Pieter Serrien ging voor nieuw boek op zoek naar getuigen van V-bommen in Antwerpen

“Terreur is van alle tijden”

In zijn nieuwste boek beschrijft historicus Pieter Serrien uit Kontich de terreur van de Vbommen op België in 1944 en 1945. Die aanvallen troffen Antwerpen ongenadig. Serrien hoopt dat de stad daar in de toekomst nog meer dan nu zal bij stilstaan.

Negenduizend V1-bommen en V2-raketten troffen ons land met meer dan achtduizend doden tot gevolg. De dodelijkste inslag was op 16 december 1944 toen een V2 neerkwam op Cinema Rex en in één klap 567 mensen de dood injoeg. Het is een intriest verhaal dat nog steeds leeft onder de Antwerpenaren. Pieter Serrien voegt daar in zijn nieuwe boek een meerwaarde aan toe door op zoek te gaan naar getuigen. “Het gaat om enkele unieke getuigenissen”, vertelt hij. “Heel indrukwekkend is het verhaal van een Britse soldaat die in een voor hem vreemde stad plots onder het puin werd bedolven. Zijn benen werden geamputeerd. Dat verhaal grijpt naar de keel.

De historicus beschrijft ook vergeten drama’s. Op diezelfde 16 december werd de Twee Netenstraat in de wijk Den Dam zwaar getroffen. Er waren 71 doden. “Die dag begon ook het Ardennenoffensief. Daarom lanceerden de Duitsers meer V-bommen op Antwerpen en Luik. Ik vond een bijzonder verhaal terug. Ene Leon De Maerel overleed in Cinema Rex. De rest van het gezin was thuis gebleven, in de Twee Netenstraat. Op dezelfde dag kwam het hele gezin dus ook om.”

Pieter werkte anderhalf jaar aan het boek. “Het is sowieso moeilijk om hierover getuigenissen te vinden. De meeste mensen spreken niet graag over wat ze toen meemaakten. Bovendien werd er vanaf september 1944, toen de meeste V-bommen vielen, een strenge censuur ingesteld. De Duitsers mochten niet vernemen dat hun V-bommen doel hadden getroffen. Over de bom op Cinema Rex stond bijvoorbeeld niets in de kranten. Die censuur duurde acht maanden. Ik had dus erg weinig bronnen tot ik het archief van het ministerie van Defensie vond. Ik nam ook getuigenissen van de Duitse daders op in mijn boek en ook van Belgische gevange-

top secret nen van het onderaardse concentratiekamp Dora, waar de V-bommen werden gemaakt.”

De historicus kijkt niet alleen om. Hij slaat ook de brug met de terreur van vandaag, ook via een voorwoord van Rudi Vranckx. “Angst zaaien, dat doel hadden die V-bommen. Dat is een situatie die je kan vergelijken met de huidige in Syrië. In de Tweede Wereldoorlog was er hier elke dag angst. De terreur sloeg ongemeen hard toe. België en Antwerpen waren al bevrijd. De oorlog was voorbij en toen kwamen de vliegende bommen.

Op de grond voor het UGC-gebouw aan de De Keyserlei verwijst een tekst nog naar de ramp in Cinema Rex. Bijna iedereen loopt het straal voorbij. Wil het boek daar wat aan veranderen? “Antwerpen heeft geen groot monument. Er is ook geen grote herdenking zoals in Mortsel. De herdenking van de slachtoffers wordt wel opgenomen tijdens het Bevrijdingsweekend van 3 september, met een herdenking aan de Schilderstraat waar de eerste V2 insloeg. Maar ik hoop wel op een herdenkingsmonument dat een meer centrale plek in de stad krijgt. Antwerpen verloor meer dan vierduizend mensen tijdens die terreur. Het is een van de donkerste pagina’s uit de stadsgeschiedenis. Misschien kunnen we op 16 december toch een soort wake houden aan de vroegere Cinema Rex. Ik hoop vooral dat ik met mijn boek de vaak vergeten verhalen een plaats heb gegeven in de geschiedenis.