De sterke man met de geoliede machine achter zich

Het ligt niet in het karakter van burgemeester Bart De Wever om ontspannen en optimistisch de verkiezingen van 14 oktober tegemoet te zien. Toch heeft hij veel redenen om redelijk gerust te zijn. De peilingen tonen aan dat de populariteit van zijn N-VA niet taant. De kloof met de andere partijen is groot.

Toch heerste er enkele maanden geleden enige zenuwachtigheid op het partijsecretariaat van de Antwerpse N-VA. In oktober 2017 bundelden sp.a en Groen de krachten om met de lijst Samen naar de kiezer te trekken. Antwerps sp.a-voorzitter Tom Meeuws en Groen-fractieleider Wouter Van Besien hoopten zo als grootste fractie uit de stembusslag te komen. Dan zou hun links kartel aan zet zijn bij de vorming van een coalitie: een stadsbestuur zonder N-VA.

Ook de verhuis van Kris Peeters (CD&V) van Puurs naar Antwerpen zorgde voor een opstoot van onrust in het Vlaams-nationalistische kamp. Peeters profileerde zich meteen als kandidaat-burgemeester, en als vicepremier kan hij rekenen op veel media-aandacht. Dat zou zeker het geval zijn wanneer de campagne zou uitdraaien op een tweestrijd tussen hem en De Wever.

Gerichte communicatie

De Antwerpse burgemeester kan echter terugvallen op een geoliede partijmachine. En die deed haar werk. Met gecontroleerde lekken, gerichte communicatie en een emotionele reactie van een tot tranen toe bewogen De Wever voor alle tv-camera’s, werd het lot van Samen beslecht. Daarbij rijkelijk geholpen door de onhandige manier waarop sp.a-topman Tom Meeuws hierop inspeelde. Half januari gingen Groen en sp.a alweer uit elkaar.

Ook de strategie en communicatie rond Kris Peeters zijn duidelijk. Hij wordt door N-VA consequent neergezet als ‘de nieuwkomer uit Puurs’, als de man die amper weet wat er zich in Antwerpen afspeelt. En als CD&V Antwerpen een voorstel doet dat zou kunnen aanslaan bij het grote publiek, dan is N-VA er als de kippen bij om te verklaren dat het idee al wordt of zal worden uitgevoerd door dit stadsbestuur. De partij van De Wever legt dus niet alleen haar thema’s op in het publieke debat. Ze slaagt er wonderwel in om de andere partijen in het defensief te duwen en zo ook hún agenda te bepalen. Daarnaast zet de partij zwaar in op zichtbaarheid: loopwedstrijden met mandatarissen en supporters in partijplunje, een tentje tijdens wijkbezoeken, alomtegenwoordig op sociale media... Maar dé grote sterkte van N-VA is dat ze erin slaagt het beeld op te hangen van een partij die buiten het establishment staat, terwijl ze in realiteit aan alle knoppen draait, zowel lokaal, Vlaams als federaal. Op dat vlak speelt N-VA in eerste nationale, terwijl de andere partijen zich soms als een provinciaal ploegje uit elkaar laten spelen. Met Samen was dat zelfs letterlijk zo.

Coalitiepartners

Met de linkse dreiging op z’n minst tijdelijk geneutraliseerd, moet De Wever er nu vooral op letten dat hij geen stemmen verliest aan de rechterzijde. Aan Vlaams Belang, maar hij zal toch vooral zijn coalitiepartners nauwlettend in het oog houden. Hij zegt bij herhaling dat hij de huidige coalitie met CD&V en Open Vld wil verderzetten. Maar hij zegt er wel meteen bij dat hij niet heel zeker is van de loyaliteit van die partners. En dan bedoelt hij vooral CD&V.