Het worden andere en bange tijden

De inauguratierede van Donald Trump was beangstigend in zijn simplistische grootspraak en duizelingwekkende beloften. Niets zal meer zijn zoals het geweest is. Generaties van politici hebben er niets van gebakken (vier van zijn voorgangers stonden pal achter hem toen Trump dat zei). Maar een nieuwe, glorieuze toekomst wenkt. Een toekomst met jobs en een totaal nieuwe, agressieve assertiviteit tegenover landen over heel de wereld, die Amerika zo ongeveer naar de verdoemenis hebben geholpen. En een toekomst met politici die handelen, niet lege praatjes verkopen, met een onderwijs dat deugt en zonder drugs en misdaad. Oh ja, de macht gaat ook weer helemaal naar het volk, in plaats van naar de elite in Washington. Als campagnespeech zou je dit krachtig kunnen noemen. Als openingstoespraak van de 45ste president in de geschiedenis van de Verenigde Staten snijdt het de adem af. Kennedy zei “Vraag niet wat je land kan doen voor jou, maar wat jij kunt doen voor je land.” Clinton zei “Er is niets dat fout is in Amerika dat niet kan verholpen worden door wat groots is in Amerika.” Dat is het soort van ronkende zinnen waarmee normale presidenten de toon zetten. Trump niet dus. Hij heeft de lat voor zichzelf meteen ontiegelijk hoog gelegd. Amerika gaat zelf onherkenbaar veranderen – zelfs letterlijk, door de grootse infrastructuurwerken. En de Amerikaanse houding tegenover de rest van de wereld wordt er een van keihard en systematisch voor het eigen belang kiezen. De consequenties van deze messcherp geformuleerde beloftes – aankondigingen eigenlijk – mogen niet onderschat worden. Trump is het prototype van een narcist, dol op zijn eigen glorieuze zelf, gedreven door een nietaflatende vechtlust en drang om te winnen. Er zal hem alles aan gelegen zijn om niet zelf zo’n loze praatjesmaker te worden als zijn voorgangers. Dat betekent dat hij in al zijn onvoorspelbaarheid in elk geval drastisch zal optreden. Dat kan goed uitdraaien, zoals wanneer bedrijven zich laten intimideren en jobs in Amerika houden. En, toegegeven, zijn klare taal klinkt soms verfrissend. Maar het kan ook op vele manieren fout gaan. Op sociaal vlak: het lot van zieken en kwetsbaren behoort niet tot zijn prioriteiten. Op economisch vlak: hij neemt grote risico’s met zijn protectionisme en voortvarendheid. Op militair vlak: je kunt China niet de hoek in blaffen zoals een tegenspeler in de zakenwereld. En, ten slotte, op moreel vlak: van enig moreel kompas heeft Trump nooit blijk gegeven en hij heeft zich omringd met soms dubieuze mensen. Het worden andere en bange tijden.