Gladiatoren raken slaags in Tongeren

Gladiatoren lijken niet thuis te horen in een verduisterde zaal. Toch werpen precies deze vechtersbazen een bijzonder licht op de Romeinse geschiedenis. Gladiatoren in Tongeren of mummies in Brussel: in een museum ziet uw kroost de geschiedenis pas echt t

Voor Gladiatoren werkt het GalloRomeins museum samen met het Colosseum in Rome. De expo, die na Tongeren doorreist naar Nederland en Denemarken, groepeert de belangrijkste archeologische vondsten rond het thema van de gladiator.

Als ‘een expo op Champions League- niveau’ wordt Gladiatoren aan de man gebracht. De cijfers liegen er alvast niet om. Aan de expo werd drie jaar gewerkt, meer dan 200 voorwerpen uit 46 Europese musea worden getoond, waaronder absolute topstukken die voor het eerst Italië verlaten. Samen zijn ze verzekerd voor 19 miljoen euro. Gladiatoren beroept zich op een historische missie: de misverstanden over de legendarische vechtersbazen de wereld uit helpen. De expo wil het wijdverspreide beeld van de gladiator als slecht behandelde slaaf die louter voor het amusement van de Romeinen een gevecht op leven en dood moest voeren, of letterlijk voor uitgehongerde leeuwen werd gegooid, uit de geschiedenisboekjes schrijven. “Gladiatoren waren inderdaad vaak slaven en krijgsgevangen, maar er waren ook avonturiers bij die hoopten een mooie carrière uit te bouwen als vechtersbaas in de arena”, vertelt coordinator Bart Demarsin. “Het was een hard leven, maar ze verbleven wel in een opleidingsschool - een ‘ludi’ waar ze dag in dag uit trainden. Ze kwamen niets te kort. Uit botonderzoek weten we dat gladiatoren op een sportdieet gezet werden. Ze aten nauwelijks vlees, maar wel veel gerst en bonen. Er was zelfs sprake van doping door het toedienen van allerlei spierversterkende middeltjes.”

COLOSSEUM

De gladiatoren krijgen op de expo een gezicht door authentiek aangeklede poppen. Het zijn imponerende zwaardvechters. Andere strijders zijn gewapend met een vangnet of drietand. Hun levensechtheid worden kracht bijgezet door video’s van vechtscènes. Uiteraard besteedt de expo veel aandacht aan het Colosseum in Rome, met zijn zes miljoen bezoekers vandaag nog steeds een grote toeristische trekpleister. Het Colosseum, gebouwd in 80 na Christus, was voor de gladiatorengevechten wat Wembley voor het hedendaagse voetbal is: de moeder aller amfitheaters. In het Tongerse museum is een indrukwekkende ruimte gevuld met oorspronkelijke bouwrestanten. Blikvanger is een mozaïek waarvoor kranen werden aangesleept om het kunstwerk voor het eerst in zijn geschiedenis uit het ‘amfitheater van de keizers’ te lichten. Destijds keek de ganse stad uit naar de gladiatorenspektakels. Dat valt af te lezen van een fries van 4 op 20 meter met een gewicht van 4000 kilo, afkomstig uit Paestum. Zo wordt duidelijk hoe een dag in het Colosseum verliep. In de ochtend vond er een feestelijke optocht plaats waarbij de gladiatoren werden voorgesteld. De avond voordien hadden ze van een feestmaal – voor sommigen een galgenmaal - genoten. Vooraleer de gladiatoren in actie kwamen, had het tienduizendkoppig publiek al een uitgebreid voorprogramma achter de kiezen. Eerst vonden er gevechten plaats met exotische dieren. “Leeuwen en tijgers, maar ook giraffen en nijlpaarden werden massaal uit Noord-Afrika ingevoerd”, vertelt Demarsin. “Ze werden bekampt door de dierenvechters, de venators. Maar de dieren werden ook ingezet voor de executies van de ter dood veroordeelden. Misdadigers werden voor de wilde dieren ge-