Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Trump krijgt hier pas een gedenkplaat als hij een goede president wordt”
Kallstadt stond tot voor kort enkel bekend voor zijn wijngaarden en zijn lokale delicatesse: gevulde varkensmagen. Maar het feit dat Donald Trump president van de Verenigde Staten is geworden, kan veel veranderen in dit Duitse dorpje. De grootvader van Trump werd hier immers geboren. Meer nog: toen hij naar Kallstadt wilde terugkeren voor zijn geliefde, werd hij als illegale migrant het land weer uitgezet.
De 85 kilometer lange Weinstraße verdeelt het dorp van amper 1.200 zielen genadeloos in tweeën. Kallstadt ligt in de wijnstreek Rijnland-Palts. Aan weerszijden van de bekende toeristische route wisselen de Saumagenkelders en wijnetablissementen elkaar af.
“Natuurlijk wisten we in Kallstadt wel dat de grootvader van Donald Trump hier is geboren. Maar we hebben er nooit veel aandacht aan besteed”, vertelt Jörg Dörr van de toeristische dienst. “Maar toen Trump presi- dentskandidaat werd, was het hek van de dam.” Grootvader Trump is trouwens niet de enige bekende Amerikaan uit Kallstadt. Ook Henry John Heinz, de stichter van het ketchupimperium, komt uit het dorp.
Slimme marketing
In de Freinsheimer Straße staat nog steeds het huis waar de opa van Trump heeft gewoond. De huidige bewoners zijn de hype rond hun huis zo beu, dat ze het willen verkopen om hun privacy terug te krijgen. “Er kwam een toeloop van toeristen en journalisten op gang. Het liep de spuigaten uit”, vertelt Jörg Dörr. Op het kleine kerkhof van Kallstadt liggen ook nog een paar familieleden van Trump en vanboven op de wijnheuvel staat de familienaam gegraveerd in een zitbank. De laatste Trumps zijn overigens negen jaar geleden vertrokken uit Kallstadt. Misschien wel de slechtste zakelijke beslissing ooit, want ze hadden een gastenverblijf.
“Er zijn mensen die ons zeggen dat we deze unieke kans moeten grijpen om ons dorp te promoten”, zegt Jörg Dörr. “Maar we weten
PAUL ROLAND
Historicus uit Kallstadt “Omdat Trumps grootvader verzaakte aan zijn dienstplicht, werd hij als illegale migrant Duitsland uitgewezen.”
niet of dat wel slimme marketing is. Laten we eerst eens kijken of hij een goede president wordt. Daarna kan hij zijn gedenkplaat nog verdienen.”
De grootvader van ‘Der Donald’, Friedrich Trump, trok de blauwe poort van zijn ouderlijk huis achter zich dicht in de herfst van 1885. “Zijn vader stierf toen hij amper 8 jaar was”, vertelt gepensioneerd historicus Roland Paul van het Instituut voor Volkskunde uit Kaiserslautern in de enige herberg die vandaag open is. “De moeder bleef achter met zes kinderen en ze leefden van een kleine wijngaard. Nauwelijks genoeg om rond te komen. Friedrich studeerde voor barbier, maar omdat hij geen werk vond, besloot hij op 16-jarige leeftijd zijn zus te volgen naar de VS. Iets wat honderden jongeren uit de stad – onder wie meneer Heinz – hem hadden voorgedaan.”
Friedrich vertrok zonder toestemming van de autoriteiten van het toenmalig Koninkrijk Beieren. “Die had hij wel nodig, want hij was opgeroepen om twee jaar zijn dienstplicht te vervullen.” Hij stapte op de stoomboot in Bremen – op de passagierslijst stond hij foutief als Trumpf vermeld – en liet een afscheidsbriefje achter op de keukentafel.
Goudkoorts
Friedrich kwam een tijdje aan de bak als barbier in New York en woonde bij zijn zus, maar trok daarna naar Seattle waar hij een restaurant begon. “In 1890 verhuisde hij naar de staat Washington en bouwde er een kruising tussen een hotel en een bordeel (volgens sommige bronnen op een stuk grond dat niet van hem was, red.). Daarna reisde hij Het huis waar grootvader Trump woonde. De huidige bewoners willen het verkopen omdat ze geen privacy meer hebben. in het zog van de nieuwe goudkoorts naar Canada om geld te verdienen aan de gelukszoekers, door ze eten, sterke drank en prostituees aan te bieden.”
Toen de goudkoorts ten einde kwam, keerden heel wat Amerikanen berooid terug, maar Friedrich Trump had er een fortuin verdiend en kocht grond in de buurt van Manhattan.
“In 1901 reisde hij als Amerikaans staatsburger en onder de nieuwe naam Frederick Trump terug naar zijn geboortestreek in Duitsland voor het huwelijk van zijn zus. Hij liet er zijn oog vallen op de 20-jarige blondine Elizabeth Christ uit Kallstadt”, vertelt Paul. “In 1902 trouwden ze in Ludwigshaven. Hij nam zijn bruid mee naar New York, maar Elizabeth kon niet aarden in de drukke stad. Dus stond hij in 1904 weer in Kallstadt. De lokale gemeenschap sloot hem meteen in de armen, maar de prins-regent van Beieren, prins Luitpold, was onverbiddelijk: omdat Trump aan zijn legerdienst had verzaakt, werd hij op 27 februari 1905 als illegale migrant het land uitgezet. Ik heb daar een officieel document van gevonden. Dat heeft internationaal veel weerklank gevonden, door de migrantenstandpunten van meneer Trump”, zegt de historicus fijntjes.
Drie maanden na de uitwijzing wordt de vader van Donald Trump, Fred Junior, geboren. Die is nog maar 12 jaar als zijn vader in 1918 overlijdt, een slachtoffer van de grieppandemie. Al op zijn 14de zet Fred de zaken verder. Als hij in 1999 overlijdt, laat hij een fortuin van bijna 300 miljoen dollar (zo’n 282 miljoen euro) na aan zijn kinderen.
De toekomstige president van de Verenigde Staten bleef tot in de jaren negentig beweren dat hij van Zweedse afkomst was en loochende zijn roots in Kallstadt. “Ik heb dat nooit begrepen”, zegt Paul. “Zijn vader heeft dat leugentje tijdens Wereldoorlog I verzonnen omdat niet iedereen even happig was om in die tijd zaken te doen met een Duitser. Maar de grootmoeder van Donald is pas gestorven toen hij 20 jaar was. Hij moet het dus geweten hebben. Pas in 2012 sprak Trump voor het eerst zijn liefde voor Kallstadt uit, hoewel hij er nooit geweest is.
Grote muilen
De inwoners van Kallstadt hebben een prachtige bijnaam. Ze worden door de omliggende dorpen Brulljesmacher genoemd, vrij vertaald ‘grote muilen’. Maar wellicht hadden ze nooit verwacht dat een van hun afstammelingen dankzij zijn grote mond president van Amerika zou worden. “Die maakt ongelooflijk veel wind”, lacht een verkoopster van een wijnwinkeltje als we haar vragen naar Trump. “Maar dat is dan ook het enige. We zijn hier absoluut niet trots op ‘onze’ president. Dat kan toch ook moeilijk, met al de onzin die hij uitkraamt.”