Magnette met rug tegen de muur

Waalse regering moet vandaag nog beslissen over CETA-verdrag

Nog tot vanavond heeft België tijd om het CETAvrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en Canada goed te keuren. Het ultimatum aan Waals ministerpresident Paul Magnette (PS) komt van Europees president Donald Tusk, die vanavond wil weten of hij de Canadese premier Justin Trudeau moet uitnodigen om donderdag naar Brussel te komen voor de ondertekening van het verdrag.

Het was een druk weekend in Brussel en Namen. Nadat de Canadese minister van Handel Chrystia Freeland de onderhandelingen met de Waalse regering in Namen vrijdag zowat in tranen verlaten had met de boodschap “We gaan naar huis”, zat ze zaterdag in de vroege ochtend toch weer aan tafel met voorzitter Martin Schulz van het Europees Parlement. Die gooide er nog een ultieme bemiddelingspoging tegenaan. Na zijn gesprek met Freeland ontving Schulz ook Waals minister-president Paul Magnette. Magnette en Freeland kruisten elkaar op de stoep bij Schulz, zonder elkaar een waardig te gunnen.

blik

Na afloop van de gesprekken werd van Europese en Canadese kant gezegd dat België nog enkele dagen uitstel kreeg tot de ondertekeningsceremonie die donderdag is gepland. Van Waalse kant klonk het dat de gesprekken de goede kant opgingen, maar dat er nog “enkele weken” nodig zouden zijn alvorens Wallonië zich zou kunnen uitspreken. Oud-premier en PS-voorzitter Elio Di Rupo had het in een gesprek met RTL-TVi zelfs over “enkele maanden”.

Zondagmiddag viel het nieuws dat Europa België (lees Wallonië) een ultimatum had gesteld. Europees president Donald Tusk heeft maandagavond overleg met voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie en Belgisch premier Charles Michel, en wil dan van Michel horen of hij Justin Trudeau in Canada een uitnodiging kan sturen om donderdag naar Brussel te komen voor de ondertekening van CETA.

Even daarvoor had onze Belgische EU-commissaris Marianne Thyssen op de VRT-televisie nog gewaarschuwd dat de reputatie van België op het spel staat. “België heeft het imago dat het goed is in compromissen sluiten en bruggen bouwen. We moeten oppassen dat we dat kapitaal niet verspelen.”

Waals minister-president Paul Magnette wachtte nog op een tekst van de Europese Commissie die hij wil voorleggen aan het Waals parlement.

Zondagavond werd die tekst bekendgemaakt, wat al meteen niet in goede aarde viel in Wallonië. Een Waalse bron verbaasde zich erover dat het document meteen aan de pers was bezorgd, en vond het ook “minder ver gaan” dan verwacht. Volgens een Europese diplomaat beantwoordt het document “alle reserves die Magnette heeft aangehaald”.

De tekst gaat over de bescherming van investeringen, de belangrijkste twistappel die het Waalse akkoord met CETA in de weg staat. De meeste handelsverdragen bepalen dat bedrijven die in een land investeren en zich tekortgedaan voelen door het beleid in dat land, klacht kunnen indienen bij een arbitragecommissie, een soort privérechtbank die voor de gelegenheid wordt samengesteld en doorgaans bemand wordt door zakenadvocaten.

Het CETA-verdrag stelt de oprichting van een permanent ‘investeringshof’ in het vooruitzicht, met voltijdse rechters die betaald worden door Canada en de Europese Unie. Dat zal weliswaar pas gebeuren na de definitieve goedkeuring van het verdrag. Iets wat nog jaren zal duren omdat het verdrag, nadat het donderdag eventueel wordt ondertekend, nog moet worden goedgekeurd door het Canadees en het Europees Parlement, én daarna nog geratificeerd door al- le 38 nationale en regionale parlementen in de Europese Unie.

Intussen treedt het verdrag wel voorlopig in werking, maar dan zonder het investeringshof.

Premier Charles Michel heeft voor vanmiddag een vergadering van het Overlegcomité tussen de verschillende overheden belegd.

Hij gaat ervan uit dat nu de laatste documenten van de Europese Commissie ter beschikking gesteld zijn van de regio’s, alle deelregeringen in staat moeten zijn om een antwoord te geven op de vraag of ze het CETA-verdrag willen goedkeuren.

Tijdens het VRT-actualiteitsprogramma kwam het tot een wat bitse woordenwisseling in een debat met Waals parlementslid Joëlle Kapompole van de PS toen Europees Parlementslid Hilde Vautmans (Open Vld) opmerkte dat ook de Franstalige socialisten in het verleden 58 handelsakkoorden met privéarbitrage hebben goedgekeurd, en er dus wellicht “andere belangen” meespelen in het verzet van Wallonië.

De 7de dag