onder druk van het Pentagon om niet té lang te wachten en de Russen zo de kans te geven om hun luchtverdediging in Syrië op punt te zetten.

FOTO AFP “Onze relatie met Rusland nu is slechter dan ze ooit was, de Koude Oorlog inbegrepen”, tweette Donald Trump gisterenmiddag.