Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Voortaan twee kinderen toegelaten
Communistische wereldspeler wil jongere bevolking
Wordt de wereld binnenkort overspoeld door nog meer Chinezen? Dat is de vraag, nu de Chinese leiders door de toenemende vergrijzing hebben beslist de omstreden eenkindpolitiek af te schaffen. Voortaan zullen alle Chinese koppels twee kinderen op de wereld mogen zetten. Al vrezen experts dat de maatregel te laat komt. “Dit had China vijftien jaar geleden al moeten doen”, zegt de Nederlandse Chinaexpert Frank Pieke.
Meer dan dertig jaar lang mochten Chinese koppels – op een paar uitzonderingen na – maar één kind op de wereld zetten. De toenmalige president Deng Xiaoping zag er in 1979 de laatste redding in om de forse bevolkingsgroei in te dijken. Miljoenen mannen werden gesteriliseerd, bij evenveel vrouwen werden verplicht spiraaltjes ingebracht.
“Zonder de eenkindpolitiek telde China vandaag 400 miljoen Chinezen meer”, zegt China-kenner Nicolas Standaert (KU Leuven). “De maatregel heeft dus zeker zijn vruchten afgeworpen. Maar de afgelopen jaren nam de kritiek wel toe, omdat de regel als een van de redenen voor de Chinese economische achteruitgang wordt beschouwd. De jonge bevolking is te klein geworden in verhouding tot de oudere. Daardoor dreigt een vergrijzingsprobleem. Bovendien leidde de politiek ook tot een onevenwicht tussen mannen in vrouwen in China”, zegt Nicolas Standaert. “Veel koppels lieten een abortus uitvoeren zodra ze hoorden dat ze een meisje zouden krijgen. Als ze maar één kind kregen, dan liefst een zoon. Maar veel van die zonen vinden daardoor nu geen vrouw, wat voor veel frustratie en sociale spanningen zorgt.”
Versoepeling sinds 2013
Daarom werden de regels in 2013 al versoepeld. Koppels waarbij een van de ouders zelf enig kind was, mochten al een tweede kind krijgen. De beslissing om de eenkindpolitiek helemaal af te schaffen, werd gisteren bekendgemaakt door president Xi Jinping tijdens een vergadering van de Chinese Communistische Partij in Peking.
“We moeten niet vrezen dat de wereld nu zal worden overspoeld door nog meer Chinezen”, zegt Frank Pieke, China-expert aan de Universiteit van Leiden. “Want het is lang niet zeker dat koppels effectief een tweede kind zullen nemen. Veel van de huidige jongeren zijn zelf opgegroeid in een maatschappij waarin één kind de norm is. Ze gaan hun hoge levensstandaard niet zomaar opgeven, één kind zal voor velen volstaan.”
Immigratie
Volgens Nicolas Standaert zijn de Chinese leiders ook niet van plan de bevolking actief aan te sporen om twee kinderen te krijgen. “Het is heel opvallend dat de afschaffing van de eenkindpolitiek vooral op Engelstalige Chinese sites te lezen is, maar er amper iets over te lezen valt op de binnenlandse sites. Het doet vermoeden dat de Chinese regering evengoed de bedoeling heeft het imago van China in het buitenland op te poetsen.”
Frans Pieke vreest dat de Chinese leiders ook veel te laat komen met de maatregel. “Als ze het tij echt wilden doen keren, hadden ze de eenkindpolitiek vijftien jaar geleden al moeten afschaffen. Het effect nu zal pas over twintig jaar voelbaar zijn. Dat is nog veel te lang.”
“De enige oplossing is immigratie”, zegt Frank Pieke. “Alleen is China daar nog niet klaar voor, het land weigert zichzelf nog steeds als een immigratieland te beschouwen. Maar op een bepaald moment zullen de Chinezen worden gedwongen, als ze nog willen kunnen concurreren op de internationale markt.”
NICOLAS STANDAERT
Chinakenner “Veel koppels lieten een abortus uitvoeren zodra ze hoorden dat ze een meisje zouden krijgen. Als ze maar één kind kregen, dan liefst een zoon. Maar veel van die zonen vinden daardoor nu geen vrouw, wat voor frustratie zorgt.”